ԲԱՆԱԿԱՆ

ԲԱՆԱԿԱՆ
(ի, աց.) NBH 1-433 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 7c, 8c, 10c ա. λογικός rationalis, ratione et oratione praeditus Ունանկ ներքին եւ արտաքին բանի, այսինքն բանականութեան եւ խօսողութեան. բանաւոր. տրտմաբան. մտաւոր. իմացական. ասուն. խօսուն. ... *Ոմանք բանականք, իսկ ոմանք անբանք գոն. Սահմ.: *Սահման է մարդոյ, կենդանի բանական: Մարդ ոչ միայն շնչոյ, այլ եւ բանական շնչոյ մասն ընկալեալ է: Տնկեաց ʼի բանական յոգւոջն արարիչն. Փիլ.: *Բանական եւ իմանալի բնութիւն. Աթ. ՟Դ: *Առաքինութիւն բանականին է խոհականութիւն: Անկատարութիւն ոգւոյն բանականի. Խոր. ՟Ա. 1: *Յիմարամիտն այն ապողինար զմարդկայինն ʼի բաց կրճատեալ եհան ʼի մարմնոյն Քրիստոսի զբանական հոգին. Յհ. իմ. երեւ.: *Ազգ բանականաց: Ի բանականացս դասուց: Բանականիս էութիւն: Բանական մաղթողիս: Գետոցն բանականաց: Բանական բուսոց, եւ այլն. Նար.: *Գինի կոչէ զբանական ուրախութիւն. Բրս. յուդիտ.: Իսկ Տօնակ. *Ասին բանական արքʼʼ, իմա՛ քաջ տրամաբանօղ, նրբամիտ, բանիբուն: Մերթ իբր Այն՝ որ հայի ʼի բան, այսինքն ʼի խօսս, հակակայ գործնականի. *Պիտոյիցս ոմանք են բանականք, եւ ոմանք գործականք, եւ ոմանք խառնք: Եւ բանականք են, որ բանիւն միայն նշանակեն զշահն: Պէտք բանականք (իբր վճռական խօսք). Պիտ.: գ. ԲԱՆԱԿԱՆՆ. գ. իմա՛ Արուեստ կամ մակացութիւն բանական. տրամաբանութիւն. ἠ λογική logica, dialectica, ars disserendi լօճիգա ... *Բանական մասն իմաստասիրութեան: Բանականն եթէ մա՞սն է իմաստասիրութեան, եւ եթէ գործի, ʼի ստորոգութիւնսն Արիստոտէլի ուսցուք: Արմատ եւ հիմն են բանականին՝ ստորոգեալն եւ ենթակայն: Բանական՝ կատարումն ունի զապացուցականն. Անյաղթ պորփ.: *Ի ձեռն բանականին (ուղղեաց) առ անպատրելի մեկնութիւնն. Փիլ. բագն.: *Բանական արուեստ. Սոկր.: *Բանական մակացութեանն սովաւ բովանդակին հնարք. Յհ. իմ. ատ.:

հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Смотреть что такое "ԲԱՆԱԿԱՆ" в других словарях:

  • ԱՆԲԱՆ — (ի, ից.) NBH 1 0119 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c ա.գ. Որոյ չիք բան, այս ինքն բանականութիւն, եւ խօսք. անասուն. ... ἅλογος irrationalis, carens ratione etverbo *Կենդանիք՝ ոմանք բանականք, եւ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՆՁՆԱՒՈՐԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 0195 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 13c ա. ψυχικός ad animam pertinens Որ ինչ անկ է անձին՝ այս ինքն հոգւոյ, շնչոյ. հոգեկան. կենդանական. շնչաւոր. բանական. *Մարմնաւորականաւ եւ անձնաւորականաւ ընդ մեզ եղեալ. զի եւ մեք… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՆԱՆՁՆ — (ձին, ձինք կամ ձունք, ձանց կամ ձնից.) NBH 1 0106 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 12c ա. ἅψυχος inanimis, inanimatus ( ʼի բառէս անձն, ո՛չ ըստ որում դէմք, այլ ըստ որում հոգի կամ շունչ բանական. որպէս եւ անձնաւոր ասի… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՐՈՒԵՍՏ — (ի, իւ կամ աւ, ից, եւ աց.) NBH 1 0371 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. ԱՐՈՒԵՍՏ τέχνη ars, τέχνημα opus arte confenctum գրի եւ ԱՐՒԵՍՏ, եւ ԱՐՀԵՍՏ. (լծչ լտ. ա՛րս, ա՛րդիս) Ճարտարո. եւ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԲԱՂԿԱՑԵԼԻ — ( ) NBH 1 428 Chronological Sequence: 6c ա. Իբր Բաղկացական, կամ բաղկացեալ. *Ըստ Պղատոնի չորս են բաղկացելիքն. բանական անմահ, բանական մահկանացու. անբան մահկանացու, անբան անմահ. իսկ Արիստոտէլ զանբան անմահն ոչ ընդունի, այլ երիս բաղկացելիս. Անյաղթ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԲԱՆԱՒՈՐ — (ի, աց.) NBH 1 435 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c, 10c, 12c ա.գ. λογικός rationalis, et intellectualis Բանական. տրամաբանօղ. մտաւոր. իմացական եւ խօսուն. *Մարդ է կենդանի բանաւոր: Շնորհես բանաւոր կենդանի՝ մարդ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶՈՒԳԱԴԱՐՁԻՄ — ( ) NBH 1 0745 Chronological Sequence: 6c ձ. ԶՈՒԳԱԴԱՐՁԻԼ. ἁντιστρέφομαι convertor, recipocor, aequipolleo Հաւասարապէս անդրադարձիլ, փոխադարձիլ. զոր օրինակ, մարդն է բանական կենդանի. բանական կենդանին է մարդ. *Յոռի է սահմանդ, վասն զի ո՛չ զուգադարձի:… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽՕՍՈՒՆ — (սնոյ, ոց.) NBH 1 0997 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c ա.գ. λαλητός, λογικός loquendi facultate praeditus. Ունակ խօսից, բանից. բանականութեան, եւ կարողութեան խօսելոյ. բանական. բանաւոր. ... *Առեալ զհողն կաւ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀՈԳԵՒՈՐ — (ի, աց.) NBH 2 0112 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c ա. πνευματικός spiritualis νοητός intelligibilis. Որ ինչ անկ է հոգւոյ. հոգեղէն. հոգեկան. աստուածային. իմանալի. մտաւոր. ... *Ընդ հոգեւորսն… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀՈԳԻ — (գւոյ, ւոց. լինի եւ հոգեաց.) NBH 2 0113 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 11c, 12c, 13c գ. (թո՛ղ զի գրի եւ հոգոց՝ իբր հոգւոց. եւ հոգւոց՝ իբր հոգոց:) Նոյն է ընդհանրապէս եւ Ոգի. (լծ. ոգել, եւ հագագ. իբր շունչ. որպէս եւ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»