- ԴԻՐ
- (դրի, ից, եւս եւ դրոյ, ոց.) NBH 1-0627 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 12c, 13c գ. θέσις positio, positura, situs Դնելն, եւ դնիլն. դրութիւն. դնելը, դրուիլը. *Դիր ի դրախտին: Դիր անուանց: Անուանցն դրոյ: Դիր ադոնի: Դիրք կարգի, համբարոյ, եւ այլն. Փիլ.: *Զըստ տեղւոյն դրին: Ըստ միմեանց վերայ դրոյն. Նիւս. կազմ.: *Սպեղանեաց դիրք (կամ սպեղանիք. կամ սպեղանեացդ իրք). Իմ. ՟Ժ՟Զ. 12: *Դիրք կերակրոց առընթերակաց գերեզմանի. Սիր. ՟Լ. 18: ԴԻՐ. Կերպ եւ ձեւ դրութեան. նիստ. կարգ. կերպարան, եւ այլն. *Դիրք աստեղաց. Իմ. ՟Է. 19. 29: *Բարւոք է եւ դիրն: Դիր սեան (կամ խարիսխն): Յաղագս ոգւոց դրից (այսինքն բարեկարգութեան). Փիլ.: *Հիւսիսային կողմանն դիր: Այսպիսի գեղեցկութեան դիր. Խոր. ՟Բ. 39: *Զկարգ եւ զդիր աւուրցն կանոնաց. Յհ. իմ. ատ.: *Գլուխ՝ առաջին է մարմնոյ՝ ո՛չ դրիւն միայն, այլեւ զգայնովք. Կիւրղ. ծն.: *Հեռի է սա ի սրտէն ըստ դրին. Նիւս. կազմ.: *Դիր եւ չափ քաղաքի. Լմբ. սղ.: *Ծանեաւ ի դիր պատկերին եւ ի նշանացն. Վրք. հց. ՟Ի՟Զ: ԴԻՐ. որպէս Բնաբան. *Տե՛ս զդիր բանին, թէ զիա՛րդ կամ ուստի սկսանի. Ոսկ. գծ.: ԴԻՐ. Այն՝ որ չէ բնական, այլ դրական. ո՛չ ի բնութենէ, այլ յետոյ եդեալ. *Դրիւ օրէնքս ոչ ընդդէմ են բնական իմաստութեան. Շիր.: *Պիտակաբար եւ դրիւ, եւ ոչ բնութեամբ: Ծառդ անուն դիր է, իսկ փայտն բնութեամբ: Անուն. եւ է սա դիր, եւ ոչ եթէ բնութեամբ, որպէս ասէ զոր ինչ եդ անուանս՝ այն անուն է նորա. Վանակ. յոբ. եւ Վանակ. յուրախացիրն.: ԴԻՐ. Գերեզման. շիրիմ. տապան սրբազան. *Մօտ առ դիրս սուրբ առաքելոյն: Ի դիրս սրբոցն թաղել. Խոր. ՟Բ. 71: ՟Գ. 27: *Զդիր երանելւոյն կազմեալ: Ի դիրս հարցն հանգուսցէ զոսկերս ձեր. Փարպ.: *Եդին ի դիր հանգստեան. Շար.: *Ի դիրս քրիստոնէից մի՛ թաղեսցին. Կանոն.: *Յորում էր դիր մի մարմարիոն. Հ=Յ. սեպտ. ՟Լ.: *Ցուցին զտեղին՝ ըզդիր տապանին. Գանձ.: *Դիրք (յն. արկղ θήκη ) ընդ երկրաւ՝ գործեալ կամարատեսակ քար երկարաձիգ. Պղատ. օրին. ՟Ժ՟Բ: ԴԻՐ. Չափ, կամ գաղափար. կաղպար. ... *Յամէն շաբաթ դիր մի սապոնով լուսանալ (զխոզսն). Մաղաք. աբ.: ԴԻՐ ասի յառոգանութեան եւ ի գրչութեան հատուած բանի, ուր զկայ առնու ձայնն փոքր մի, կամ նշանակ նորա բութն, եւ կէտն, եւ այլն. *Ճանաչէ զքաշս եւ զոյժ, զզարկ, եւ զդիր, զստոր եւ զկիսաստոր. Գրչ. արիստակ.: ԴԻՐ ԵՒ ՏԱՐ ԱՌՆԵԼ. (իբր ռմկ. դարումար ընել ). Ցիրեւցան կացուցանել. վանել. *Դիր եւ տար արարեալ դարձուցանէին ի փախուստ. Փարպ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.