- ԶԲՕՍԱՆՔ
- (նաց.) NBH 1-0723 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 12c, 13c գ. ԶԲՕՍԱՆՔ գրի եւ ԶԲՈՒՍԱՆՔ, ՍԲՕՍԱՆՔ, ՍԲՈՒՍԱՆՔ. որպէս ἁνάψυξις recreatio. իտ. spasso Զբաղումն ʼի զուարճալիս. սփոփանք. սթափութիւն. հանգիստ բնութեան. եւ պատաղումն յանզանազանս՝ ախորժելով կամ ընկղմելով. դեգերանք ʼի զրոյցս, եւ այլն. ... *Առեալ զթագաւորն մեկուսի զբօսանաց պատճառաւʼʼ. յն. ոգի առնուլ. ՟Բ. Մակ. ՟Դ. 46: *Ժամս որոշէ խրախճանութեանց եւ զբօսանաց. Խոր. ՟Բ. 7: Կոչի դարձեալ զբօսանքն՝ հանգիստ մարմնոյ, եւ հեշտալիք ʼի տեսիլ աչաց, եւ ʼի լուր ականջաց. Վրդն. երգ.: Իսկ Դատ. ՟Ա. 15: *Տացես ինձ զբօսանս ջրոց. եւ ետ նմա Քաղէբ ըստ սրտի նորա զբօսանս բարձանց, եւ զբօսանս հովտացʼʼ. յն. λούτροσις , լուտցումն. լոգարան. եբր. կօլլա աղբիւր, բղխումն. որպէս թէ կէօլ, վայրի ջրարբի. որ ʼի Յես. ՟Ժ՟Ե. 19. տառադարձութեամբ դնի յատուկ անուն տեղւոյ. *Տուր ինձ գողաթ մայիմ, եւ ետ նմա Քաղէբ զԳողաթն վերին, եւ զԳողաթն ներքինʼʼ: Իսկ Ժմ. *Որ արարեր զտիւ ʼի զբօսանս բարեգործութեանʼʼ. իմա՛ պատաղումն կարեւոր եւ զուարճալի: ԶԲՕՍԱՆՔ. որպէս ἁδολεσχία meditatio, consulatio Պատաղումն. իբր անզբաղութիւն եւ զբաղումն, զրոյցք, եւ հոգ. ... *Թերեւս զբօսանք ինչ իցեն նմա. ՟Գ. Թագ. ՟Ժ՟Ը. 27: *Զի՞նչ է զբօսանքն Սահակայ ... Զերկայն խօսս եւ զճառսն սովորեցաք կոչել զբօսանս. Փիլ. լին.: *Զբօսանք զայն սովոր եմք կոչել, յորժամ մարդ զբաղեալ ʼի գործ ինչ կամ ʼի տեսութիւն՝ ʼի նոյն զբաղի, եւ զայլ ինչ ʼի հարկաւորացն մոռանայ: Զբօսանք զայն սովոր եմք կոչել, յորժամ ոք ձայնէ առ մեզ, իսկ մեք ընդ գործ ինչ կամ ընդ խօսս զբաղեալ՝ անտես առնեմք զաղաղակն. Լմբ. սղ.: *Տառապեալ Ներսէս ... զբօսանս իմոյ զբաղմանցն ստացայ զվաստակ գրչութեան ʼի մատեանս Աստուածային. Լմբ. յիշատ. եփր.: ԶԲՕՍԱՆՔ. φάντασμα imaginatio Ցնորք. երեւակայութիւն. *Ո՛չ եթէ առ զբօսանս ինչ տեսեալ. Ոսկ. ես.: ԶԲՕՍԱՆՔ. περισπασμός distractio, occupatio Զբաղումն ցնդիչ. հոգք աշխարհիս. զբաղանք. պատաղումն ʼի վնասակարս. *Ամենայն աւուրք նորա ցաւոց, եւ տրտմութեան՝ զբօսանք իւր. Ժող. ՟Բ. 23: *Զի մի՛ հոգոցն զբօսանօք եւ յայնմանէ եւս անկանիցիս. Ոսկ. մ. ՟Ա. 22: *Զարթուցեալք յերկրաւոր իրաց եւ ʼի զբօսանաց մարմնաւորաց: Զորկորստութիւն, եւ զամենայն զբօսանս՝ որ են բեռինք մեղաց, ʼի բաց ընկեսցուք: Հոգին սուրբ թշնամանի ʼի զբօսանաց արբշռաց. Յճխ. ՟Զ. եւ ՟Թ: ԶԲՕՍԱՆՔ. περιφορά, παραφορά, μετεωρισμός vagatio, hallucinatio, excessus, aberratio Տատանումն, ցնորումն, ցնդումն, պտոյտք, կոհակք, ծուփք, ալիք. ալեկոծութիւն. ... *Ծաղուն ասացի զբօսանս ... Տեսանել զիմաստութիւն, զբօսանս, եւ զանզգամութիւն. Ժող. ՟Բ. 2. 12. (ուր ՟Է. 26. թարգմանի՝ ծփանք): *Ամենայն զբօսանք քո եւ ալիք քո անցին ʼի վերայ իմ: Զամենայն զբօսանս քո ածեր ʼի վերայ իմ: Զբօսանք ծովու. Սղ. ՟Խ՟Ա. 10. ՟Ձ՟Է. 8: ՟Զ՟Բ. 4: Յոնան. ՟Բ. 4: *Զբօսանս աչաց մի՛ տար ինձʼʼ. (որպէս բարձրայօնութիւն, կամ աչարձակութիւն). Սիր. ՟Ի՟Գ. 4: եւ ՟Ի՟Զ. 12: *Զբօսանս կոչել՝ է կոծանք, եւ փորձանք, եւ ցնորք, զբաղմունք, եւ մոռացումն. Վրդն. երգ.: *Խաղաղացո՛ զանձինս մեր յամենայն սատանայական խռովութեանց, եւ յաշխարհական զբօսանաց. Ժմ.: *Մրրկեցաւ ծովն, եւ յարեաւ ʼի վերայ նոցա զբօսանք կուտակադէզ ալեօք փրփրելոյ. Ոսկ. գծ.: *Ամփոփեալ զինքն յամենայն աշխարհածուփ զբօսանաց: Հանգչելոց ʼի զբօսանաց աշխարհիս. Փարպ.: *Զբօսանօք եւ զծուլութեամբ աղօթսն խոտէ. Սարգ. ՟ա. պետր. ՟Թ: *Ուստի՞ լինին զբօսանք եւ խորհուրդք ... Լինի զբօսանք ʼի դատարկութենէ մտացն, ոչ պարապելով հարկաւորացն. Բրս. հց.: Կամ εὕριπος . Հոսանք կամ երթեւեկք ջուրց (որպէս առ եւրիպոս կղզեաւ. ռմկ. եյրիպօզ ). *Ի մէջ անցաւոր իրացս զբօսանաց՝ ʼի բազում հանդարտութեան վայելել միշտ. Ոսկ. մ. ՟Ա. 24:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.