ԱՆԿԱՐՕՏԱՃԵՄ — ( ) NBH 1 0172 Chronological Sequence: 10c ա. Անկարօտ ʼի ճեմս կամ ճեմելոյ յերկրի. խաղացեալ իբր ʼի թռիչս թեւոց. որպէս չորեքկերպեան կենդանիք, եւ անիւք Եզեկիէլի. *Զուգակշիռ հետեւմամբ, անկարօտաճեմ ճախրանօք. Նար. խչ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՇԽԱՐՀ — (ի, աց.) NBH 1 0259 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 15c գ. κόσμος, οἱκουμένη mundus, orbis Տիեզերք. երկինք եւ երկիր միանգամայն՝ հանդերձ բնակչօքն. եւ իբր զանազանեալ՝ ՎԵՐԻՆ կամ ԻՄԱՆԱԼԻ կամ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՇԽԱՐՀԱԿՇԻՌ — ( ) NBH 1 0262 Chronological Sequence: 13c ա. Որ զուգակշիռ գտանի ընդ աշխարհի. տիեզերաչափ. աշխրքի չափ. *Աշխարհակշիռ աղխք, կամ ծանրութիւն, կամ ալիք յանցանաց. Բենիկ. ստէպ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՌԱԿՌՈՒՆՔ — ( ) NBH 1 0284 Chronological Sequence: 11c Բառ անյայտ. իբր Առ կռունս, առ կռան. (ʼի բառէս Կուռն.) ʼի թիկանց. կռնակը, գլխուն վրայ կեցած. եւ կամ Առ կիրս. *Ընդէ՞ր բնաւ, յորժամ իշխանք զմեզ զզուեն ինչ եւ կամ թշնամանեն ինչ, չբարկանամք. զի չիշխեմք յայնմ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՐԴԱՐԱԿ — (ի, աց.) NBH 1 0346 Chronological Sequence: 6c, 8c, 12c ա. δίκαιος justus, aequus, aequalis Արդար եւ արդակ. այսինքն ուղիղ. հարթ. դիւր. օրինաւոր. կարդաւոր. զուգակշիռ. իրաւացի. եւ անմեղ. Տե՛ս ԱՐԴԱՐ, ըստ որում ասի զիրաց. շիտակ. ... *Զորս հաստատեաց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՐԺԱՆԱՒՈՐ — (ի, աց.) NBH 1 0356 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c ա. ἅξιος dignus Արժանի. որպէս անձն՝ անարատ վարուք, որ ունի արժանիս առաւել վարձուց, պատուոյ, կամ պատժոյ. եւ իր՝ որում անկ է եւ դիպող գովեստ կամ պարսաւ. ...… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԴԱՏԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 427 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 11c, 12c ա. συγκριτικός comparativus Համեմատական. ընտրողական. զուգակշիռ. *Զբաղդատականին եւս փորձ համեմատութեան տեսանել. Պիտ.: *Բաղդատական տրոհմամբ զիւրաքանչիւրոցն յատուկ ըստ տեսակի. Մագ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՐԵԽԱՌՆՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 447 Chronological Sequence: 5c, 6c, 7c, 8c գ. εὑκρασία bona temperies Բարւոք խառնուած՝ բնական չափակցութեամբ յի՛նչ եւ իցէ իրս. ... *Ըստ օդոյ եւ տարեւորականաց ժամանակաց բարեխառնութեան. Փիլ. իմաստն.: *Յայսպիսում բարեխառնութեան օդոց. Խոր.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՐԵՎԻՃԱԿ — (ի, աց.) NBH 1 456 Chronological Sequence: 10c, 12c ա. Ունօղ զբարի վիճակ. վիճակեալ բարւոյ մասին. բարեյարմար. բարեզարդ. բարեկարգ. բարեբաստիկ. *Բարեվիճակ կեանք: Բարեվիճակ պաշտօն. Լմբ. սղ.: *Բարեվիճակ կանոնք (աստուածային): Բարեվիճակ հարթութիւն՝… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԵՐԱՀԱՏՈՒՑԱԿԱՆ — ( ) NBH 1 0611 Chronological Sequence: 6c, 10c ա. ԴԵՐՀԱՏՈՒՑԱԿԱՆ գրի եւ ԴԵՐԱՀԱՏՈՒՑԱԿԱՆ. Փոխարինական. յար եւ նման. զուգակշիռ. որպիսի են առ քերականս վերբերական բառք. *Վերբերական է, որ եւ նմանական, եւ ցուցական, եւ դերհատուցական կոչի, նմանութիւն իմն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
