- ԱՅԳ
- (ոյ կամ ու, ուէ, ուց.) NBH 1-0079 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c, 10c, 14c գ. Կատարած գիշերոյ եւ սկիզբն տունջեան. աղօտ լոյս առաւօտու ընդ արշալուրշն նախ քան զարեւագալն. լուսանալն վաղուեան աւուր. եւ լոյս. առաւօտ. արեգ. օր. (լծ. յն. աւղի՛. αὑγή splendor, lux, iubar, lumen, ... ) ἔως aurora, oriens ... diluculum ... *Այգն առակ օրինակի է զգալի լուսոյ: Առաքինութիւն ծագեալ յոգւոջ (արեգակնաբար՝) զայգն իւր ծագէ, եւ զլոյս առաքէ: Այգ դեռեւս խորին է, զայլս ոչ կարի քաջ տեսանել կարացեալ: Արեգակն յորժամ եղիցի առ այգն (այս ինքն մօտ ʼի ծագել յարեւելից ընդ այգն) եւ կամ առ միջօրեայն (հարաւակողման), ցրտացուցանելով երկայն հեռաւորութեամբն զհիւսիսային կողմն ապականեաց. Փիլ. ել. եւ այլաբ. եւ նխ. ՟Բ: *Իբրեւ այգն զառաւօտն մերկացաւ: Ընդ այգոյն առաւօտանալն: Ընդ այգուն առաւօտուն լուսանալոյ. Ագաթ.: *Դարձուցանես յայգ զստուերս մահու: Այգ արփիասկիզբն. Նար. ԺԶ. եւ կուս: *Կերին եւ գնացին, զի յայգ էր դեռ օրն. Վրք. հց. ՟Ե: *Շնորհել նմա այգ մի ժամանակ կենաց. Վրք. հց. Ի: Կամ կանուխ ժամ առաւօտին. առաւօտ. վաղորդայն. օր վաղուի սկսեալ. կանուխ առաւօտը, առւօտ. ... πρωί, πρωία mane, hora matutina *Իբրեւ այգ եղեւ: Ըղձանային այգուն լինելոյ: Յայգուէ մինչեւ ցերեկոյ: Ոչ թողուցուք ʼի նմանէ յայգ: Որ ինչ մնասցէ ʼի նմանէ յայգ. Մտթ. ԻԷ. 1: Յհ. ԻԱ. 4: Գծ. ԻԷ. 29: ԻԸ. 23: Ել. ՟Ժ՟Բ. 10. եւ Թուոց. ՟Թ. 12: *Այգուն եղելոյ՝ զսպանեալսն թաղել հրամայեաց. Խոր. ՟Բ. 45: *Որ եւ ոչ այգուն կացին մնացին. Նանայ.: *Յայգուէ մինչեւ յերեկոյ. Պիտ.: մ. ԸՆԴ ԱՅԳՆ. ԸՆԴ ԱՅԳՍ ԱՅԳՈՅՆ. մ. Ընդ առաւօտն. πρωί mane առւըտանց, կանուխ. ... *Ընդ այգն ընդ առաւօտն յարուցեալ. Մրկ. ՟Ա. 35: *Ընդ այգն ընդ առաւօտն հրամայեաց. Ագաթ.: *Ընդ այգս այգոյն եկին հասին. Բուզ. ՟Դ. 10: մ. ՅԱՅԳՈՒԷ. մ. πρωίθεν ... *Յայգուէ իսկ ելանէր ամբոխս. ՟Բ. Թագ. ՟Բ. 27: *Երեկ տեսեալք զնա՝ զի ʼի տանս է, բայց յայգուէ ոչ եւս. Վրք. հց. ԻԶ: *Յայգուէ եւ երեկոյն այնպէս շատ փորձ փորձեաց զնա. Բուզ. ՟Դ. 54: ԱՅԳՈՅ կամ ԱՅԳՈՅՆ. ԱՅԳՈՅ ԱՅԳՈՅ. Ընդ առաւօտն. ընդ առաւօտս առաւօտս. առւըտանց, առւօտները. ... *Այգոյն ձերբակալ արարեալ ածին ʼի բանակն. Փարպ.: *Այգոյ այգոյ դնել քահանայիցն. Ոսկիփոր.: ԶԱՅԳՈՅ. Տե՛ս ʼի տառն ՟Զ: ԱՅԳՈՒՆ, եւ ԱՅԳՈՒՑ, կամ ՅԱՅԳՈՒՑ. Տե՛ս զկնի ʼի կարգին: ՑԱՅԳ. ԶՑԱՅԳ. որ է գիշերն ողջոյն մինչեւ ցառաւօտն. Տե՛ս ʼի տառն Ց: ԱՅԳ ԿԻՒՐԱԿԷ. Գիշերն կիրակամտի, կամ շաբաթու՝ որում լուսանայ կիրակէ. *Արժա՛ն է գիշերապաշտօն առնել յայդ կիւրակէ. Յհ. իմ. ատ. իմա՛ մինչեւ յայգն կիւրակէի:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.