հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.
ԱՆԽԻՂՃ — (խղճի, ից.) NBH 1 0160 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 7c, 10c, 12c, 13c ա. ԱՆԽԻՂՃ որ գրի՝ եւ ԱՆԽԵՂՃ Ուր չիք խիղճ ստգտանաց, կամ խիճ՝ որ տացէ գթել մտաց. անստգիւտ. անարատ. անկեղծ. ողջամիտ. ἁπρόσκοπος inoffensus,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԽՂՃԱԲԱՐ — ( ) NBH 1 0160 Chronological Sequence: Early classical, 12c մ. Առանց խղճելոյ. խղճմտանք չունենալով, կամ չընելով. ... *Զինչսն անխղճաբար կորզես. Կանոն.: *Զողորմելի եղբարսն չարչարեն անխղճաբար. Մխ. դտ.: *Սուրբք են, եւ ուտելիք անխղճաբար: Զպանիր՝ որ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԻՏԱԿՑՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0556 Chronological Sequence: Unknown date, 10c, 12c գ. συνείδησις, συνειδός conscientia Գիտակիցն լինել անձամբ անձին. վկայութիւն խղճի. խիղճ մտաց. խղճմտանք. ... *Աղաչեմ, հանդերձ գիտակցութեամբ ընդունել. Պրպմ.: *Որ են սրտին գիտակցութիւնք,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԻՂՃ — (խղճի, իւ, կամ խղճոյ, ով.) NBH 1 0944 Chronological Sequence: Early classical, 7c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c ԽԻՂՃ πρόσκομμα offendiculum διάκρισις discretio, discrimen μῶσος scelus. որ եւ ԽԵՂՃ. խիճ իմն կծանօղ սրտի. խէթ կամ կայթ սրտիյանդիմանութիւն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԻՂՃՄՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0945 Chronological Sequence: Unknown date, 12c ԽԻՂՃՄՏՈՒԹԻՒՆ կամ ԽԵՂՃՄՏՈՒԹԻՒՆ. Տ. ԽՂՃՄՏՈՒԹԻՒՆ. խղճմտանք. *Տե՛ս զինչ պատասխանի տայցէ քեզ խիղճմտութիւնդ, եւ ճեպեա՛ առնել որ ինչ ասիցէ քեզ. Վրք. հց. ձ: *Խեղմտութեամբ (կամ խիղճմտութեամբ)… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՂՃԱՄ — (ացայ կամ ացի.) NBH 1 0948 Chronological Sequence: Early classical, 11c, 13c չ. Խղճել, խտրել. կամ Երկբայիլ խղճի մտօք. խորշիլ. խղճմտանք ընել, տարակուսիլ, ետ քաշուի. *Կերիջիք, եւ մի՛ խղճայցէք. Եզնիկ.: *Ոչ է արժան խղճալ, թէ զիա՞րդ ուտեցեն միս, եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՂՃՄՏԵՄ — (եցի.) NBH 1 0948 Chronological Sequence: Unknown date, 12c, 13c չ. ԽՂՃՄՏԵՄ ԽՂՃՄՏԻՄ, եցայ. ձ. Խղճել մտօք. խղճմտանք ընել, խղճմտանքը զարնել. *Ասէ, մի՛ խղճմտէք ʼի չար գործելն. Լմբ. առակ.: *Որպէս թէ գործով կատարեալ եմ, այնպէս խղճմտիմ. Վրք. հց. ՟Զ:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՂՃՄՏԻՄ — (եցայ.) NBH 1 0948 Chronological Sequence: Unknown date ձ. ԽՂՃՄՏԵՄ ԽՂՃՄՏԻՄ. Խղճել մտօք. խղճմտանք ընել, խղճմտանքը զարնել … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՂՃՄՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0948 Chronological Sequence: 12c, 13c գ. Խիղճ մտաց. խղճելն մտօք. գիտակցութիւն. խայթ խղճի. խղճմտանք. *Տրտմական կրիւք եւ խղճմտութեամբ բերի ʼի մեղսն: Դատողս ինքեանց խղճմտութեամբ. Շ. հրեշտ. եւ Շ. յկ. ՟Ժ՟Ա: *Սա զընթրիսս ելից պղծութեամբ, եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
