ՀԱՆԵՄ

(հանի, հա՛ն, հանէ՛ք, նեալ.) NBH 2-0045 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 9c, 10c, 11c, 12c, 14c ն. ἑξάγω, διάγω, ἁνάγω educo, veho, traho ἑκβάλλω ejicio եւն. Ի ներքուստ արտաքս, կամ ʼի խորոց ʼի վեր ձգել. արտաքսել. ʼի բաց տանել. ʼի դուրս տալ. ... *Հանել ʼի տանէ, կամ ʼի բանտէ, յերկրէ եգիպտացւոց, յատենէ, յերեսաց երկրէ: Եհան առ նոսա զշմաւոն: Հանել յանապատ, ʼի հանգիստ: Հանել ջուր: Հանել զմարգարէն ʼի գբոյ անտի: Եհան զնոսա մինչեւ ʼի բեթանիա, ʼի լեառն մի բարձր, եւ այլն: Կամ *Հանել կօշիկ յոտանէ: Հանել ʼի գանձէ զնոր եւ զհին: Հանցէ երկիր շունչ կենդանի: Հանել ʼի կառս: Հանել ʼի խաչ, եւ այլն: ՀԱՆԵԼ ἁφαιρέω aufero, adimo. Կորզել. թափել ʼի ձեռաց. առնուլ, բառնալ. որսալ. քաղել. զրկել. *Գուցէ հանցես զդստերս քո յինէն: Հանել զնա ʼի գլխոյն եփրեմի, զջրհորն (ʼի ձեռաց յակոբայ). յինէն զնախատինս իմ. հարկս ʼի կողմանցն ասորւոց: Հարկահանք հանին հարկս թագաւորի: Հանցես քեզ հարկս ʼի դամասկոս: Հանել ʼի տէրութենէ: Հանէ զիս ʼի թշնամեաց իմոց, եւ այլն: *Բռնութեամբ յինէ հանել կամէին: Այսրէն յիս հանէի: Փարպ.: *Հանին զնա յօրհնութենէ հօրն. Յճխ.: *Ի բաց հանելի պատուոյ, կամ յաստուծոյ. Ոսկ. յհ.: *Հանել ʼի կենաց. Ագաթ.: *Բանս հանել ʼի նմանէ. Նանայ.: *Հանել առնուլ զզէնն նորա զքունն արթնութեամբ. Մծբ.: ՀԱՆԵԼ. προσφέρω offero Մատուցանել. բաժին տալ. նուիրել. ... *Հանել զողջակէզսն տեառն, կամ զուարակս եօթն, կամ խունկ ʼի վերայ սեղանոյ: Հան զդա ողջակէզ: Ամենայն ոսկի զոր հանին տեառն: Յամենայն տրոցն ձերոց հանիցէք հաս: Եհան հաց եւ գինի, եւ այլն: *Հա՛ն եւ դու պտուղ աստուծոյ ʼի քոյոց անդամոցդ. Մանդ. ՟Դ: *Փառս աստուծոյ հանցեն: Հանցուք աստուծոյ գոհութիւն. Իգն.: Շար.: ՀԱՆԵԼ. Վերածել, ձգել. շրջել. ʼի վերայ արկանել. *Դարձեալ անդրէն ʼի սկիզբն հանէ զբանն. Ոսկ. ես.: *Ի միջոցին զարդարն ասաց, եւ ապա անդրէն յիւր դէմս հան. Կիւրղ. թագ.: *Զպատճառն ʼի մեզ էիք հանեալ, թէ բաժանեցեր զմեզ. Զքր. ծործոր.: *Յայլ միտս հանին զբանն: Ի գողութիւն աշակերտացն հանելով զբանն. Երզն. մտթ.: *Զայս ասելով՝ ոչ եթէ յայուսութիւն ինչ կամիմ հանել զքեզ. Ճ. ՟Ժ.: ՀԱՆԵԼ. Տարածել. հռչակել. բամբասել. *Ոչ միայն լռել չէ՛ պարտ, այլեւ ընդ ազգս եւ ընդ աշխարհս հանել զամենատես տնտեսութիւնն. Ոսկ. մ. ՟Ա. 3: *Համբաւ հանեալ, եթէ վաճառեցան նմա. Յհ. կթ.: *Հանել համբաւ չար զերկրէն: Անուն չար հանիցէ զնմանէ: Հանիցեն անուն չար զձէնջ. Թուոց. ՟Ժ՟Դ. 37: Օր. ՟Ի՟Բ. 14: Ղկ. ՟Զ. 22: Իսկ Շիր. *Յորժամ հանաւ գիրն բոլորակʼʼ. իմա՛, գծեցաւ գիծն բոլորակ: ՀԱՆԵԼ ԸՆԴ ՍՈՒՐ. Կոտորել սրով. թրէ անցընել. *Հանէին ընդ սուր զբազումս: Հանին ընդ սուր յոլովս. Փարպ.: Արծր.: Ի ՎԵՐ ՀԱՆԵԼ. Յայտնել. պատմել. *Իրագէտ իցէ, եւ ոչ հանցէ ʼի վեր: Զբան թագաւորութեանն ոչ եհան նմա ʼի վեր: Հօր իւրում ոչ եհան ʼի վեր. Ղեւտ. ՟Ե. 1: ՟Ա. Թագ. ՟Ժ. 16: ՟Ժ՟Գ. 23: *Զխորհուրդն ʼի վեր հանել. Եղիշ. ՟Ը: Եզնիկ.: Մամբր.: Իսկ Ոսկ. յհ. ՟Բ. 21. *Համարձակեցան զբանն հանել առ վարդապետնʼʼ. իմա՛ հասուցանել, պատմել: ՀԱՆԵԼ ՅԱՅԼ ԼԵԶՈՒ. Յեղուլ. թարգմանել. *Որ ինչ ʼի քաղդէից պատմէր, նա եհան ʼի յունաց լեզու: Նոքա հանին զխօսս նորա ʼի լեզուէ ասրոց ʼի յոյն. Եւս. քր. եւ Եւս. պտմ.: *Թարգմանքն նոյնպէս հանն: Նոյնգունակ թարգմանել եւ հանել. Կիւրղ. ծն.: Ի ԲԱՆՍ ՀԱՆԵԼ. Խաբել. խելքէ հանել. *Ասէին, եթէ ոք ʼի բանս եհան զնա, եւ առեալ փախեաւ: Վրք. հց. ՟Ի՟Զ: ՅԻՆՔՆ ՀԱՆԵԼ. Իւրացուցանել. գրաւել. յն. յափշտակել, կորզել. *Ոչ եթէ զիշխանութիւնն իշխեաց յինքն հանել. Կոչ. ՟Ը: ՀԱՆԵԼ ԱՒՈՒՐՍ կամ ԶԳԻՇԵՐՆ. Անցուցանել. կատարել. *Աւուրս բազումս հանէին անդ. Գծ. ՟Ի՟Է. 14: *Հանէր զգիշերն ʼի գլուխ յաղօթսն աստուծոյ. Ղկ. ՟Զ. 2: Շար.: ՀԱՆԵԼ ՃԱՆԱՊԱՐՀԻ կամ ԴՐԱՆ. Տանել ուրեք, կամ հասուցանել. հայել. ելանել. *Ճանապարհին՝ որ հանէ ʼի բեթելայ ʼի սիկիմ: Եկին մինչեւ ʼի դուռն երկաթի, որ հանէր ʼի քաղաքն. Դտ. ՟Ի՟Ա. 19: Գծ. ՟Ժ՟Բ. 10: ՀԱՆԵԼ ԻՐԱՒՈՒՆՍ. Իրաւունս առնել ումեք. *Իրաւունս հեզոց հանցէ. Յոբ. ՟Լ՟Զ. 16: ՀԱՆԵԼ ԸՆԴ ԳԼՈՒԽ, ԸՆԴ ԿԱՌԱՓՆ, կամ ԸՆԴ ՆԱ. Պատժել. վրէժխնդիր կամ քինախնդիր լինել. *Հանէ ʼի գլուխ զանիրաւացն յանցանս. Իմ. ՟Ժ՟Դ. 31: *Ոչ բարկանայր, եւ ոչ սաստէր՝ հանել ընդ կառափն նոցա: Եւ դու անսա՛ս տէր, եւ ոչ հանես ընդ կառափն զչարութիւն նոցա. Սարգ. յկ. ՟Դ: *Զմոգուցն զայրոյցսն, ուստի խաբեցան, ընդ անմեղ մանկտին հանէր. Շ. մտթ.: ՀԱՆԵԼ Ի ԳԼՈՒԽ. Տե՛ս ʼի բառն ԳԼՈՒԽ: ՅԱՆԳ ՀԱՆԵԼ. Տ. ՅԱՆԳ: ՀԱՆԵԼ ԱՊՏԱԿՍ, կամ ԿՌՈՒՓՍ. Տ. ԱՊՏԱԿ, ԿՌՈՒՓ: ՀԱՆԵԱԼՔ Տ. ՀԱՆԱԾՈՅՔ. *Կենդանիք, բուսականք, եւ հանեալք յերկրէ պատուականք. Ոսկիփոր.: