ՈՐԿՈՐԵԱՅ — (րէի, րէից կամ րից.) NBH 2 0532 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 12c ՈՐԿՈՐԵԱՅ գրի եւ ՈՐԿՈՐԱՅ, ՈՐԿՈՐՈՅ. Տ. ՈՐԿՈՐԱՄՈԼ. *Լեզուանի կոչեսցէ, որկորեայ, ցասնօղ: Իբրեւ զհէքս եւ որկորեայս: Որկորայք (կամ որկորոյք) դատարկապորտք:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՂՏԵՂՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0045 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 12c գ. ῤυπαρία, ῤύπος, ἁκαθαρσία sordes, immunditia, impuritas, ἁσχημοσύνη turpitudo աղտոտութիւն, մնտռութիւն. ... Աղտ. աղտութիւն. արատ. եւ աղտեղի եւ ամօթալի իրք, որք պղծեն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԺՈՒԺԱԿԱՆ — ( ) NBH 1 0153 Chronological Sequence: 13c Տ. ԱՆԺՈՅԺ. *Ինքն քաղցեաւ եւ ժուժկալեաց համբերական, զանժամ ճաշակն բըժըշկեաց զանժուժական. Երզն. երկն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԺՈՒԺԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 1 0153 Chronological Sequence: Unknown date, 6c չ. Անժոյժ լինել. չհանդուրժել. չհամբերել, անհամբեր ըլլալ, չդիմանալ. ... *Անժուժացեալ նա ճշմարտութեամբ. Պիտ.: *Զինքն ʼի յանժուժացելոյն ՛ա՛յլ ձ. անժուժկալելոյն) տեղին կարգեաց. Բրս. ՟խ. մկ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԺՈՒԺԿԱԼ — (ի, ից.) NBH 1 0153 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 13c ա. Որ ոչն ժուժկալէ. նոյն ընդ անժոյժ. չհամբերօղ, զինքը չբռնօղ. ... *Զանժուժկալսն լեզուաւ խրատէ. Բրս. հց.: *Մարմնով փոքրահասակ, եւ անժուժկալ լեզուաւ. Վրք. հց. ՟Ժ՟Ե:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԿԱՊ — (ի, ից.) NBH 1 0170 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 10c, 12c ա. Ազատ ʼի կապոյ. արձակ. ἁνένδετος non colligatus եւ անժոյժ. անարգել. անսանձ. ἁκρατής incontinens կապ չունեցօղ, անզուսպ. ... *Մերկն եւ անկապն ընդ մարմնի միտքն բազումս ունի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 0262 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c ա. οἱκουμενικός totius mundi, orbis Տիեզերական. եւ համաշխարհական. որ ինչ հայի առ համօրէն աշխարհ. որպէս եւ առ աշխարհ կամ ազգ մի ողջոյն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԷՋ — (գիջոյ, ոց, կամ ջի, ջաց.) NBH 1 0550 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 12c, 13c ԳԷՋ որ եւ ԳԷՃ. ὐγρός humidus, humectus Խոնաւ. նա՛յ. թօնուտ. թաց, եէշ, եաշ, նէմ, լի, նէմնագ. *Ի գէջ յամպ: Զառ ʼի գիջոյն բերեալ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԱԳԱՍԻՐՏ — ( ) NBH 1 0665 Chronological Sequence: 7c ա. Սրտիւ երագ. փութկոտ. անժոյժ. *Զի դու տուր ես երագասիրտ, եւ իմ բանս ծանրաշարժ. Արշ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀՈՐՁՔ — (ձից.) NBH 2 0124 Chronological Sequence: 11c գ. Խլրտումն, որպէս յոյզք յորձանաց, եւ կամ որպէս ռմկ. խը՛ռս. յոյզք կրից. *Տղայք ողորմագին ձայնիւք զգառանց բերէին զնմանութիւն՝ որ դեռադեռ ʼի մարցն բաժանեալ՝ ʼի հորձիցն ելեւել առնէին վասն անժոյժ գոլոյ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
