- ԱՆԻՒ
- (անուոյ, ոց. կամ անուի, ուաց.) NBH 1-0156 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 11c, 12c գ. τρόχος (լծ. հյ. դրուգն, անիւ բրտի.) rota Կազմած բոլորակ՝ որ շրջի ʼի վերայ լիսռան իւրոյ, առաւել ʼի ձգել զկառս եւ զսայլս. ... որպէս եւ ճախարակ. չարխ. եւ նմանաձեւ գործի տանջանաց կամ խաղուց. ... *Տեսանէի անիւ. եւ կերպարանք անուոցն, որպէս թէ շրջիցի անիւ ʼի մէջ անուոյ: Չորք անիւք պղնձիք. եւ գործ անուացն իբրեւ զգործած անուոց կառաց: Անիւք կառաց նոցա իբրեւ զմրրիկ: Ի շառաչելոյ անուոց նորա: Իբրեւ զփոշի անուոյ ʼի փոթորկէ մրրկեալ: Ի ձայնէ որոտալոյ քոյ անուի: Արա՛ զնոսա որպէս զանիւ, որպէս զեղէգն առաջի հողմոյ: Անիւ կամնասայլի: Իբրեւ զանիւս կամնասայլից: Արկանէ զնոքօք անիւ (ʼի կոխումն եւ ʼի ջարդումն): Ընկրկեալ անիւն ʼի գուբն (ʼի յետին հոլովման կենաց): Գառէ հրով զանիւ ծննդեան (զշրջան կենաց). եւ այլն: Իսկ Ել. ՟Ժ՟Դ. 25. *Կապեաց զանիւս կառաց նոցա". յն. զսեռն, ἅξων axis. orbita: Այլ ՟Բ. Մակ. ՟Է. 3. *Տապակս, եւ կատսայս, եւ անիւս". որպէս գործի տանջանաց, չիք ʼի յն: *Անիւն դիւրաւ հոլովի, եւ վերին կողմնն ներքին լինի. Լմբ. սղ.: *Անիւ ʼի մէջ անուաց. Մխ. դտ.: *Բոլորակ անուին. Կիւրղ. յես.: *Անկցուք յանիւս ժուժկալութեան՝ յանուաձեւ ժամանակս իբր յանիւս. Սարգ. ՟ա. պ. ՟Ժ: ԱՆԻՒ. Որպէս խաղալիկք տղայոց. *Մանկունքն եւ փոքունքն առ նուաստս եւ անարգ իրս հպին, առ գունդս եւ անիւս, եւ յայլ բազում խաղալիկս. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 25: ԱՆԻՒ. Գունտ լուսաւորաց հոլովելոց. *Ճառագայթք արգեական զանուէն կախեալ կան: Որպէս արեգակն մի է, եւ բազում. զի մի անիւ է, եւ բազում ճառագայթք. Եզնիկ.: *Որք ընդ արեգականն մերկ չկարիցեն հայել, նային ընդ ջուրն, եւ զամենայն իսկ զանիւն տեսանեն. Սեբեր. ՟Գ: *Կարես տեսանել զանիւն լուսնի. Վեցօր. ՟Զ: ԱՆԻՒ. Որպէս տճկ. ... այն է հասունացեալ եւ չորացեալ սերմն կառին եւ նման փշոց. ռմկ. ըստ ոմանց՝ սատանի չարխի ֆելէք. *Արա՛ զնոսա որպէս զանիւ ... շրջանակեա՛ զնոսա ասէ յինքեանս եւ ʼի չարիս իւրեանց. ոմանք ասեն, անիւ կոչի փուշն՝ որ ʼի ծայրս կառինն ʼի չորանալն անկանի. Վրդն. սղ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.