ԱԾԱՆՑ — (ի. մանաւանդ ԱԾԱՆՑՔ, ցաց) NBH 1 0020 Chronological Sequence: 6c, 13c ա.գ. ԱԾԱՆՑ մանաւանդ ԱԾԱՆՑՔ. παράγωγον derivativum Բառ ըստ քերականաց՝ ածեալ եւ անցուցեալ՝ այս ինքն վերածեալ ʼի նախատիպ գոլոյ յայլ վիճակ յաւելուածով աննշան մասնկան, որ տայ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԽՈՏՈՐԱԲԱՐ — ( ) NBH 1 0162 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 10c, 12c մ. ԱՆԽՈՏՈՐԱԲԱՐ ԱՆԽՈՏՈՐԱՊԷՍ. ԱՆԽՈՏՈՐ. ἁκλινῶς non declinando, constanter Առանց խոտորելոյ. դէպուղիղ. ուղղակի. շիտակ. ... *Առ նախատիպ ինչ տեսակ անխոտո՛ր հայի գրօղն (պատկերի). Դիոն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԱՂԱՓԱՐ — (ի, աց.) NBH 1 0523 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 12c գ. τύπος forma, norma, formula, exemplar Տիպ, նախատիպ. եւ Օրինակ. պատկեր. նմանութիւն. յարացոյց. կաղպար. խալիպ, գալըպ, էօրնէք, րէսմ, թիմսալ. *Գաղափարք եւ տիպք են կնիքքն:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՅԵԱՆ — (ենի, ից.) NBH 1 1044 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 10c, 12c στάσις, θέσις statio, situs. Տ. ԿԱՅԱՆ, ըստ ամենայն առման. *Կայեան բնակութեան: Զտունս եւ զկայեանս ուխտականացն. Յհ. կթ.: *Մտին ʼի սուրբ կայեանս… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՆՈՆ — (ի, աւ կամ իւ, աց.) NBH 1 1051 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 12c, 13c գ. ԿԱՆՈՆ որ եւ ԿԱՆՈՎՆ, ՔԱՆՈՆ, ՔԱՆՈՒՆ. Բառ յն. κανών canon, regula, forma Գանօն. Չափ ուղղութեան՝ իբրեւ զլծակ կամ զմէտ կշռոց. ուղիղ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՄԲԵՐՈՂ — (ի, աց.) NBH 2 0026 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c Որ համբերէ. ժուժկալ. *Որպէս օրէն է համբերողաց. ՟Բ. Մակ. ՟Զ. 40: *Ահաւասիկ երանեմք համբերողաց. Յկ. ՟Ե. 11: *Համբերողացն նախատիպ երանելին յովբ. Յհ. իմ. ատ.: *Ոչ եթէ որում … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀՐԱՇԱՓԱՌԱՊԷՍ — ( ) NBH 2 0136 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 10c մ. παραδόξως praeter opinionem, incredibiliter, mirabiliter, miro modo ἑξαιρέτως eximie. որ եւ ՀՐԱՇԱՓԱՌԱԲԱՐ. Սքանչելի եւ փառաւոր օրինակաւ. մանաւանդ՝ Արտաքոյ կարծեաց. խելքէ դուրս. *Հօրն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՌԱՋԱՏԻՊ — ( ) NBH 2 0336 Chronological Sequence: 8c, 12c Տ. ՆԱԽԱՏԻՊ, ՍԿԶԲՆԱՏԻՊ. πρωτότυπος. *Քրիստոս մեզ յառաջատիպ նկարագիր եղեալ: Առնուցումք յառաջատիպ պատկեր եւ լոյս զԱստուած հայր՝ գոլով ʼի լոյս ընդ որդւոյ եւ ընդ Սուրբ հոգւոյն. Շ. յկ. ՟Լ՟Բ: եւ Շ. ՟ա. յհ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՐԱՑՈՅՑ — (ցուցի, ից.) NBH 2 0344 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 12c գ. παράδειγμα, ἱδέα exemplar, plum; argumentum, idea. Յար եւ յարմար յառաջ բերեալ ցոյց, ցուցակութիւն. նմանութիւն. օրինակ. տարացոյց. ... *Ըստ որոյ ʼի յարացուցիցն նիւթող սորա… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՐԱՑՈՒՑԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 2 0344 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 12c ա. παραδειγματικός exemplaris, originalis. Գաղափարական. որ ինչ անկ է բուն նախատիպ օրինակի. օրինակական. *Անտեսանելի եւ յարացուցական տեսակ: Յարացուցական սկզբունք եւ տիպք, տեսակք… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
