ՇԱՏ

(ի, ից.) NBH 2-0466 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 13c, 14c ա. πολύς, πολλή, πολύ multus, -a, -um ἰκανός sufficiens, satis πλεῖστος plurimus. Բազում. յոլով. յոգն. եւ Յորդ. առատ. բաւական. յագեցուցիչ. լիացուցիչ. (լծ. լտ. սա՛դ, սա՛տիս եւ հյ. շիթ. կաթն. թ. սիւտ իսկ եբր. շատ, սատ է ստին. որպէս լտ. ու՛պէռ է ստին, եւ առատ. տե՛ս ՍԱԴԴԱՅԻ.) ... *Յարդ եւ խոտ շատ է մեր: Կայ եւ իմ շատ՝ ե՛ղբայր: Ժողովեցին՝ որ շատ, եւ որ սակաւ: Դեռ աւուր (կամ աւր) շատ կայ. (յն. օր, կամ տիւ): Շատ զոք ընդ միմեանս շփոթեաց: Շատից յաչաց ելանէին: Շատ եւս այն են՝ որ եւ ննջեցեալք իսկ իցեն: Ոչ լցաւ ասել շատ. եւ այլն: *Վասն ստացուածոց սակաւուց եւ շատից. Սիր. ՟Խ՟Բ. 4: *Եթէ շատի ոք ձեռնհաս իցէ, եւ եթէ սակաւու. Ոսկ. ՟բ. տիմ. ՟Ա: *Միաբանեցուցեալ զշատս յաշխարհէն վրաց: Շատք ʼի մանր մանկանց: Ի շատ ամաց: Շատ խուզիւ. Փարպ.: *Ի մէջ շատից: Շատից եւ այլոց այսպիսեաց: Մինչ շատից մկրտիլ յանհաւատից: Ի վերայ շատիցն. Փիլ.: Նիւս.: Խոր.: Արիստ.: *Գնեմ սակաւոյ, եւ վաճառեմ շատի. Վրք. հց. ձ: *Եթէ շատ մատուցանեմք նմա զկերակըուրն, յոյժ քաղցնու. Եղիշ. ՟Ը: *Շատք սատակեցան հպարտութեամբ: Զշատ միտսն թողաք, եւ կարճառօտ ասացաք. Ոսկիփոր.: ՇԱՏԱՒ իբր Շատանալով. գոհ լինելով. *Շատաւ կենաց ունիցիմք զաստիս եւ զհանդերձեալսն. Խոսր. պտրգ.: մ. ՇԱ՛Տ մ. πολύ, πολλά multum, plurimum, nimis αὑτάρκως satis, sat. Բազումս. կարի. ստէպ. յաճախ. բաւական. հերիք. եւ Բազում անգամ. *Քաղցր քուն է ծառայի, եթէ սակաւ, եւ եթէ շատ կերիցէ. Ժղ. ՟Ե. 11: *Շատ աղաչեաց: Շատ կամ շատս խօսել: Շատ ջանացին: Շատ մարգարէացաւ. Ագաթ.: Եւս. պտմ.: Վրդն. սղ.: Տէր Իսրայէլ.: *Յաներեւոյթ տտեղի ինչ տանել՝ շատ ʼի կարաւանէն հեռի: Շատ նուազ եմ քան զիմ նախնիսն. Փարպ.: *Որչափ շատ տայր, շատ եւս ատելի լինէր. Խոր. ՟Բ. 42: *Շա՛տ ընդդիմացան քրիստոսի հրէայք. Գէ. ես.: *Շա՛տ եմք տեսեալ զնա ʼի պահս եւ յաղօթս. Ճ. ՟Ժ. իմա՛, շատ անգամ: *Ո՞վ շատ ելոյծ զշաբաթն, փրկի՞չն մեր, եթէ նոքա. Եփր. համաբ.: *Շատ ձեռնակրեն ʼի գործ եւ ʼի բան, որ չէ իւրեանց նման եւ պատշաճ. Վրդն. առակ.: ՇԱՏ ԱՆԳԱՄ. Տ. ԲԱԶՈՒՄ ԱՆԳԱՄ. *Որոյ ըստ օրինի վաճառականութեան շատ անգամ ճանապարհորդեալ էր ʼի հայս. Փարպ.: *Որ եւ յուդաս գիտէր զտեղին, ուր շատ անգամ ժողովեալ էին. Գանձ.: մ. ԸՆԴ ՇԱՏ, ԵՒ ԸՆԴ ՍԱԿԱՒ, կամ ԸՆԴ ՓՈՔՐ մ. Ընդ ամենայն. աւելի կամ պակաս. սակաւուք կամ բազմօք. *Եկաց յարքայութիւն ներուաս զտարի մի՝ ընդ շատ եւ ընդ սակաւ: Ոչ յարի բնաւ յայս բանս՝ ընդ շատ եւ ընդ փոքր. Եւս. պտմ. ՟Գ. 21: ՟Է. 24: *Զկնի երկերիւր ամի. քանզի (յայնմ միջոցի) այսչափ ամք լինին ընդ շատ եւ ընդ սակաւ. Գէ. ես.: ՓՈՔՐ Ի ՇԱՏԷ. Տ. ՓՈՔՐ: դիմազ. ՇԱ՛Տ Է. դիմազ. ἁρκεῖ, ἑξαρκεῖ, ἰκανούθω satis, vel sat est, erit; sufficit, -ciat. Բաւակա՛ն է. հերի՛ք է. հերիքասցի. ... *Շա՛տ է արդ տէր, ա՛ռ զոգի իմ յինէն: Շա՛տ է արդ, մի՛ պարծեսցի կորն իբրեւ զուղիղն: Ո՞չ իցէ քեզ շատ, զի առեր զայրն իմ: Շա՛տ լիցի ձեզ որդիք ղեւեայ: Շատ լիցի ձեզ բնակելդ ʼի լերինս յայսմ. եւ այլն: Կամ *Շա՛տ են քեզ շնորհք իմ (յն. հերի՛ք է): Շատ լիցին ձեզ թոշակքն ձեր. (յն. շատասջի՛ք թոշակօք ձերովք:) եւ այլն: *Յաղագս տարբերութեան շատ է այսքան (ճառել). Պորփ.: *Շատ լիցի մեզ ասել զանհամ պատմութիւնս. Շիր.: *Ոչ երբէք ասեն, շա՛տ (է). Առակ. ՟Լ. 16: *Մինչեւ յեօթն անգամ՝ շատ է. Եփր. համաբ.: