ՎԱՅԵԼ

(ելք, ելից.) NBH 2-0776 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 10c, 11c, 12c գ. τέρψις, ἁπόλαυσις fruitio, usus, commodus, delectatio, voluptatio, deliciae, voluptus. Անդորր վարումն ստացելոց. որ եւ Վայելումն, եւ Վայելչութիւն ասի. որպէս զուարճութիւն. դիւրութիւն. փափկութիւն. վայելն, վայելու բան. ... *Ոչ գիտէին զվայելն միանգամայն ընդ օգտիւ ոգւոցն կազմեալ պատրաստեալ: Ե՛կ եւ վայելեսցուք. ո՛ վայել, որ զերկունս ցաւոց նիւթէ: Զարարածոցս վայելն ʼի չափ ձգէ օրէնքն. Փիլ. իմաստն.: Լմբ. առակ. եւ Լմբ. իմ.: *Արտաքին վայելիւք երջանիկ: Կէսքն հեշտալի յղփութեամբ վայելիցն աղագաւ: Ուրախանային անախտապէս յանտրտում բերկրութեան այսպիսաբար իմն վայելիւք: Գլուխ եւ ծայր երջանկութեան՝ գրաստին էին վայելք. Պիտ.: *Իմաստնանան ամենայն զգայարանք ʼի ճաշակս հոգեւորական վայելիցն: Առ ʼի վայելս թագաւորաց եւ ռամկաց. Յճխ. ՟Ժ՟Ա. ՟Ժ՟Թ: *Լուսաւորքն են հարկաւորք ʼի վայելս ամենայն կենդանեաց. Եզնիկ.: *Ոչ վայելիցն տարփանօք հեծեմ: Զվայելս անտեսիցն հոգիագրկեալ. Նար. ՟Ժ՟Բ. եւ Նար. կուս.: *Մի՛ ոչ էիցն եւ ոչ լինելոցն՝ որպէս ʼի ձեռն գոյիցն զվայելսն դիցեն. Բրս. հայեաց.: դիմազ. ՎԱՅԵԼ Է, են. կամ ՎԱՅԵԼԷ, լեն. ( դիմազ. ) πρεπόν εστι, πρέπει decet συμφέρει prodest. Վայելուչ է. վայելչական է. արժա՛ն է. պատշաճ է. ա՛նկ է. օգտէ. լաւ է. կըվայելէ, յարմար է, կինկնայ, կիյնայ. ... *Ուղղոց վայելէ օրհնութիւն (այսինքն օրհնելն զաստուած): Քեզ վայել է օրհնութիւն (այսինքն օրհնիլն) աստուած ʼի սիովն: Տան քում վայել է սրբութիւն: Քեզ իսկ վայել է: Ոչ վայելէ անզգամի փափկութիւն. եւ այլն: *Եւ քեզ վայել է (կամ վայել են) փառք եւ իշխանութիւն, եւ այլն. Ժմ.: *Ոչ հաւատայ նա զոք վասն զարդուն իւրոյ, եթէ վայե՛լ է նմա: Այլ որպէս վայելեսցէ կանանցն, որոց զաստուած պաշտութիւն յանձն առեալ իցէ. Ոսկ. աւետար. եւ Ոսկ. ՟ա. տիմ.: *Մեծամեծ մարտքն՝ մեծամեծաց վայել էին. Իսիւք.: *Եւ այլ անթիւ բանք, որք ոչ վայելեն աստուծոյ. բայց թէպէտ եւ ըստ ինքեան ոչ վայելեն, այլ սակայն ըստ մեզ վայելեն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 18: *Որ վայելեն քեզ՝ զայն չխնդրես. եւ որ ոչ վայելէ, զայդու յաճախես. Ոսկ. ՟ա. տիմ.: