- ՏՈՒՐԵՒԱՌ
- (ի, ից.) NBH 2-0892 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c գ. πραγματεία, χρηματισμός negotiatio συναλλάγματα , καταλλαγή, συμβόλεια contractus, pactum Տալն եւ առնուլն. տըւչութիւն եւ առումն փոխադարձ՝ ʼի վաճառել եւ ʼի գնել, եւ յայլեւս կցորդութիւնս կենաց. որ եւ ասի ՏՈՒՐԵՒԱՌԻԿ ՓՈՓՈԽՈՒՄՆ. եւ ՍԱԿԱՐԿՈՒԹԻՒՆ. առուտուր. ալըշվերիշ. *Տուրեւառ վաճառաց: Տուեւառ առնել, գնել, վաճառել: Որ ʼի կըշիռ տուրեւառին՝ վաճառականքըն խաբեցին. Պիտ.: Լմբ. պտրգ.: Յիսուս որդի.: *Վաշ տուրեւառին՝ շահավաճառին բնութեանս մարդկային. Գանձ.: *Գալով ʼի վաճառուց տուրեւառից: Մարդկան սովորութիւն է ʼի տուրեւառն ընդ միմեանս հաշիւ առնել. Լմբ. պտրգ. Լմբ. սղ.: *Որ բառնայ զլուծ սրբոց, զտուր եւ զառ հեռի արասցէ յիւրմէ. Մծբն. ՟Զ. ձ: ՏՈՒԵՒԱՌ. συνουσία, συνήθεια conversatio. Կենակցութիւն, զրոյցք. եւ Խնամութիւն. իրարու հետ առնել տալը, մէկ տեղ ելլել նստիլը. ... *Առ նմա լինելով նախարարքն՝ յանկշիցին խօսիւք, տուեւառիւք, խրախճանութեամբք: Ցաւք իմ (մեղաց) նորոգեցաւ յիս, եւ ահա զայս ծանեաք ʼի տուրեւառից մարդկան (ʼի զրոյցս). Խոր. ՟Գ. 55: Լմբ. սղ.: *Հարցումն եւ պատասխանիք, եւ տուրեւառք վիճմանց. Աթ. ՟Թ: *Ընդելական բարեկամութիւն ... այլեւ ամուսնութեանց տուրեւառիւք հաղորդեալք առ միմեանս. Փարպ.: ՏՈՒՐԵՒԱՌ. Փոխադարձ ձգումն զինուց աստի եւ անտի. *Ի տուրեւառ գեղարդացն ճայթիւն որոտման ելանէր. Ուռպ.: ՏՈՒՐԵՒԱՌ. ἁνάπνευσις, ἁναπνοή respiratio. Շունչ առնուլ տալն. շնչումն. շունչ. շնչառութիւն. ... *Որ թոք ունի, եւ տուրեւառ օդոյ, նա կոչի շնչաւոր. Շ. բարձր.: *Եւ ոչ մարմնով կեանք առանց տուրեւառութեան օդոյ կարողութիւն է. Բրս. մկրտ.: *Զօդս մերձաւորապէս ունիմք ʼի տուրեւառ շնչոյ: Հնարէին արգելուլ զտուր եւ առ շնչոյ կենդանութեան: Զտուրեւառ շնչոցն կենդանութեան: Զմի տուրեւառ շնչոյ. Նիւս. բն. ՟Ա: Յհ. կթ.: Լմբ. սղ.: Մաշկ.: ա. ՏՈՒՐԵՒԱՌ. ա. որ եւ ՏՈՒՐԵՒԱՌԻԿ. Որ ինչ լինի առնելով տալով. *Որպէս եւ սաղոմովն ասէ, թէ ʼի մէջ տուրեւառ վաճառացն մխի առակն մեղաց: Շրթամբք ասես (զաղօթս), եւ միտքդ թուեն զվաշխս եւ զհանգանակս, զտուրեւառ վաճառումն. Ոսկ. ապաշխ. եւ Ոսկ. ի քանան.: *Յամենայն ազգաց հեթանոսաց առնոյր նա եւ զպտուղ տուրեւառ բազում աշխարհաց. Բրս. ծն.: *Արարին թուլագոյն, զի մի՛ կարի լիցի վասն տուրեւառ շնչոյն. Ագաթ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.