- ՏՈՒՐ
- (տրոյ, ով. մանաւանդ ՏՈՒՐՔ, տրոց, ովք կամ տրից, իւք.) NBH 2-0892 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 10c, 12c - ՏՈՒՐ մանաւանդ ՏՈՒՐՔ. δόσις datio, datum, donatio, donum. տուողութիւն, տուումն, եւ տուեալ կամ տալի ինչ. տալը, տուած կամ տալու բանը. ... *Ի տուր շնչոյս թշուառի՝ առից զոգիդ քո բարի. Նար. ՟Ի՟Ա: *Զօրութիւն ազդման ʼի տուր հագագի. Նար. մծբ.: *Որ շարժէ զոմանս ʼի խնդիր, եւ զկէսս ʼի տուր. Վրդն. սղ.: *Եւ ո՛չ որպէս տրով ունելով՝ զոր բնութեամբն է նորա: Ի յառաջադիմութենէ կամ ʼի տրոյ գալ ʼի յայս փառս. Պրպմ. ձ. եւ ՟Լ՟Գ: *Մի՛ տրտմիցիս ʼի սրտի քում զկնի տրոցն քոց նմաʼʼ. յն. տալոյ. Օրին. ՟Ժ՟Ե. 10: *Վասն տրիցն եղբայրութեանն, եթէ յընտանեացն կամիցին տալ ինչ: Ըստ համեմատութեան տրիցն առնել զհատուցումն. Բրս. հց.: *Շնորհակա՛լ լերուք տրից պարգեւացն. Լմբ. պտրգ.: Մանաւանդ՝ δόμα donum, munus, datum. եւ παροχή (լծ. ընդ պարգեւ), praebito quaevis, largitio. Ընծայ. նուէր. պարգեւ. ձիրք. շնորհ. ողորմութիւն. կաշառք. հարկ. ... *Նուիրիիցեն ըստ ամենայն տրոց սրբութեանցն իւրեանց: Ի պտղոյ տրոցն նորա յամենայն նուիրաց որդւոցն իսրայէլի: Արասցե՛ս զտուրսն՝ զոր խոստացար բերանով քով: Պատուական է քան զտուրս անզգամաց զոհ քո: Իբր ոչ եթէ խնդրեմ զտուրս անզգամաց զոհ քո: Իբր ոչ եթէ խնդրեմ զտուրսն, այլ խնդրեմ զպտուղն՝ որ յաճախէ ʼի բան ձեր: Զտուրս զուարթառատս սիրէ աստուած. (այժմու յն. զզուարթ տուիչն): Տուրք գաղտնիք դարձուցանեն զբարկութիւն. իսկ որ խնայէ ʼի տուրս, սասատիկ բարկութիւն յարուցանէ: Մի՛ մոռանար զամենայն տուրս նորա. (յն. զհատուցումն): Ամենայն տուրք բարիք, եւ ամենայն պարգեւք կատարեալք: Տրովք տնանկաց. եւ այլն: *Ամենայն տուր բարի. Եփր. աւետար.: *Ա՛յլ են տուրքն, եւ ա՛յլ պարգեւքն. վասն զի տուրքն ʼի բազում ինչ իրս տեսանի, իսկ պարգեւքն ʼի մի: Ձիր է, պարգեւք է, մարդասիրութիւն է, այլ ոչ փոխարինաց տուրք. Սարգ. *Աստուծոյ է տուր եւ շնորհ՝ թողութիւն մեղաց, որդէգրութիւնն: Տուր ետ մեզ աստուած զիւր միածնին մահն. արդ ես զի՞նչ ասէ այսմ կշռեցից փոխարէն: Անզղջական տուր, ամենաբաշխ աջ. Շ. ՟ա. յհ. ՟Բ: Լմբ. սղ.: Նար. ՟Գ: Զօդ, զառատն հոսումն, զանարծաթն տուր. *Ոչ ʼի տուրսն, այլ ʼի տուօղն յաւէտ կարօտիմ: Մի՛ ոք թափուր ելցէ ʼի տրից նորա. Նար. ՟Ժ՟Բ: Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: *Արժանաւորք լինել աստուծոյ տրիցն. Բրս. թղթ.: *Ո՛վ կարէ զառատութիւն տրոցն՝ նորա բանիւ բովանդակել. Սարգ.: *Եւ որպիսի ինչ աղքատն ʼի տրոցն ողորմուըենէ: Ոչ եթէ ʼի չափս տրոցն հայի աստուած, այլ ʼի կամս տուողին. Մանդ.: *Ոչ ընդ չափ տրոց (յն. տուելոց) տայի աստուած, այլ ընդ կամս տալեացն. Ոսկ. փիլիպ. ՟Ժ: *Զոր առ նոսա ցուցանես տրիւքն վշտակցութիւն. Լմբ. ժղ.: *Զխնդութեամբ իւրս սիրէ տէր. Վրք. հց. ՟Ա:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.