- ՏԵՂԻ
- (ղւոյ, ʼի տեղւոյ կամ ւոջէ, ւոջ, ղեաց.) NBH 2-0864 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c գ. ՏԵՂԻ. τόπος locus στάσις statio. որ եւ ՏԵՂ, ԵՏՂ. Վայր. ուրն՝ զոր գրաւ է իւրաքանչիւր մարմին. կայան. ընդունարան. բնակարան. կողմն. սահման. ընդարձակութիւն. միջոց. տեղ, տեղը. ... *Գնաց մինչեւ ցտեղին, ուր էր խորան: Ի տեղի սեղանոյն՝ զոր արար: Տե՛ս ʼի տեղւոջէ յայդմանէ՝ յորում դու ես: Ննջեաց ʼի տեղւոջն յայնմ: Տեղի արծաթոյ, ուստի լինի, եւ տտեղի ոսկւոյ՝ ուստի կղկղի: Երթայց ʼի տեղիլ իմ եւ յերկիր իմ: Թողացուցից ամենայն տեղեացն վասն նոցա: Ըստ տեղիս իւրեանց յաշխարհս իւրեանց: Մոլորեալ տուն ʼի տանէ, եւ տեղի ʼի տեղւոջէ: Թագաւորն կայր ʼի տեղւոջն իւրում: Կարգեցի զնոսա ʼի տհեղիս իւրեանց. եւ այլն: *Շրջէր փախստական տեղւոյ ʼի տեղի. Եպիփ. սղ.: *Որ առաքի, գնալով լինի տեղի ʼի տեղւոջէ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 38: *Այս տեղի (բանից) կրկնած եւ երկրորդութիւն է. Կիւրղ. ծն.: ՏԵՂԻ. Միջոց դիպող ըստ՝ տեղւոյ եւ ժամանակի. առիթ. յարմարութիւն. թոյլտուութիւն. ներողութիւն. *Տեղի պատասխանւոյ առնուցու վասն ամբաստանութեանն. Գծ. ՟Ի՟Ե. 16: *Ապաշխարութեան տեղի ոչ եգիտ. Եբր. ՟Ժ՟Բ. 17: *Բանին իմոյ չիք տհեղի ʼի ձեզ. Յհ. ՟Ը. 37: *Գոյր նոցա տեղի ապաշխարութեան, որպէս գտհաւ տեղիլ ապաշխարութեան նինւկէացւոց. Մծբ. ՟Գ: *Ի նորա վարս տեղի գտանել ոչ կարացին. Խոր. ՟Գ. 67: *Զի մի՛ տեղի գտցէ բանսարկուն բամբասել զաստուած: Զոմանս աղքատս արար, զի տեղի լիցի մեծատանցն բարեգործելոյ: Թէ կամեցեալ էր երկարել զբանս, գոյր տեղի ընդարձակութեան: Երիս եցոյց մեզ բանս զկործանմանն մերոյ տեղիս: Օձն խաբօղ, եւ յիմարութիւնն տեղի, եւ ցանկութիւնն գող. Լմբ. պտրգ.: Իգն.: Խոսր.: Յհ. իմ. երեւ.: Մաշկ.: *Նշանս ցուցանել ʼի պատշաճ տեղւոջ եւ ʼի ժամանակի. Շ. մտթ.: *Արտաքոյ տեղւոյ միտքʼʼ. յն. անտեղի. Առ որս. ՟Ա: նխ.գ. Ի ՏԵՂԻ, Ի ՏԵՂՒՈՋ. նխ.գ. Փոխանակ. եւ Փոխանակութիւն. *Յիւր տեղի թագաւորեցուցանել: Եղեւ նոցա աղիւսն ʼի տեղի քարի, եւ կուպր ʼի տեղի շաղախոյ. ՟Ա. Մակ. ՟Զ. 16: Ծն. ՟Ժ՟Ա. 3: *Լե՛ր որբոց որպէս հայր, եւ յառն տեղի. Սիր. ՟Դ. 10: *Ի տեղի նորա կարգել: Արձակեաց զմարզիկսն յիւրաքանչիւր տեղիս, եւ զայլս ʼի տեղիս նոցա փոխանակ առ իւր կոչեաց. Խոր. ՟Գ. 51: Եղիշ. ՟Ա: *Դա ձեզ լիցի ʼի տեղւոջ հօր. ՟Ա. Մակ. ՟Բ. 65: *Թէպէտեւ չէ՛ քո ծնունդն, սակայն զտեղի հօր լնուցուս մանկանն. Ոսկ. մ. ՟Ա. 4: *Անտի եդաւ անաթէմայն ʼի յոյն լեզու, որ է նուէր, եւ յանիծից տեղւոջ կայ. Կիւրղ. օրին.: մ. ԱՌ ՏԵՂԵԱՒՆ. մ. Առ վայր մի. առ ժամանակ մի. առ ժամն. ʼի նմին վայր նիւթապէս. *Հրէական զոհիցն եւ պատարագացն արիւնք առ տեղեաւն ʼի քաւութիւն էր ակամայից ոմանց մեղանաց: Տխմարք յընթերցողացն՝ առ տեղեաւն միայն հայելով ʼի բանն՝ ոչ քննեն զպատճառն. Շ. թղթ.: Ի ՏԵՂԻՍ ՏԵՂԻՍ. ՏԵՂԵԱՑ ՏԵՂԵԱՑ. այսինքն ʼի զանազան տեղիս. *Կողմանցդ եգիպտացւոց ʼի տեղիս տեղիս առ սպարապետս: Որ տեղեաց տեղեաց պահապանքն էին. ՟Գ. Մակ. ՟Գ. 8: Նեեմ. ՟Դ. 14: *Եղբարց մերոց ʼի տեղիս տեղիս: Բազում թուղթս խաղաղութեան առնէր ʼի տեղիս տեղիս հայոց աշխարհին: Սովորութիւն է գրոց ʼի տեղիս տեղիս զկարգ իրացն միայն ասել. Մծբ. ՟Ժ՟Թ: Փարպ.: Շ. մտթ.: *Բազում ապականութիւնք գործեցան տեղիս տեղիս. Եւս. քր. այսինքն յայլեւայլ տեղիս. յն. տեղականք: ՏԵՂԻ ՏԱԼ՝ իմիք կամ ումեք. δίδωμι τόπον do locum ὐπεικῶ cedo, concedo, obsequor, obtempero. Միջոց տալ. թոյլ տալ. շնորհել. ներել. անսալ. հպատակ կալ. *Առ սակաւ սակաւ դատելովն՝ տայիր տեղի ապաշխարութեան: Մի՛ տայք տեղի սատանայի: Մի զանձանց վրէժ խնդրէք սիրելիք, այլ տո՛ւք տեղի բարկութեան. Իմ. ՟Ժ՟Բ. 10: Եփես. ՟Դ. 27: Հռ. ՟Ժ՟Բ. 19: *Մի՛ տեղի տալ բազմացն հաճութեան կամաց: Զհետ երթայ, եւ հրամանացն նոցա տեղի տայ. Փիլ. ՟ժ. բան.: *Արեգակն տեղի տայ խաւարին. Եզնիկ.: *Փառաւորութիւն եւ անարգութիւն միմեանց տեղի տալով. Յճխ. ՟Է: *Որ ոչ տացէ նմա տեղի ըստ կրօնից աստուածապաշտութեան վարիլ. Սարգ. ՟ա. պ. ՟Է: *Ոչ տամ տեղի եւ մուտ բանին: Տեղի տային հաւանական բանիցն: Տեղի՛ տուր ննջել ինձ առ քեզ ʼի սենեկին. Յիսուս որդի.: Լմբ. էր ընդ.: Պտմ. աղեքս.: *Եղբայրատեցութիւն այնուհետեւ առնէ տեղի (յն. տայ տեղի) նեռինն. Կոչ. ՟Ժ՟Ե: ՏԵՂԻ ՏԱԼ՝ յիմեքէ կամ յումեքէ. ἑκχωρίζω, ἑκχωρέω, ἑπιχωρέω, παραχωρέω discedo, recedo, secedo, subduco me. Խորշել. խոյս տալ. որոշիլ. հեռանալ. ʼի բաց մեկնիլ՝ որպէս թողլով այլում զայն տհեղի. կրզել, քաշուիլ. ... *Տեղի՛ տուր գնա յերկիրն հրէաստանի. Ամովս. ՟Է. 12: *Խորշի եւ տեղի տայ (ʼի մարդկանէ), եւ զմիայնութիւնն սիրէ: Մի՛ խրոխտել ընդդէմ փորձութեանց, այլ խորշել եւ տեղի տալ. Փիլ. իմաստն.: Ոսկ. մ. ՟Ա. 14: *Ի ժամոյս (կամ ʼի ժամուս) տեղի տալ, եւ անձին զգուշանալ: Տտեղի տան տխրութիւնք: Փախեաւ սրացաւ տեղի ետ. Փարպ.: Նար. ՟Խ՟Ա. ՟Հ՟Գ: *Զգուշացուցանէին տեղի տալ եւ զերծանել ʼի մահուանէ: Ոչ տեղի ետուն, եւ ոչ ʼի բաց գնացին: Յոյզք մտաց եւ սուգ տրտմութեանզ տեղի տուեալ ʼի բաց գնացին: Տեղի ետուն ʼի սմանէ: տեղի տալ ʼի խորհրդակցութենէ. Իգն.: Սարգ. յկ. ՟Ժ՟Բ. եւ Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Ա: Լմբ. պտրգ. եւ Լմբ. սղ.: ԶՏԵՂԻ ԱՌՆՈՒԼ, կամ ՈՒՆԵԼ. ἰστάω, ἴσταμαι, ἑπέχω sto, substo, cesso, contineo me ἁφίστημι sustineo. Զկայ առնուլ. դադարել. հանդարտել. համբերել. *Զտեղի առ յիսուս: Ի տեղւոջն՝ յորում զտեղի առնոյր ամպն: Աւելորդքն զտեղի առին: Երթա՞յց ʼի պատերազմ, թէ զտեղի կալայց. եւ այլն: *Որ առաւել ցանկայ, նա ոչ երբէք կարէ զ տեղի առնուլ ʼիլ ցանկանալոյ: Այսուկարծեօք զտեղի առնոյր քարոզութիւնն: Ոչ այսու լուծումն կարծեացս զտեղի առնու. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 27. եւ 17: Էր ընդ եղբ.: *Յորժամ արար զնշանսն, ոչ անդէն (կամ անդրէն) առ զտեղի. Երզն. մտթ.: *Տեսեալ զայս ամենայն ... զ՝տեղի կալաւ. Իգն.: *Ի պակասել ցանկալեացն՝ ոչ կաթրեմք զտեղի ունել եւ համբերել: Չկթարես զտեղի ունել ʼի լուր այսպիսի բարբառոյ. Սարգ. յկ. ՟Թ: ՇԱՐԺՎԱՐԺԵՆԻ ՏԵՂԻ. (2-0794) Տ. ՎԱՐԺԵՆԻ ՏԵՂԻ Տ. ԱՆՏԵՂԻՏԱԼԻ (1-0244)
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.