հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.
ՍԵՌԱԿՆԱՁԵՒ — ( ) NBH 2 0707 Chronological Sequence: Unknown date, 10c ա. Իբրու սեռականաձեւ, մակդիր քառաթեւ սուրբ խաչին, առեալ ʼի բանից դաւթի անյաղթի, թէ փայտն *Զանազանի ʼի չուրս եղանակս, բնական, սեռական, ձեւական, իմացականʼʼ. ըստ որում քառաթեւ խաչն՝ որ էր սեռ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՔԱՌԱԹԵՒԵԱԼ — ( ) NBH 2 0991 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 11c, 12c ՔԱՌԱԹԵՒԵԱԼ ՔԱՌԱԹԵՒԵԱՆ. Նոյն ընդ վ. (=ՔԱՌԱԹԵՒ) *Զչարչարանաց խաչի ունել զօրինակն, չորրորդ տասամբք քառաթեւեալ. Բրս. տեառնընդառաջ.: *Կենարարս այս խաչ ... քառաթեւեան ունելով կերպարան:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱԽՏԱԿՐԵՄ — (եցի.) NBH 1 0018 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 10c, 12c ն.չ. ԱԽՏԱԿՐԵՄ ԱԽՏԱԿՐԻՄ. πάσχω patior Ախտակիր լինել. կրել զմարդկային կիրս եւ զչարչարանս. քաշել չարչարուիլ .... *Ախտակրեալ ʼի վերայ քառաթեւ խաչին: Ի չարչարանս եւ ʼի մահն զմարմնոյն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԿՐԱԿՇՌՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0700 Chronological Sequence: 10c գ. Կշռութիւն երկրի ըստ աստիճանաց երկնից. կլիմայ. քառակողմեան ծագք աշխարհի ըստ հայեցուածոյ քառաթեւ խաչին. *Ի սահմանս երկրակշռութեանց երկնից ի թեւս չորից արփիակերպից. Նար. գանձ խչ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԼԾՈՐԴ — (ի, աց.) NBH 1 0890 Chronological Sequence: Unknown date, 10c, 11c, 13c, 14c ա. συζυγής, σύζυγος conjugatus, conjunctus. Որ է ընդ նովին լծով, լծակից. կցորդ. *Որ ʼի դրութիւն դիմակացն քառակուսեան լծորդացնʼʼ. (որպէս մասանց աշխարհի, տարերաց, քառաթեւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԱՉ — (ի, ից.) NBH 1 0922 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 12c, 14c գ. σταυρός crux. (յորմէ այլազգ. հաչ, խաճ. որպէս թէ խէչ, նեցուկ բարձօղ. որպէս եւ յն. ստաւռօ՛ս, է կանգնեալ փայտ կամ ցից.) ... Փայտ պատուհասի՝ եռաթեւ կամ քառաթեւ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՐԱՑՈՅՑ — (ցուցի, ից.) NBH 2 0344 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 12c գ. παράδειγμα, ἱδέα exemplar, plum; argumentum, idea. Յար եւ յարմար յառաջ բերեալ ցոյց, ցուցակութիւն. նմանութիւն. օրինակ. տարացոյց. ... *Ըստ որոյ ʼի յարացուցիցն նիւթող սորա… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՆԻՇ — (նիշք.) NBH 2 0425 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 9c, 10c, 12c գ. στιγμή, στίγμα, σημεῖον nota, punctum, signum. վր. նի՛շի. Կէտ. հետք, նշան. նշանակ. նշմարանք. ... *Սակաւ ինչ արեան նիշ ունելով յաչսն. Խոր. ՟Բ. 49:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍԵՌԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 2 0707 Chronological Sequence: 6c, 7c, 8c, 11c, 12c, 13c ա. γενικός generalis, universalis. Սեպհականն կամ յայտարարն սեռի իմիք. հանրական. ընդհանուրն՝ ընդ որով են մասնաւորք. ընդհանրական. *Մասնաւոր իմանալիք, սեռական իմանալին. մասնաւոր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՔԱՌԱԴԻՐ — ( ) NBH 2 0991 Chronological Sequence: 10c ա. Որունի զքառեակ դիրս. քառակողմ. քառաթեւ. *Ուղղակի միաւորութեամբ հանդէպ հաւասարէ ըստ քառադիրն ձեւոյ պատկանատեսակ պատկերի իւրոյ. Նար. խչ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
