ՔԻԼ 2 — ( ) NBH 2 1006 Chronological Sequence: Early classical, 10c, 13c ա. ՔԻԼ կամ ՔԻՂ. (նմանութեամբ քլի, որպէս մատնիչն ʼի մատնէ.) διάβολος, συκοφάντης criminator, calumniator προδότης proditor. Բանսարկու, քսու, զրպարտիչ. մատնիչ. (լծ. եւ լտ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՒԻՃ — (ւճի, ճաց.) NBH 1 1079 Chronological Sequence: Unknown date գ. ἅργιλος argilla, creta. ռմկ. կաղինջ. Կաւ չոր եւ ընտիր՝ նման գաճի, սպիտակ, եւ կապուտակ. (որպէս տէպէչիր, քիլ, քիլ էրմէնի ). Բժշկարան … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՎԵՑԱՔԼԵԱՆ — ( ) NBH 2 0818 Chronological Sequence: 6c ա. Որոյ չափն է վեց քիլ. ... *Քիլ՝ վեցերորդ մասն է կանգնի. քանզի կանգուն վեցաքլեան է. Փիլ. ել. ՟Բ. 111 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՓ — (ոյ, ով.) NBH 1 0397 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 12c գ. δράξ pugillus, παλάμη palma manus, χείρ manus (Ափ. լծ. ծափ, եւ շօղափ. որ է ըստ յն. աֆի՛. լծ. եւ եբր. գաֆ. թ. աւուճ) Միջավայր բռին, ներքսակողմն ձեռին. *Ո՞… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԵՔՈՒՂԿԵԱՆ — ( ) NBH 1 0681 Chronological Sequence: Early classical ա. Որոյ չափն է երեք ուղուկ կամ քիլ, կամ թիզ՝ ըստ յն. παλαιστῶν γ’ trium palmarum *Չորեքկանգնեան, եւ երեքուղկեան, եւ առ երկուս մատունս. Եւս. քր. ՟Ա … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԼԱՐԵՄ — (եցի.) NBH 1 0880 Chronological Sequence: Early classical, 10c, 12c, 13c, 14c ն. τείνω, ἑκτείνω tendo, extendo. Ձգտել զլար աղեղան ʼի ձգել անդ զնետն. եւ Ձգտեցուցանել զոր ի՛նչ եւ է, ձիգ քաշել. ... տե՛ս ՟Ա. Մնաց. ՟Ե. 18: ՟Ը. 40: Երեմ. ՟Ծ՟Ա. 3: Ամբ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՆԳՈՒՆ — I. (գնոյ, ոց կամ գնի, նաւ.) NBH 1 1048 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c գ. πῆχυς եւս եւ κύβιτον cubitus, um . Անուն չափոյ, եւ ձող չափողական, ըստ հասարակ առման՝ Չափ միջոցի յարմկանէ ցծայր միջամատին, որչափ է եւ յուսոց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՒ — (ոյ, ով կամ ու.) NBH 1 1079 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 11c գ. πηλός limus եւ creta, argilla. Խմոր հողոյ. տիղմ. շաղախ. ցիխ. գայլ. եւ նիւթ աղիւսոյ. ... կիլ (իսկ քէվ քէպի, կամ քիլ, պինդ կաւ, որ եւ կաւիճ.) *Գործ խիստ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՅԿԱՒ — ( ) NBH 2 0032 Chronological Sequence: Unknown date գ. ՀԱՅԿԱՒ կամ ՀԱՅՈՑ ԿԱՒ. βῶλος ἁρμένιος bolus armeniacus. ռմկ. քիլ էրմէնի, թին թրմանի, քիլի սուրխ. Ազգ ընտիր եւ կարմրորակ կաւոյ ʼի հայս: Բժշկարան.: (Ոմանք գրեցին՝ Հայկաւակ:) … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄԱԳԻԼ — (գլի, լաց.) NBH 2 0187 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 12c գ. ՄԱԳԻԼ ὅνυξ unguis. (գրի եւ ՄԱՔԻԼ, ՄԱԿԻԼ, ՄԱԳԱԼ. արմատն երեւի Մատն, եւ Քիլ.) Ճապուռն. ճիրանք. որ է սո՛ւր եղնգամբք թաթ հաւուց, եւ գազանաց. ըստ այլ լեզուաց՝… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
