- ԱՌԱՋՆՈՐԴ
- (ի.) NBH 1-0290 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c ա. πρῶτος primus Նոյն ընդ վ. (=ԱՌԱՋՆԵՐՈՐԴ) այսինքն Առաջին. *Յամին առաջնորդի դարեհի: Յամին երեսներորդի եւ առաջնորդի, եւ այլն. Դան. ՟Թ. 1: ՟Ա. Մակ. ՟Ժ՟Գ. 42: ՟Գ. Թագ. ՟Ժ՟Զ. 23: գ. ԱՌԱՋՆՈՐԴ, ի, աց. գ. ὀδηγός viae dux Յառաջագնաց ուղեցոյց. ճամբայ ցցնօղ՝ տանօղ. ... *Նոխազ՝ առաջնորդ հօտի: Կոյրք են՝ կուրաց առաջնորդ. Առակ. ՟Լ. 31: Մտթ. ՟Ժ՟Ե. 14. եւ այլն: **Տեսանողականքն աչէք՝ չունին պէտս առաջնորդի. Նար. ՟Ծ՟Թ: *Տեղեակ առաջնորդօք գալ, կամ փախչել. Փարպ.: *Առաջնորդ կենաց ... առաջնորդեա՛ մեզ գնալ ʼի ճանապարհս քո: Առաջնորդ եղեն մեզ ուղիղ գնացիւք ʼի շաւիղս արքայութեան երկնից: Նախաշաւիղ եւ առաջնորդ կենացն յաւիտենից՝ ո՛վ սուրբ վկայք. Ժմ.: Կամ χειραγωγός manuducens Ունօղ զձեռանէ. *Անկաւ ʼի վերայ նորա մէգ եւ խաւար, եւ շրջեալ խնդրէր առաջնորդս. Գծ. ՟Ժ՟Գ. 11: ԱՌԱՋՆՈՐԴ. ἠγεμών, ἠγούμενος, ἁρχηγός, προηγούμενος, προεστώς dux, princeps, praeses, rector, praepositus, praefectus եւն. Առաջինն կամ գլխաւորն յամենայն տնտեսութիւն քաղաքական եւ եկեղեցական. վարիչ. ուղղիչ. թագաւոր. իշխան. վերակացու. հեղինակ. եպիսկոպոս. վանահայր. պարագլուխ. զօրագլուխ. եւ այլն: *Զաստուած՝ զհայրն, եւ զիշխան առաջնորդն աշխարհի. Փիլ. ՟ժ. բան.: որ եւ ասի ԱՌԱՋՆՈՐԴԱՊԵՏ: *Տացէ զքեզ պատուիրանաւ առաջնորդ ʼի վերայ իսրայէլի: Իշխանք յուդայ առաջնորդք նորա: Դու ես մեր առաջնորդ փոխանակ յուդայի: Առաջնորդ ʼի վերայ ամենայն զօրացն: Առաջնորդ նազովրացւոց հերձուածոյն. եւ այլն: *Առ եզեկիայիւ հրէից առաջնորդաւ: Ընդ պարսիկ առաջնորդաւ վարիլ. Խոր. ՟Ա. 22: *Ի դամասկասցւոց առաջնորդէն փախուցեալ. Պրպմ. ՟Բ: *Առաջնորդովք եւ գրովք սրբովք ազգի ազգի ուղղութիւնս ցուցեալ. Խոսր.: *Մեծա առաջնորդաց. Նար. մծբ.: *Մի՛ ոք յեղբարց տրտնջող լիցի զառաջնորդէ իւրմէ. Շ. ընդհ.: *Մի՛ ինչ զառաջնորդին զտնօրէնութիւնն քուզել. Բրս. հց.: *Առաջնորդքն մեր եղեն խորհրդազգածք. Դիոն. եկեղ.: ԱՌԱՋՆՈՐԴ. ἁνάδοχως susceptor, fidejussor Կնքահայր. որ ընդունի զոք ʼի սուրբ աւազանէ. *Ըստ առաջնորդին իւրոյ աւանդութեան՝ աստուծոյ եւ աստուածայնոցն հպել: Ի գիր հանել զնա, եւ զառաջնորդն նորա: Ընձեռեն առաջնորդի ընծայման. Դիոն. եկեղ. ՟Բ: ԱՌԱՋՆՈՐԴ. ἁρχιγετής, ἑξηγετής author, expositor, interpres Նախկին մատենագիր, շարագիր. մեկնիչ. պատմիչ. օրէնսուսոյց. *Որ առաջնորդ եղեւ այնց դպրութեանց. ՟Բ. Մակ. ՟Բ. 32: *Ոչ գտցի առաջնորդ ազգի անօրինի. իսկ պահէ զօրէնս, երանելի է. Առակ. ՟Ի՟Թ. 18: ԱՌԱՋՆՈՐԴ. ὀδηγής, ἠγούμενος, ἁρχηγός, δημαγογός dux, princeps, rector եւն. Սկզբնապատճառ, վարդապետ, ուսուցիչ. կամ յառաջ վարօղ եւ առիթ յո՛ր եւ է բանի. եւ բերան ժողովրդեան. *Իմաստութեան առաջնորդ: Առաջնորդ բանին. Իմ. ՟Է. 15: Գծ. ՟Ժ՟Դ. 11: *Առաջնորդ առաքինութեանն մաքսաւորք եւ ձկնորսք. Ոսկ. մ. ՟Ա. 1: *Առաջնորդ գտեալ յոգնապատիւ կարգաց. Յհ. կթ.: *Առաջնորդ խաղաղութեան. Նար. ՟Ձ՟Գ: *Զառաջնորդ կենացն սպանէք. Գծ. ՟Գ. 15: *Առաջնորդ կորստեան աշխարհիս լինէր. Փարպ.: *Առաջնորդ լինել հիքութեանց, կամ ձաղանաց, եւ այլն. Պիտ.: Եւ իբրեւ Միտք առաջնորդական. *Յիշխանական առաջնորդին ʼի բանականի յոգւոջն. Փիլ. լին. ՟Ա. 6:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.