ԳԼՈՒԽ

ԳԼՈՒԽ
(գլխոյ, ոց.) NBH 1-0561 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. κεφαλή caput Վերին եւ երեւելի մասն մարմնոյ մարդոյ, եւ ամենայն կենդանեաց. ... եբր. րօշ ... եւն. *Նա սպասեսցէ քում գլխոյ: Զգլուխն ոտիւքն հանդերձ: Դիցես զխոյրն ʼի վերայ գլխոյ նորա: Օծեր իւղով զգլուխ իմ: Բազում եղեն քան զհեր գլխոյ իմոյ: Շարժեցին զգլուխս իւրեանց: Զգլուխս վիշապաց: Զգլուխ վիշապին. եւ այլն: ԳԼՈՒԽ. նմանութեամբ. κορυφή vertex, cacumen Վերին ծայր եւ սկիզբն ամենայն իրաց. գագաթն. ... *Գլուխք լերանց, սեանց: Գլուխ լերին, բլրոյ, աշտարակի, սանդղոց, պարսպաց, քարանձաւի, անկեան, գաւազանի, թիկանց վակասին. եւ այլն: *Գլուխ բազմականին, կամ բարեաց, չարեաց, կամ գործոյն. Եղիշ. Մխ. երեմ.: Ոսկ. յհ. ՟Ժ՟Է: *Զոր (մեհեանն) առաջինքն կրետացւոց գլուխ մեհենեացն ունէին. Շիր.: *Տեսանես անդստին ʼի գլխոյն, որպիսի ինչ երեւին աւետիքն. Ոսկ. մ. ՟Ա. 2: *Ի գլուխս ամենայն ճանապարհացʼʼ. յն. սկիզբն. առաջք. Եզեկ. ՟Ժ՟Զ. 25: *Գլուխ ամսոցʼʼ իբր ամսամուտ, նոր լուսին. Սղ. ձ. 3: Ես. ՟Ա. 13: *Ի միւս եւս ʼի գլուխ տարւոյն. Ագաթ.: Կամ՝ ἅκρον extremum, summum Ծագ յետին. կատարած. գլխաւորումն. *Գլուխ ամենայն, զի համամիտք իցէ. ՟Ա. Պետ. ՟Գ. 8: *Առնէր զայն զութ օրն ʼի գլուխ. ՟Բ. Մակ. ՟Բ. 12: *Հանէր զգիշերն ʼի գլուխ յաղօթս աստուծոյ. Ղկ. ՟Զ. 12: *Բանից գլուխ խօսիցս. Եբր. ՟Ը. 1: *Այսօր ʼի գլուխ գրելոց նոցին հովանացեալ սրբոյ կուսին. Շար.: *Եթէ ոք նախանձեսցի ընդ ընկերին, ո՛չ ʼի գլուխ սիրեացʼʼ. այսինքն ʼի սպառ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 38: ԳԼՈՒԽ. որպէս Պետ. իշխան. գլխաւոր. վերակացու. առաջնորդ. ... *Եղիցի գլուխ ամենայն բնակչացս գաղտադու: Եղիցես մեզ ʼի գլուխ: Կացուցին զնա ժողովուրդն ʼի վերայ իւրենաց գլուխ եւ առաջնորդ. Դտ. ՟Ժ. ՟Ժ՟Ա: *Կացուսցէ զիս գլուխ հեթանոսաց. Սղ. ՟Ժ՟Է. 44: *Գլուխ արամայ դամասկոս. եւ այլն. Ես. ՟Է. 8: *Կացուցաք գլուխ քահանայապետութեան: Կայ ցուցաք գլուխ քահանայապետութեան. ՟Ա. Մակ. ՟Ժ. 20: ՟Ժ՟Դ. 7: *Զգլուխ առաքելոցն ըմբռնեցին, որով աւելի իմն կարծէին զայլսն զարհուրեցուցանել. Ոսկ. գծ.: *Բազում գլուխք եւ ցեղապետք. Յհ. իմ. երեւ.: *Կալ գլուխ կամ ʼի գլուխ: Կացելոց գլուխ ժողովրդեան. կամ Ի գլուխս կացելոցն. Սարկ. քհ.: ԳԼՈՒԽ. Մարդաթիւ. համար անձանց եւ իրաց. մարդ գլուխ. ատամ պաշընա. *Չափով ըստ գլուխ: Դրամ մի առ գլուխ: Ըստ գլխոց նոցա, կամ իւրեանց: Առցես հինգ սիկղ ըստ գլուխ. Ել. ՟Ժ՟Զ. 16: ՟Լ՟Ը. 25: Թուոց. ՟Ա. 2. 18, 20: ՟Գ. 47: *Կա՛լ զթիւ գլխոց որդւոցն կահաթու. Թուոց. ՟Դ. 2: *Ա՛ռ զգլուխ զաւարաց գերութեանʼʼ. այսինքն զհամար. Փիլ. այլաբ.: *Քանի՞ գլուխք պատժոց եւ պատուհասից են բաւական վասն քոյոյ ծուլութեան. Մանդ. ՟Ը: *Հարկապահանջութիւն ըստ թուոյ գլխոցն. Կիւրղ. ղկ.: ԳԼՈՒԽ. κεφάλαιον summa pecuniae Գումար դրամոյ. *Հատուսցէ ընդ յանցանացն զգլուխն. Թուոց. ՟Ե. 7: *Ես բազոմւ գլխոց զզինուորութիւնս զայս ստացայ. Գծ. ՟Ի՟Բ. 28: *Եղէ ստացօղ մի քանքարի, այլ կորուսի ըզգլուխ նորին. Յիսուս որդի.: *Հատուցանել ո՛չ զտոկոսիոն եւ ոչ զգլուխն. Պղատ. օրին. ՟Ը: *Տու՛ր փոխ նմա (աստուծոյ), որ աւելի քան զգլուխն՝ զտոկոսիսն տայ: Քանի՜ են եւ որք զգլուխն կորուսին վասն տոկոսեաց. Ոսկ. մ. ՟Ա. 5: ՟Գ. 3: *Հատուցանեմ ահա ʼի ձեռս զգլուխ իրիդ լիապէս: Զոր ինչ եւ ʼի գլխոցն կամի սրբութիւն քո, թողցի. Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: ԳԼՈՒԽ. κεφαλίς capitulum, capitellum Գլխակարգութիւն գրոց, եւ բանից. ճառ. յօդուած. մասն. հտուած. համար. որոշումն նիւթոյ խօսից. ... *Ի գլուխս գրոց: Գլուխ մի գրոյ տոմարի. Սղ. ՟Լ՟Թ. 8: ՟Բ. Եզր. ՟Զ. 2: *Ի մատթէ գլուխ աւետարանի. Կոչ. ՟Ժ՟Դ: *Յայսմ յեօթն գլուխս կարգադրեալ. Եղիշ. ՟Ա: *Քսան կանոնեալ գլխովք ժողովոյն: Սուղ ինչ գլուխս յինքենէ ʼի կանոնս ժողովոյն յաւելու. Խոր. ՟Բ. 87: *Ըստ իւրաքանչիւր գլխոց, եւ միոյ միոյ տանց (բանիցն). Փարպ.: *Պա՛րտ է գրեթէ յամենայն իրողութիւնս զչորս զայսոսիկ խնդրել գլուխս. Սահմ. յռջբ: *Ըստ իւրաքանչիւր գլխոց զհիմնացեալ զանկարգութիւն քակելʼʼ. այսինքն մի առ մի ըստ ծանուցեալ նւթոց. Յհ. իմ. ատ.: Ի ԳԼՈՒԽ ՀԱՆԵԼ կամ ՏԱՆԵԼ, ԱԾԵԼ, ԲԵՐԵԼ, եւ այլն. *Գլխաւորել, բովանդակել. գլուխ հանել. ... *Ի գլուխ հանել զբան, զծով, զնաւարկութիւն, զհրաման, զօրէնս, զգործն. Եւս. քր.: ՟Գ. Մակ. ՟Ե. 15: Փարպ.: *Ի գլուխ տանել զիրս, զգործ մեծ. Եսթ. ՟Ժ՟Գ. 3: Փարպ.: *Ածել ʼի գլուխ զյաղթութիւն. զյաս հանդէս. Լմբ. եկեղ.: *Զառաջի արկեալս ʼի գլուխ բերել մեզ հոգեւորական ջան. Յհ. իմ. ատ.: *Զկամսն ʼի գլուխ աւարտեմք: Զփրկութիւն մեր ʼի գլուխ աւարտեն. Լմբ. սղ.: Ի ԳԼՈՒԽ ԵԼԱՆԵԼ, ՀԱՍԱՆԵԼ, ԳԱԼ, ԵՐԹԱԼ, ԿԱՏԱՐԻԼ. *Գլխաւորիլ, լրանալ, բովանդակիլ. ... *Ի գլուխ ելանէ հրամանն, մարգարէութիւն. վարքն առաքինութեան, չարիքն. ամացն թիւ. ողոմպիադն. ամառն. Փարպ.: Յճխ. է: Նար. ՟Խ՟Է: Լմբ. ատ.: Եւս. քր. ՟Ա. եւ ՟Բ: *Ի գլուխ կատարման հասեալ սակաւամասնեայ կտակի. Նար. ՟Ձ՟Է: *Ի գլուխ եկեալ աստուածեղէն գրոց. Շ. բարձր.: *Եւ ոչ մի ինչ գործ պատերազմիս ʼի գլուխ երթեալ. Եղիշ. ՟Գ: *Որով փրկութիւն ʼի գլուխ կատարի. լմբ. սղ: Իսկ Ոսկ. յհ. ՟Բ. 6: *Ապա թէ զգօնութեամբ ընթեռնումք, եւ ʼի գլուխ ելանեմք, բազում օգուտս շահիմք անտիʼʼ. իմա՛ ʼի գլուխ հանել, կատարել: Տե՛ս եւ առընթեր այլոց անուանց եւ բայից, Հող ʼի գլուխ լիներ. Թագ ʼի գլուխ: Ամբառնալ զգլուխ. Հանել ընդ գլուխն կամ ընդ կառափն. Մերկ գլխով. եւ այլն:

հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Полезное


Смотреть что такое "ԳԼՈՒԽ" в других словарях:

  • ՀՈՂ — (ոյ, գուն ուրեք՝ հողք.) NBH 2 0116 Chronological Sequence: Early classical, 13c գ. (լծ. յն. հիւլէ. եւ խօ՛օս, խօ՛մա. սանս. կօ. արաբ. խաք ). χοῦς կամ χόος, χνοῦς, γῆ terra, pulvis ἕδαφος solum. Մին ʼի չորից տարերաց՝ թանձր եւ ծանր: Ընդհանրապէս՝… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՁԵՌՆ — (ռին, ձեռք, ռաց.) NBH 2 0151 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c, 14c գ. χείρ manus. Եզր բազկի ʼի դաստակէ ցծայրս մատանց. թաթ ձեռաց. ափ. բուռն. գործարան շօշափելոյ՝ ըմբռնելոյ, եւ գործելոյ: Նմանութեամբ, Գործի …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԹԱԳ — (ի, աւ կամ իւ կամ ով, աց կամ ից, իւք, օք, ովք.) NBH 1 0788 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 12c գ. որ եւ թ. թաճ. δίδημα diadema, corona regis Պսակ կամ կամ խոյր արքայական ʼի ձեւ գլխոյ նռան. *Ետ ցնա թագ եւ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀԱՆԵՄ — (հանի, հա՛ն, հանէ՛ք, նեալ.) NBH 2 0045 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 9c, 10c, 11c, 12c, 14c ն. ἑξάγω, διάγω, ἁνάγω educo, veho, traho ἑκβάλλω ejicio եւն. Ի ներքուստ արտաքս, կամ ʼի խորոց ʼի վեր ձգել. արտաքսել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՊՍԱԿ — (ի, աց.) NBH 2 0661 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c, 14c գ. պ. փիսակ: στέφανος (ստեպանոս). στεφάνη (յորմէ թ. իստիֆան ). corona διάδημα diadema στέμματα serta, infulae. Բոլորշի զարդ գլխոյ ʼի պէսպէս… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՄԲԱՌՆԱՄ — (բարձի, բա՛րձ.) NBH 1 0053 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c ն. կամ հ. Նոյն ընդ Համբառնալ. ʼի վեր բառնալ. բարձրացուցանել. ʼի վեր առնուլ կամ հանել. αἵρω, ἑπαίρω tollo, extollo, elevo վեր վերցնել. ...… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽԵԼՔ — (լաց, լօք.) NBH 1 0938 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 7c, 8c, 10c, 12c, 13c, 14c գ. ἑγκέφαλος cerebrum. (լծ. թ. իլիք. եւ հյ. Խլինք, եւ գլուխ.) Ուղեղ գլխոյ. ըղեղ. ... *Հարկանելով (մոխրոյն) ընդ խելսն՝ վտանգեսցէ զնա. Ագաթ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԿՈՒՆԴ — I. (կնդի.) NBH 1 1122 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 13c ա. ԿՈՒՆԴ որ եւ ԿՈՒՆՏ. φαλακρός calvus. (լծ. թ. քէլ ). Կնդակ, կնտակ. գնդաձեւ, գնտակաձեւ գլխով կամ գլուխ. հերաթափ. ճեղ. ճաղատ. գլուխը կունտ, կունտ գլուխ, տաղ, քէլ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՍԱՂԱՒԱՐՏ — (ի, ից.) NBH 2 0690 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 12c գ. ՍԱՂԱՒԱՐՏ περικεφαλαία, κόρυς galea. իտ. elmo, celata. գրի եւ ՍԱՂԱՎԱՐՏ. (լծ. լտ. կա՛լէա. եւ հյ. աւարտ կամ վերտ. իբր սաղարի գլխարկ). Գլխանոց զօրականաց՝ երկաթի կամ պղնձի.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • Гейазан (крепость) — У этого термина существуют и другие значения, см. Гейазан. Крепость Гейазан/Гавазан Страна Азербайджан Село …   Википедия


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»