- ԱՌԱՍՊԵԼ
- (ի, աց. (կամ լիք,) լեաց.) NBH 1-0292 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c գ. (ʼի բայէս Առասել, եւ ʼի մասնկանէս պել. որպէս ի լտ. ֆա՛ռի, ուստի կազմի ֆապէլլա, ֆա՛պուլա լծ. ընդ յն. վա՛լլօ, վլի՛մա արկանել, արկուած). μῦθος, πρόβλημα, αἵνιγμα fabula, fabella, projectum, aenigma Առասացութիւն մտացածին. յօդեալ պատմութիւն. սուտ զրոյց. շինծու խօսք. ... *Չհայել յառասպելս: Յառասպելաց պառաւանց հրաժարեսջի՛ր: Առասպելաց զհետ երթեալ. ՟Ա. Տիմ. ՟Ա. 4: ՟Դ. 7: ՟Բ. Պետ. ՟Ա. 16: Առասպելեաց՝ գրի, Ագաթ.: Խոր. ՟Բ. 7: Շ. թղթ.: Եւ Յարմարական յօդուած պատմութեան ʼի դիմաց կենդանեաց եւ տնկոց, որ եւ Առակք ասին. եւ Բանաստեղծական կեղծիք ʼի վերայ դից. որ եւ դիցաբանութիւնք. եւ Վիպասանութիւնք նուագեալք առ հինս. *Առ սա ինձ ʼի ճահ ելանէ քերթողական առասպելն, որ ասէ. բազում անգամ աղուէսք թագաւորել խորհեցան, բայց շունք ոչ առին յանձն. Արծր. ՟Ա. 14: *Յունական պերճ եւ ողորկ առասպել: Առ այսոքիւք եւ աշխարհիս մերոյ առասպելք զբազմահմուտ ասորին արդարացուցանեն. Խոր. ՟Ա. 31. եւ 17: ԱՌԱՍՊԵԼ. πρόβλημα propositio Առեղծուած. առակ. իբր խրթնաբանութիւն, եւ առարկուած նմանաբանական. հանելուկք .... Դատ. ՟Ժ՟Դ. 12. 19: ԱՌԱՍՊԵԼ. αἵνιγμα adagium Առած. զրոյց վճռական եւ խորհրդաւոր. *Որպէս ասէ հին առասպելն, յանօրէն ձեռաց ելցէ վնաս. ՟Ա. Թագ. ՟Ի՟Դ. 14: *Որպէս առասպելն ասէ, թէ մարդ եւ ոչ բարդ, բայց սակայն մարդ. Սահմ. ՟Ժ՟Բ: *Փոքր ինչ արդեօք առասպելաւ վարիլ պարտ է, եթէ եւ այլն. Պղատ. օրին. ՟Դ: *Արդարանալ թուի առասպելին, որ ասի ʼի մէջ գեղջկաց, թէ քո շարայի որկորն է, մեր շիրակայ ամբարքն չեն. Խոր. ՟Ա. 11: ԱՌԱՍՊԵԼ. Առակ նշաւակի. զրոյց ʼի բերանս բազմաց առ ʼի ծանակել զոք, կամ շշնջել զնմանէ. ... *Զի առասպել զիս արասցես ʼի կենցաղումս. Առ որս. ՟Դ: ԱՌԱՍՊԵԼ ԱՐԿԱՆԵԼ, կամ ԳՐԵԼ. Ասել՝ խօսել՝ գրել զառասպելս կամ զառակս. *Ամենեքեան առասպելս արկանեն. Եզնիկ.: *Ա՛րկ մեզ զառասպելն քո, եւ լուիցուք լնա. Դտ. ՟Ժ՟Դ. 13: *Որք զառասպելսն գրեցինʼʼ. յն. առասպելաբանք. Ոսկ. ՟ա. թես.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.