- ԱՂԷՏ
- (էտի կամ ետի, կամ իտի, ից, իւք կամ օք.) NBH 1-0039 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 13c, 14c գ. Աղեաց գալարումն. գորով. գութ. ցաւակցութիւն. սրտցաւութիւն. սրտի ցաւ, կսկիծ. ... *Ոչ ունին աղէտ յաղիս իւրեանց. Վրք. հց. ՟Բ: *Մանուկն տանջէր բրօք, եւ մայրն առաւելապէս աղէտօք գորովոյն. Թէոփիլ. ՟խ. մկ.: *Աւելորդ աղէտ ազգասիրութեան: Ծանիցուք զգութ աղէտից Քրիստոսի. Ոսկիփոր.: *Ճմլեցուցանեն զաղէտս կարեացն սրտին. Նար. ՟Ի՟Զ: ԱՂԷՏ. Ցաւ սրտի յանձին. կիրք եւ դառնութիւն ցաւոց. վիշտ. տառապանք. նեղութիւն եւ անձկութիւն ոգւոյ՝ հանդերձ տրտմութեամբ կամ ատելութեամբ. ցաւ, սրտնեղութիւն. ... *Այնչափ աղէտ տարակուսի էր ʼի վերայ վշտացն: Անհնարին վերջին աղէտքն (յն. ատելութիւնն) քան զառաջին սէրն. ՟Գ. Մակ. ՟Դ. 4: ՟Բ. Թագ. ՟Ժ՟Գ. 15: *Աղէտ վշտաց. Երկունք աղիտից: Ճնշեալ հեղձամղձուկ նեղութեամբ աղիտից. Պիտ.: *Տղայք աղէտիւք հրաժարեցին ʼի ծնողաց. Յհ. կթ.: *Ոչ բան ունէի, որով եւ զցաւոցն աղէտ պատմէի: Վիշտք աղէտից, խէթք մտաց. Նար.: ԱՂԷՏՍ ՎԱՐԵԼ. որպէս կրել աղէտս ինչ, վշտանալ. տխրիլ. *Աղէտս վարեալ Աղեքսանդրի՝ թէ զի՛նչ իցէ նշանակս, յղեալ կոչեաց նշանալոյծս. Պտմ. աղեքս.: ԱՂԷՏ. Ցաւալի անցք, արկածք, պատահարք. թշուառութիւն. փորձանք, ձուն, դար. ... *Զդառն մահուն ճաշակեն աղէտս: Իբրեւ ʼի մահաբեր ինչ աղիտէ սրացեալ: Անտանելի աղետիւք կրեն հիքութիւն: Սոսկալի դորայովդ աղետից տեսութեամբ. Պիտ.: *Պատմէ զանցս կրից մարդոյն ʼի ձեռն Յոբայ աղիտիցն: Կոծել զանցս անհնարին աղէտիցն. Արշ. ՟Ժ՟Զ: Յհ. կթ.: *Ի հասանել աղետին՝ առեալ եւ թաղեայ եւ այլն. Խոր. ՟Բ. 77: ԱՂԷՏ. Անհնարին չարիք, վնաս. ոճիր. ապիրատութիւն. զէն, չարութիւն. ... *Օտարոտի մի եկեալ յայլոյ տուն՝ զայնչափ մեծամեծ աղէտս գործեաց ʼի նմա. Եզնիկ.: *Ամենազան աղիտիւք տառապեցուցանէ զանձինս բնակչացն: Բովանդակ աղետիցն առիթ եւ վնասակարութեանց: Զսա ոչինչ կարաց ʼի յանդգնութեանցն բուժել աղիտից. Պիտ.: *Իմ իսկ լուեալ է զայդպիսի աղէտս ամօթալեաց. Խոր. ՟Գ. 61: Ըստ յն. ասի, նոխազերգութիւն. τραγῳδία tragoedia *Ոչ սակաւ ինչ աղէտք յայնժամ ʼի Բեթղահէմ եւ յամենայն սահմանս նորա հասին. Ոսկ. մ. ՟Ա. 9: *Որոյ ընդդէմ կալով հրէիցն՝ մեծանայր աղէտն. Նախ. ՟գ. մակ.: Իսկ Երզն. քեր. *Աղէտն ʼի քէն եղեւ չարեացʼʼ. դնի իբր միջարկ. ո՛վ աղետիցս: ա. ԱՂԷՏ. ա. Տ. ԱՂԷՏԱՒՈՐ. *Աղէ՛տ տարակոյս ապականութեան. Եփր. ել.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.