ԱՇԽԱՐՀ — (ի, աց.) NBH 1 0259 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 15c գ. κόσμος, οἱκουμένη mundus, orbis Տիեզերք. երկինք եւ երկիր միանգամայն՝ հանդերձ բնակչօքն. եւ իբր զանազանեալ՝ ՎԵՐԻՆ կամ ԻՄԱՆԱԼԻ կամ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԱԴՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 425 Chronological Sequence: Unknown date, 6c ա. σύνθεσις compositio Ի միասին դրութիւն. զօդումն. շարադրութիւն. յարադրութիւն. բաղկացութիւն. զանգումն. խառնումն. միաւորութիւն. ... *Բաղադրութիւն է՝ պարզիցն առ միմեանս դրութիւն. Անյաղթ պերիարմ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԴԱՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 427 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 10c, 12c, 14c գ. σύγκρισις comparatio Համեմատութիւն. կշռութիւն. ... *Կատարեալ էր յազգի իւրում, ըստ բաղդատութեան՝ ըստ այնց ժամանակաց բարի էր: Որ մաքուր մտօք յԱստուած հպին, զգան մանաւանդ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԿԱՑՈՒՄՆ — (ցման.) NBH 1 428 Chronological Sequence: Unknown date, 11c Նոյն ընդ վ. (=ԲԱՂԿԱՑՈՒԹԻՒՆ) σύστασις *Ոչ ըստ հասարակաց բնութեան մարմնոյ եղեւ բաղկացումնն (կամ բաղկացութիւնն) տեառն. քանզի ա՛յն ինչ կատարեալ մարմնով գոյր յղացեալ. Բրս. ծն.: *Զիա՛րդ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳՈՅԱՑՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0570 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 12c, 14c, 15c գ. οὑσία substantia, essentia Գոյաւոր էութիւն. իսկութիւն եւ բնութիւն գոյակի. էակ ըստ ինքեան ենթակայացեալ՝ ենթակայ պատահմանց. եւ Գոյակք. իրք. *Յաղագս գոյացութեանց:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳՈՅՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0571 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. ὔπαρξις existentia, subsistentia եւ σύστασις constitutio Գոլն իրօք ʼի բնութեան իրաց. կալն. գտանիլն. իսկ զեղականաց ասի նաեւ իբր Գոյացումն,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԱՌՆՈՒԱԾ — (ոյ, ոց, կամ ի, է.) NBH 1 0928 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. μίξις mistura κράσις temperatio εὑκρασία temperies եւն. Խառնումն, բաղադրութիւն հակակայ պարզութեան. բաղկացութիւն, եւ իրք բաղկացեալք կամ զանգեալք.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈՆԱՒՈՒՏ — (ի, ից.) NBH 1 0964 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 12c ա. ὐγρός humidus, liquidus. Ունակ խոնաւութեան. խոնաւական. խոնաւ. գիճին. ջրի. լոյծ. թաց, ջրոտ. ... *Այն՝ որ ցամաքոյինքնարդեօք ծանունք. Պղատ. տիմ.: *Անթաց ոտիւք դնայր ʼի վերայ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱԼՈՒՄՆ — (լման, անց.) NBH 1 1034 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 9c, 10c, 13c գ. κατάσχεσις occupatio, retentio. Ունողութիւն. ընբռնումն. կալանք. կալողութիւն. *Զանկիրթն վարժից՝ կալամբ կապանաց եւայլն. Նար. խչ.: *Առանց հողոյ ոչ լինի թանձրութիւն, եւ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՏԱՐԵԼԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 1 1062 Chronological Sequence: 10c, 12c չ. τελέομαι perficior. Կատարելագործիլ. կատարիլ. աւարտիլ. եւ Բաւական լինել, կամ յառաջադէմ լինել. *Պայմանաւ հրամանի սուրբ գրոցգ կատարելանայ. Յհ. կթ.: *կատարելանան ʼի գանալն ըստ պատուիրանացն. Շ. ՟բ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
