ԵԼԱՆԵՄ

(ելի, ելեր, ել, ե՛լ. (գտանի եւ ձ. ելայ, ար, աւ. ուստի ռմկ. էլլել, էլլալ .)) NBH 1-0649 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c չ. ἑξέρχομαι, ἑκβαίνω exeo, egredior ... եւն. Ի դուրս գալ, ներքուստ արտաքս. գնալ այլուր ի տեղւոջէն. մեկնիլ աստի, եւ մերձենալ յայլ վայր. *Ե՛լ ի տապանէ այտի: Ելէ՛ք ի յորդանանէ: Ելին ի հայրենի երկրէն իւրեանց: Փախեաւել արտաքս: Ել ի դաշտ: Յերկիրն՝ ուստի ելեր: Ելցեն այսր: Ելանել ի պատերազմ, կամ ընդ առաջ: Օրհնեաց, եւ ել ի նմանէ (յերեսաց նորա): Ելին ըստ քաղաքն: Ելանիցէ ընդ ռընգունս ձեր». յն. յըռընգանց ձերոց. եւ այլն: ԵԼԱՆԵԼ. ἑκπορεύομαι procedo եւն. Ծագել, ծնանիլ. եւ Բղխել, յառաջ գալ. ... *Թագաւորք յերանաց քոց ելցեն: Որ ելանէն ի քէն, նա ժառանգեսցէ զքեզ: Գետ ելանէր յեդեմայ: Եւ ել որթդ այդ: Ի տեառնէ ել իրդ այդ: Զօրութիւն բազում ելանէր ի նմանէ: Այլ հասկք ելանէին: Ելցէ ծաղիկ յարմատոյ անտի: Յաստուծոյ ելի: Ելի ի հօրէ: Որ ի հօրէ ելանէ. եւ այլն: *Ելցեն բազում շառաւիղք. Փարպ.: *Եթէ յառաջ խաղալ, եւ եթէ բղխել, եւ եթէ ելանել ոք ասիցէ, ի ճշմարտութենէն ոչ սխալէ. Լմբ. հանգ.: ԵԼԱՆԵԼ. Յարածիլ, հռչակիլ. *Ել լուր նորա ընդ ամենայն երկիրն. Մտթ. ՟Դ. 24: *Ձայն ողորմ ելանէր մանկանցն սգացելոց. Իմաստ. ՟Ժ՟Ը. 10: *Ոչ ել բանն ի վեր: Ոչ ել ի վեր բանն. ՟Բ. Թագ. ՟Ժ՟Ե. 19: Երեմ. ՟Լ՟Ը. 28: Ի ԳԼՈՒԽ կամ Ի ԼՐՈՒՄՆ ԵԼԱՆԵԼ. այսինքն Կատարիլ. *Հրամանն ի գլուխ ելանէր. Փարպ.: *Ոչ ել կամքն քրիստոսի ի լրումն: Յանկութիւն իւրեանց ի լրումն ելանէ. Լմբ. սղ.: ԵԼ ՈԳԻՆ. այսինքն Մեռաւ: ՅՈԳՒՈՑ ԵԼԱՆԵԼ. այսինքն Հառաչել. Տե՛ս ոգի: ԸՆԴ ՀԱԿԱՌԱԿՍ ԵԼԱՆԵԼ. այսինքն Հակառակ կալ. Տ. հակառակ: ԵԼԱՆԵԼ. ἁναβαίνω, ἁνέρχομαι ascendo Դիմել՝ խաղալ ի վեր, կամ ի վերայ. վերանալ. յառնել. հարկանիլ. վեր ելլալ, վրան ելլել. *Ելանէին եւ իջանէին ընդ նա: Ել ի լեառն յիսուս: Ել ծուխ ի բարկութենէ նորա: Ելանէր բոց երկրին իբրեւ մրրիկ հնոցի: Բարկութիւն աստուծոյ ել ի վերայ նոցա: Քաղք եւ խոյք ելանէին ի վերայ մաքեաց եւ այծից: Ելեր յանկողինս հօր քո. եւ այլն: *Թողեալ զհիւսիսայինսն ամենայն՝ ելանել ի հայս. Խոր. ՟Բ. 81: ԵԼԱՆԵԼ. ἑπιβαίνω conscendo Հեծանել, նստել. *Ելին յուղտսն: Ելանիցեն ի կառս եւ յերիվարս: Ել ի քրովբէս եւ թռեաւ: Ելաք ի նաւն: Ելեալ ի նաւ մի: Թէպէտեւ առանց ճարտարութեան ոք ելանիցէ ի վերայ. եւ այլն: Իսկոյն ի ձի ելեալ ... ի սպեր գնաց. Խոր. ՟Բ. 60: ԵԼԱՆԵԼ. Անկանիլ, այսինքն վիճակիլ. յարմարիլ. *Եւ ել վիճակն մատաթեայ». յն. անկաւ ի վերայ. Գործ. ՟Ա. 26: *Որպէս ելանիցէ յանուն ուրուք, անդ լինիցի. Թուոց. ՟Լ՟Գ. 34: *Տեսցուք՝ թէ երազք նորա ընդ ի՞նչ ելանիցեն. Եփր. ծն.: *Ի դէպ իսկ ելանէ բան մարգարէին ի վերայ նոցա. Եղիշ. ՟Ա: *Առ իս ելանեն առածք մարգարէիցն. Նար.: *Ոչ անկանիցի ի սիրտ. (այսինքն) ոչ ելցէ ի սիրտ. ո՛չ միայն ոչ առցեն, այլեւ ոչ յուսասցին, եւ ոչ զմտաւ ածիցեն. Մխ. երեմ.: *Մեղք հարցն ընդ մեզ ելին». յն. մեք կրեցաք. Ողբ. ՟Բ. 7: ԵԼԱՆԵԼ. իբր Եղանիլ. լինել. գտանիլ. *Ձի անվարժ՝ ելանէ լկտի. Սիր. ՟Լ. 8: ԵԼԱՆԵԼ ԸՍՏ. Անցանել, զանցանել, զանց առնել. դուրս ելլալ. *Եթէ իցէ ելեալ ըստ չափ. ՟Ա. Կոր. ՟Է. 36: *Կայսրն ոչ ելանէ ըստ քո հրաման: Չի՛ք այն ոք, որ ըստ քո կամս արտաքս կարէ ելանել: Չէ՛ր ոք ամենեւին, որ իշխէր ըստ ձեռն նորա ելանել. Եղիշ. ՟Բ. եւ ՟Գ: *Վիրք եւ աղուանք ըստ մեր եւ ձեր կամս չիշխեն ելանել. Փարպ.: *Ոչ երբէք ելանէ ըստ բան քո իր անձեռնարկելի. Նար.: *Բիւրապատիկ ելեր զխրատով նորա». այսինքն անցեր. Խոսր. պտրգ.: ԵԼԱՆԵԼ ԸՆԴ. որպէս Զանցանել. *Եւ յոյնք իսկ ոչ ելանեն ընդ քո իշխանութիւնդ. Եղիշ. ՟Ա: ԵԼԱՆԵԼ ԸՆԴ ՍՈՒՐ, ԸՆԴ ԶԷՆՍ. որպէս Զիւրովի երթալ. *Կամէին ընդ իւրեանց սուրն ելանել. Փարպ.: Իսկ ՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Բ. 22. *Առ ահին յիմարութեան ընդ իւրեանց զէնս ելանէին». յն. յիւրոցն վնասեալ լինէին, եւ ի սայր սուսերի մխեալ լինէին: ԵԼԱՆԵԼ ԶՄԻՄԵԱՄԲՔ. Ելեւել առնել. ջանալ մի քան զմի առաւելուլ. փութալ. յն. յառաջել. *Ի պատիւ զմիմեամբք ելանել». յն. յառաջել. Հռ. ՟Ժ՟Բ. 10: *Սկսան ... զմիմեամբք ելանել ի բանից պատասխանիս. Եղիշ. ՟Ը: *Մի զմիով ելեալ՝ փութով կատարեն զկամս ձեր. Փարպ.: *Այր զարամբ ելանէին՝ տիրել աշխարհիս. Խոր. ՟Ա. 30: *Այնպէս՝ զի եւ զարամբք ելանէին չարիք կանանց». յն. յարանց չարիս մասն յաւելուին. Ոսկ. ես.: ՅԱՉԱՑ ԵԼԱՆԵԼ. աչքէ ելլալ. Տ. աչք: Ի ԽԱՉ ԵԼԱՆԵԼ. Տ. խաչ: ԸՆԴ ԱՌԱՋ ԵԼԱՆԵԼ. Տ. ԸՆԴ ԱՌԱՋ. եւ ԱՌԱՋ: