ԸՆԴ — ( ) NBH 1 0764 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 11c, 12c, 13c, 14c (նախդիր). εἱς, πρός, ἑπί, ἑν ad, super, in Ի տրականն, որպէս Առ. ʼի. յ. ց. դէպ ʼի. ʼի վերայ. շուրջ. զոյգ, եւ այլն, պէսպէս ոճով. զոր օրինակ ասի.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԿԱՅՆԱՁԻԳ — ( ) NBH 1 0688 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 11c, 12c, 13c ա. ἑπιμήκης oblongus μακρός longs Ձգեալ տարածեալ ընդ երկայն. երկան. ... *Երկայնաձիգ հովիտ, կամ ձող, ելուզմունք բարունակաց, ստեղն, մատունք. Խոր. ՟Ա. 15: Պիտ.: Սկեւռ.:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՒԵՂ — (ի, աց.) NBH 2 0079 Chronological Sequence: 6c, 11c, 13c ա. Զօրեղ ʼի հաւն կամ ʼի հաւելն, այսինքն ʼի սկզբնաւորութեան. որպիսի է բառն եռավանկ, ոյր երկոքին նախընթաց վանկքն են երկար. *Հաւեղն՝ ՛ներկուց երկարաց, եւ ՛նաղօտէ, հինգամանակ. ո՛րզան, յո՜վսէ՜պս … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՁԻԳ — (ձիգք, ձիգս.) NBH 2 0157 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c ա. Արմատ Ձգելոյ, եւ Ձկտելոյ. որպէս Ձգեալ, պարզեալ, պինդ. պիրկ. ... *Որպիսի՞ սիւնակք, կամ որպիսի՞ ապարումք խառնեալ ընդ երկինս՝ ունիցի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄԵԾԱՎԵՐՋ — (ի, ից, կամ աց.) NBH 2 0241 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 13c ա.գ. ἵαμβος jambus. որ եւ ՄԵԾԱՎԵՐՋԱԿԱՆ. որ եւ ԱՄԲԻԿՈՒՆ. իբր ἱαμβικός jambicus. Որոյ վերջն է մեծ. ըստ քերթողաց՝ Բառ երկավանկ, որոյ վերջին վանկն է երկար, եւ առաջինն սուղ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՄԱՅՐ — ( ) NBH 2 0318 Chronological Sequence: Early classical, 9c, 10c, 12c ա. Իբր Յամեալ. կամ ʼի բառէս Ամ, ամեր՝ իբր ամք, յամս. ուստի եւ ՅԱՄԵՐԱՄ. վասն որոյ ասի Յամայր ամս, իբր յամաց յամս, ընդ բազում կամ ընդ երկար ամս եւ ամանակս. ʼի բազում ժամանակաց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍՈՒՂ — (սղի, ից.) NBH 2 0731 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c ա. (յորմէ յն. փսիլօ՛ս. լտ. փուսիլլուս. ψιλός pusillus, paulus, paululus βραχύς, μικρός brevis, parvus. Նուազ. սակաւ. դուզնաքեայ. փոքրիկ. կարճ,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՎԱՆԳ — (ի, ից.) NBH 2 0782 Chronological Sequence: 6c, 8c, 10c, 11c գ. ՎԱՆԳ կամ ՎԱՆԿ. (պ. պանգ. լծ. եւ լտ. վօ՛գս.) φθόγγος vox τόνος sonus. Հնչիւն. ձայն. բարբառ հնչեալ ո՛ր եւ է օրինակաւ, կամ գործեօք. ձան. ... *Սու՛ր վանգ է, եւ կամ ծանր: Ամբողջ պահեն ʼի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՓԱՂԱՌԵՄ — ( ) NBH 2 0926 Chronological Sequence: 13c ն. կ. ՓԱՂԱՌԵԼ ՓԱՂԱՌԻԼ. Ի միասին առեալ լինել տառից ʼի կազմել զվանկս. *Երկար փաղառութիւն լինի՝ բնութեամբ, եւ դրութեամբ. յորժամ երկար ձայնաւորքդ փաղառին (զոր օրինակ էով), կոչի բնութեամբ: Դարձեալ բնութեամբ,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՓԱՂԱՌՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0926 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 11c, 13c գ. συλλαβή syllaba, q.d. comprehensio. Բաղառութիւն. ʼի միասին առումն տառի ընդ տառի. շաղաշար. վանկ. հեգ. սիղղոբայ. ... *Միաւորեցուցիչ. . . բառից ʼի փաղառութիւնս, եւ փաղառութեանց ʼի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)