ԶՈՅԳ

(զուգի, իւ. Զոյգք, զուգաց, օք, կամ գից, իւք.) NBH 1-0741 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 12c, 13c ա. δισσοί bini Երկու կրկին. երկու հատ, երկերկու, ջուխտ. ... *Երկու աչօք եւ ականջօք զուգիւք. Փիլ. այլաբ.: յորմէ եւ *Երկու աչօք, եւ զուգիւք ականջօք. Եղիշ. խաչել.: *Որովք՝ զուգիւք ներգործել բնաւորեաց ... աչօք, ականջօք. եւ այլն. Յհ. իմ. ատ.: *Եւ յերկրագործ տեսակ կենդանւոյն հաւասարապէս զուգիցն իմաստասիրել առ ʼի գիւտ կերակրոյն. Երզն. քեր.: (Իսկ ջուխտ կամ չիֆթ, հակադրեալ միակ կամ միաւոր գոլոյ, Դա՛ր ասի, եւ ո՛չ Զոյգ): ա. ԶՈՅԳ. ա. ἵσος (յորմէ թ. էշ). aequalis, par (թ. պարապար). ἱσάριθμος aequi numeri καταλλήλος congruus, tantidem Հաւասար, համեմատ, նման, համաչափ, նոյնչափ. հաւսար, անոր չափ. *Ըստ նմին օրինակի լինիցին զոյգ ʼի խոյակացն (կամ զոյգք խոյակաց նորա) ʼի մի զանգուած. Ել. ՟Ի՟Զ. 24: *Ի մէջ մեծամեծաց մի՛ զոյգ լինիջիր. Սիր. ՟Լ՟Ե. 13: *Քառասուն աւուրս, եւ զոյգ գիշերս: Հինգ կանգուն երկայնութիւն էր, եւ ʼի զուգից լայնութիւն: Երկայնութիւն եւ լայնութիւն զոյգ ունի: Ինքնասէր եւ անաստուած է միտքն, որ կարծէն զոյգ գոլ Աստուծոյ: Ո՛չ զոյգ ինչ, եւ ո՛չ լաւագոյն քան զԱստուած (կայ ինչ): Որ բախտիւք անզոյգ են, եւ զոյգ եւ նման ազգակցութեամբ վարին: Զոյգս տալով անզուգից: Զուգիւ թուովն. եւ այլն. Փիլ.: *Զուգիւք զուարճանալ զարմիւք. Պիտ. այսինքն զուգաթիւ վեց վեց ուստերօք եւ դստերօք: *Ոչ ունելով իւր զոյգ: Խորհելն յաղագս Աստուծոյ, եւ ճգնազգեցիկ լինել, զոյգ՝ երկոցունց. Խոր. ՟Ա. 28: ՟Բ. 89: *Ոչ զոյգ է՝ գիտութեամբ եւ անգիտութեամբ մեղանչելն. Մխ. երեմ.: *Ցուցանել ʼի զուգէն զզոյգն. (ձեռնարկ ʼի նմանեաց). Անյաղթ պորփ.: *Քանոյն մանաւանդ եղիցի յատուկ՝ զոյգ եւ անզոյգ ասիլʼʼ. այսինքն հաւասար եւ անհաւասար. Արիստ. քանակ.: *Զոյգ եւ զնման ներկուածսն: Զոյգ եւ կշիռ զիւրաքանչիւրն արարեալ. Նիւս. կազմ.: *Երրորդութիւն ո՛չ իրաց անհաւասարից թիւ, այլ զուգաց եւ համապատուոց. Առ որս. ՟Ժ՟Գ: գ. ԶՈՅԳՔ. գ. լծ. յն. ζεῦγος, ζυγός . լտ. jugum, par. պ. զէվճ. Երկակ իրք կամկենդանիք զուգեալք. կրկնակքն նմանեաց. որ եւ ԱՄՈԼՔ, եւ ԼՈՒԾՔ ասին. ջուխտակը, ջուխտ մը. ... *Զոյգք իշոց: Զոյգս ձորձոց. Դատ. ՟Ժ՟Թ. 3. 10: ՟Ժ՟Է. 10: *Զոյգք տատրակաց. Ղեւտ. ՟Ե. 11: *Բեռինք զուգից ջորւոց. ՟Դ. Թագ. ՟Ե. 17: *Ես եւ դու հեծեալ էաք ʼի զոյգսʼʼ. այսինքն ʼի կառս զոյգ մի ձիոց. ՟Դ. Թագ. ՟Թ. 25: *Զոյգք զոյգք եզանց. ՟Գ. Թագ. ՟Ժ՟Թ. 19. 21: *Մի՛ առնիցէք անիրաւութիւն ʼի դատաստանի՝ ʼի չափս եւ ʼի կշիռս եւ ʼի զոյգս: Զոյգք արդարք, եւ չափք արդարք, եւ կշիռք արդարք, եւ կապիճ արդար լիցի ձեզʼʼ. այսինքն երկթաթ կշռոց. թէրազի. Ղեւտ. ՟Ժ՟Թ. 35. 36: *Իբրեւ զզոյգս ձիոց. Նար. խչ.: *Զուգօք հաւուցն ընծայութեամբ ... պատարագել Տեառն հոգւով եւ մարմնով ըստ զուգացն օրինակի. Տօնակ.: *Զերկուց եւեթ զզուգացն, թէ որպէս կոչեացն՝ յայտ արար, զպետրոսեանցն եւ զյովհաննեանցն. Ոսկ. մտթ. ՟Բ. 7: մ. ԶՈՅԳ. մ. ἵσον, ἵσως, ἑπίσης aequaliter, aeque, pariter, pares, simul. վր. զօգադ. Հաւասարապէս. միօրինակ նոյնպէս. ʼի միասին. միանգամայն. միապէս, մէկ չափով, միատեղ. ... *Զամենեսեան զո՛յգ սիրէ. Ոսկ. ես.: *Զոյգ տարցին: Զոյգ մատուցանել. եւ այլն. Փիլ. քհ.: *Զոյգ ընդունել: Զոյգ ընդունին. Պորփ.: *Երկոքին զոյգ ուրախ լինէին ʼի նմա. Եզնիկ.: *Պատշաճ էր զընթերցուածսն ... զոյգ ʼի զատիկն կատարել. Արշ.: *Այգուցն ես եւ դու զոյգ երթիցուք յեկեղեցին. Ճ. ՟Ա.: *Զոյգ տուաւ պատուիրան շաբաթու թագաւորաց եւ ռամկաց. Մխ. երեմ.: *Յամպոյն զոյգ ելանէ ձայնն եւ հուրն. Շիր.: *Ի մէջ բարկութեանն դարձեալ զոյգ զողորմութիւն (ցուցանել). Նար. ՟Ծ՟Բ: *Արդարք եւ մեղաւորք զո՛յգ կրեն. Վրդն. ծն.: Իսկ *Զոյգ առ զոյգ բանակեցաւ հակառակ նմաʼʼ. իմա՛ դէմ ընդդէմ. Պտմ. աղեքս.: Այլ *Նա զմարմինն գոհութեամբ եւ զոյգ ետ, եւ դու մի՛ հացիդ տժգոհ եւ անզոյգ տանիրʼʼ. իմա՛: անդորր ոգւով. որպէս լտ. Տօնակ.: Ոսկ. ՟բ. կոր.: նխ. ԶՈՅԳ. նխ. Հանգոյն. նման. ոչինչ ընդհատ. ըստ. *Եւ դու (հոգիդ սուրբ) զոյգ նորին (որդւոյ՝) արդարացուցիչ: Զոյգ յուսոյ մերոյ եւ խնդրուածոց գտանեմք զօգնութիւն նորա. Լմբ. պտրգ. եւ Լմբ. սղ.: *Ո՛չ զոյգ առաջնոցն. Մխ. երեմ.: *Զոյգ հոգեւորացն բարբառին բանից: Զոյգ մարնոյն՝ եւ ոյժ սաստիկ ունելով. Խոր. ՟Ա. 43: ՟Բ. 5: ԶՈՅԳ ԸՆԴ, կամ (լոկ) ԶՈՅԳ. Ի միասին եւ նոյնժամայն. համանգամայն. *Ընդ մէջ կտրէր զայրն, եւ զոյգ ընդ պարանոցին զգլուխ երիվարին. Խոր. ՟Բ. 82: *Արագապէս զոյգ ընդ բանին՝ ետ ըզմեռեալն ըստ հրամանին. Շար.: *Լըսել հոտեալն ʼի տապանին, եւ գալ արտաքըս զոյգ ձայնին. Շ. խոստ.: *Զիա՞րդ զոյգ նուազելոյն՝ եւ առաւելաւʼʼ. այսինքն ընդ նուազիլն. Շ. յկ. ՟Ծ: