- ԼՈՒԾ
- (լծոյ, կամ ʼի, ոց.) NBH 1-0894 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 9c, 10c, 12c, 15c գ. ζυγός, ζεῦγος jugum, par. Ձող սամետեաց. երկայն եւ հաստ փայտն եդեալ ʼի վերայ պարանոցի զոյգ մի եզաց ʼի վարելն զերկիր, կամ ʼի ձգեալ զսայլ. ... պ. էուզ, էու. սանս. էօկա. եբր. էօլ, ձէմէտ. *Կապեսցես սամետիւք լուծ նմա: Երինջ ոչ մտեալ ընդ լծով: իբրեւ փոկով լծոյ երնջոց: Լուծ իմ քաղցր է. եւայլն: Որպէս եթէ կառավարք ոմանքիցեն՝ լծօք հանդիսանալով. Պղատ. օրին. ՟Ժ: Ուստի նմանութեամբ Ամենայն ծանրութիւն եդեալ ʼի վերայ մարդկան, որպէս բեռն ծառայութեան եւ հարկաց ʼի վերայ ստրկաց. *լուծեաս զլուծ նորա ʼի պարանոցե քումմէ: Բարձցի լուծ նորա ʼի պարանոցէ քումմէ, եւ խորտակեսցի լուծն յուսոց ձերոց: Բարձաւ լուծն հեթանոսաց յիսրայէլեան տոհմէ անտի: Ընկեսցուք ʼի մէնջ զլուծ նոցա: Մի միւսանգամ ընդ ծով ծառայութեան մտանէք. եւայլն: *Խոնարհեցուցանել ընդ տիրականաւն լծաւ. Կիւրղ. գանձ.: *Ընդ լծիւք օրինացն հնազանդեալ կայաք. Եփր. գաղ.: *Բարի է մարդոյ առնուլ զլուծ խոնարհութեան ʼի մանկութենէ իւրմէ. Ողբ. ՟Գ. 27. 28: Ագաթ. եւայլն: *Առեալ էր զլուծ կրօնաւորական կարգի. Յհ. կթ.: *Քոյինակրօն լծոյդ քաղցրութեան. Նար. ՟Լ՟Գ. ՟Հ՟Ե: Իսկ Նար. ՟Ի՟Է *Լուծք ստուարք ամոլիցն կցորդութեան բաժանեցանʼʼ. հայի ʼի դէմընդդէմ շարս տախտակաց կազմութեան մարմնոյ նաւին: ԼՈՒԾՔ ԵԶԱՆՑ. ζεῦγος par. զոյգք կամ ամոլք արջառոց հերկողաց. Ջուխտ մը եզ. ... *Լուծք եզանց հինգ հարիւր: Տասն լուծքեզանց. Յոբ. ՟Ա. 3: Ես. ՟Ե. 10: Այլ ասելն. *Լուծս հինգ եզանց գնեցի. Ղկ. ՟Ժ՟Դ. 19. առաւել հայի ʼի ՟Ա նշ: *Եւ ոչ երկուորեակք լծոցն ʼի ճահ ճեմեցին առանց եզողի. Նար. ՟Ժ՟Դ: ԼՈՒԾ ԿՇՌՈՑ, կամ ԼՈՒԾ. ζυγός jugum, statera. ձողն՝ զորմէ կախին նժարք կնմ թնթք կշռոց. եւ Երկանեալ ձողն կշռորդի, եւս եւ Կշիռ. կշռորդ. կշռին թաթը՝ թեւը, կշառք. ... *Զցաւս իմ միանգամայն բառնայր ʼի լուծ կշռոց. Յոբ. ՟Զ. 2: *Ի կշիռ դիցէ. եւ վերացուցեալ զլուծ սորա, եւայլն. Պղատ. տիմ.: *Եթէ զմայրս լիբանանու ʼի լուծ կշռոց զօդեցից. Նար. ՟Թ: *Դնեն ʼի միւս կողման լծոյարդարակորով կշռոցն. Շ. հրեշտ.: *Լիցի լուծ, եւ որով չափով չափեմք՝ չափեսցի մեզ. Բրս. ապաշխ.: ԼՈՒԾ ասի եւ Կշիռ կենդանակերպն. Որպէս խոյն, եւ ցուլն, այծեղջիւրն, եւ կոյսն, եւ լուծն. Ճ. Գ. Որպէս եւ մին ʼի մոլորակաց, թերեւս փայլածուն: Զքր. կթ. Տօմար.: ԼՈՒԾ ԼՈՒԾ. առաւել ռմկ. որպէս Զոյգ զոյգ. դար. ... *պարտ է ունել ʼի շինուածսն արուեստաւորք լուծ լուծ, եւ ոչ Ֆարտ. զի երբ Ֆարտ լինի, ʼի վերայ միոյն հակառակութիւն լինի. բայց եթէ լուծ լինի, յորդորին եւս առաւել ʼի գործն. Վստկ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.