- ԸՆՏԱՆԻ
- (նւոյ, նեաց.) NBH 1-0784 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 12c, 13c ա.գ. ԸՆՏԱՆԻ կամ ԸՆԴԱՆԻ. οἱκεῖος domesticus, familiaris, propinquus, cognatus, proprius Իբր Ընտան այսինքն ʼի տան կամ ʼի տանէ եղեալն. որպէս ընտանի ասին տանուտեառն՝ կինն, զաւակք, ծառայք, ընդոծինք. եւ ամենայն մերձաւոր, բարեկամ, ծանօթ, ընտել, հարազատ, ազգական. իւրքն. եւ իւրական. սեպհական. յանկաւոր. տան մարդ, տնեցի, ճանչւոր, եւ իրեն ընկածը. ... *Ընտանի հօր քոյ է (հօրաքոյրն): Ընտանի մօր քոյ է (մօրաքոյրն): Ընտանի քո են (զաւակք եղբօր քոյ). Ղեւտ. ՟Ժ՟Ը: *Եւ ասէ ընտանի նորա ցնաʼʼ. եբր. հօրեղբայր. ՟Ա. Թագ. ՟Ժ. 14: *Թշնամիք առն ընտանիք իւրʼʼ. յն. ոյք ʼի տան. Միք. ՟Է. 6: *Տայ կերակուր ընտանեացʼʼ. յն. տան. Առակ. ՟Լ՟Ա. 15: *Ոչ ոք էր անդ յընտանեաց անտի: Լուան զձայն ճչոյն ընտանիքնʼʼ. իմա՛, տնեցիք. Ծն. ՟Լ՟Թ. 21: Դան. ՟Ժ՟Գ. 26: Ասի եւ *Բազմութիւն ընտանի արանց քաջաց: Ընտանի իւր բնակչօք: Ի ձեր ընտանի տեառնէն: Ընտանի դաւաճան կամ թշնամի. եւ այլն. Խոր.: Արշ.: Մխ. երեմ.: Նար.: ԸՆՏԱՆԻ ասին անկենդան իրք պէսպէս ոճով. զոր օրինակ *Ընտանի ողջոյն. ՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Ա. 27: *Ո՛չ ընդանի է բացատրութիւնն. Արիստ.: *Հայեցեալ ընդ ընդանի իւր անպատուութիւնն. Ճ. ՟Բ. այսինքն անձնական: *Իւր ընտանի փառօքն. Իգն. այսինքն սեպհական, յատուկ: *Ընտանիդ քո պայծառութեան: Յընտանի փառացն: Ի պատկեր ընտանի: Ընտանի անուն, կամ ձայն, կոչումն, սովորութիւն, նիւթ. եւ այլն. Նար.: *Քան զամենայն պիտանացու է եւ ընտանի բնութեանս. Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Թ: *Ընտանի մտաց է անդադարելի գոլ. Կլիմաք.: *Զաստուած հաշտ գոլ որոց ʼի յերկրիս, առ ʼի յընտանւոյ եւ ʼի բնաւորականէն իւրմէ բարերարութենէ. Դիոն. եկեղ.: ԸՆՏԱՆԻ. ἤμερος, ἠμερώτατος cicur, mansuetus, domesticus իբր Ձեռասուն, ձեռնընդել, ընտել, տնական, ո՛չ վայրենի (կենդանի, տունկք, եւ այլն.) *Կենդանեացն ջոլիրք՝ ընտանեաց, միանգամայն եւ վայրենեաց: Հաց՝ սկզբունք արմտեաց եւ պտղոց ընտանի կերակրոց, զոր մարդկան ընտանի կենդանւոյ բաշխեալ ետ Աստուած: Ի մրգաբերացն ընտանի պտուղս: Ընտանի ծառք. եւ այլն. Փիլ.: *Քաջապտուղք տնկոցն զորս սնուցանեն՝ զպտուղսն ընտանի երկրին մերձ դնեն. Բրս. գորդ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.