- ԻՂՁ
- (ըղձի, ից.) NBH 1-0845 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. πόθος desiderium εὑχή votum ἑμπαθής, πάθος affectus, affectio Բաղձանք. ցանկութիւն. տենչ. փափաք. յօժարութիւն. բերումն սրտի. կիրք. կարիք. արղու. ... եւայլն. *Զպասքումնն, եւ զիղձս ջրոյն, եւ զարբումն. Խոր. ՟Ա. 17: *Հասուցանէ զբնաւս յիւրաքանչիւր իղձս բաղձանաց. Պիտ.: *Իղձ բաղձանացն ծնանի զբանս, առ որ եւ ոչ զօրաւոր մեկնօղ կարէ հասանել: Յաճախէ զիղձս փափաքանաց՝ որ առ աստուած. Լմբ.: *այն էին իղձք աղօթից նոցա առ աստուած. Եղիշ. ՟Է: Ճմլեցուցանեն զաղէտս կարեացն սըրտին ըղձից առ արտասուացն բղխմունս. Նար. ՟Ի՟Զ: *Թոյլ ետ մարմնոյն շարժիլ ըստ հարկաւորն իւր ըղձի. Լմբ. ստիպ.: ԻՂՁ. Ըստ համաձայնութեան յունին εὑχή , եդեալ որպէս Աղօթք. oratio, preces, votum. *Որ իղձիւք արդարոց ապրեալ լինէր. Նիւս. թէոդոր.: *ամենայն մարդիկ իղձք առնելով՝ զձեռսն յերկինս վերաձգեն. Արիստ. աշխ.: ա. ԻՂՁ. ա. ըղձացօղ. փափաքօղ. ուստի Իղձ լինել է Փափաքել. ըղձանալ. *Իղձք լինէին վաղվաղակի զհրամանն կատարեալ. Եղիշ. ՟Բ: գ.ա. ԻՂՁ, ըղձի, ձիւ կամ ձաւ, ձից. գ.ա. μάντης vates, hariolus Ըղձապատում. հարձուկ. սուտ գուշակ. դիւթ, այր կամ կին. ... *Կոչեցին այլազգիքն զքուրմսն եւ զիղձսն զգէտս իւրեանց. ՟Ա. Թագ. ՟Զ. 2: *Ամաչեսցեն երազատեսքն, եւ ծաղր կացցեն իղձքն. Միք. ՟Գ. 7: Իղձքկիւսոյ հմայից դիւթութեան յարուցանեն զսամուէլ. Մագ. ՟Ժ՟Զ: *Ոչ է իմաստնոց եւ մոգուց եւ գիտաց ըղձից պատմել առաջի արքայի. Դան. ՟Բ. 27: *մեդիա կողքեցի կին մի իղձ: Դոգով նէասաւ ըղձաւ վարէին յոյք. Եւս. քր. ՟Ա: գ. ԻՂՁՔ. գ. μαντεῖον vaticinium Ըղձութիւնք. դիւթութիւնք. գուշակութիւնք. պատգամախօսութիւնք, եւ տեղիք նոցա. *Բայց յըղձից եւ ʼի կախարդութենէ որ մարց առ մանկունս. Շ. բարձր.: *Յամենայն տեղիս իղձքն նոցա (դիւաց) յամօթ եղեն. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 18: *պակուցանես զդիւափազանգ դիցն կայս ... զքաղդէական մոխրապաշտութեանցն զիղձս. Անան. եկեղ.: *Օտարութիւն է այնուամենայնիւ դիցն դրօշելոց ... քակտումն է յայտնապէս ուրուական ըղձիցն անտառաց. Նար. ՟Հ՟Ե:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.