ՆԱԽԱԿԱՏԱՐ — (ի.) NBH 2 0389 Chronological Sequence: 6c, 8c, 12c ա. προτέλειος praeperfectus, perfectissimus. Անդստին ʼի բնէ կատարեալ ամենայնիւ. գերակատար. ... *Գերագոյն լոյս, նախակատար ինքնակատար պետութիւն: Նորին քան զամենայն բան եւ միտս ինքնակատար եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԵՂ — (ի, ից կամ աց.) NBH 1 0138 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 12c, 13c ա.գ. Որ չէ եղական, այլ՝ ինքնագոյ, որ էն. Աստուած, եւ աստուծոյքն. ἁγένητος . որ գրի եւ ἁγέννητος (որ է անծին). non factus, increatus ... *Անեղն եւ մշտնջենաւորն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՌԱՋԱՐԿՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0288 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. πρόβλημα propositio Առաջի արկանելն, կամ դնելն, կամ բերելն. *Հոգաբարձացն առաջարկութեամբ զցոյցս յուսոյն՝ գթացեալ ողորմեցար. Նար. ՟Լ՟Ե: *Գոհութիւն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՆ — I. (ի, ից.) NBH 1 431 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. λόγος, ῤῆμα verbo, oratio, sermo Խօսք. ասացուած. զրոյց կարգաւոր. շարք բառից բերանով բարբառեալ յայտնիչ իմաստից մտաց, կամ ʼի գիր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՆՔՆԱԿԱՏԱՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0858 Chronological Sequence: Unknown date գ. αὑτοτέλεια perfectio. լինելն ինքնակատար. կատարելութիւն անթերի. *Աւելորդ եւ նմա առնուլն՝ անդուստ ունողի զիինքնակատարութիւն. Պրպմ. ՟Լ՟Թ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՏԱՐԵԼԱԾԻՆ — ( ) NBH 1 1062 Chronological Sequence: 6c ա. τελειογόνος perfectum dens partum եւ τελειογέννητος perfectus natus. Որ կատարեալ ծնանի զայլս, կամ յայլմէ. *Եւ իբրու զի ինքնակատար է, կատարելածին լինի լնլով: Կատարել եւ կատարելածինս անդԷն զամենայն ինչ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՍՏԱՏԱԽՈՐՀ — ( ) NBH 2 0055 Chronological Sequence: 13c ա. Հաստատութեամբ խորհեալ, կամ որոշեալ ʼի միտս. *Բանն ինքնակատար երեւի, այսինքն զհաստատախորհ կատարումն յինքեան ցուցանելով. Երզն. քեր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԱՄԲԱՅՐ — ( ) NBH 2 0319 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical ա. Իբր Յամբոկ. իսպառ. կամ Յամա՛ռ. պնդագոյնս. համարձակ. եւ կամ Յամբոյր, խոտորնակի. *Մի՛ անյոյս լինիցիս, զի ոչ յամբայր կոտորէ պատուհասն. (յն. ինքնակատար, կամ արձակաբար.) Ոսկ. մ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՇԱՐԱԴՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0469 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 9c, 11c, 12c, 13c գ. σύνθεσις compositio, constructio, collectio, summa συνθήκη constitutio σύνδεσμος colligatio եւ այլն. Շարադրելն, իլն. եւ շարադրեալն. բաղադրութիւն. բաղկացութիւն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՇՈՒԹԱՓՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0490 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 10c գ. εὑστραφία agilitas συναναστροφή versatilitas εὑκόλια levitas. գրի եւ ՇՈՒԹԱՓՈՒԹՈՒԹԻՒՆ. Արագաշարժութիւն. արագութիւն. վաղվաղումն. վաղվաղկոտութիւն. դիւրափոփոխն լինել … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
