- ԼՈՅՍ
- (լուսոյ, ով, ոյսք.) NBH 1-0892 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 10c, 11c, 12c - (լտ. լո՛ւքս. յն. ֆօ՛ս, որպէս թէ բոց. դաղմ. լուչ. Ճառագայթ.) φῶς, φωτισμός, φέγγος lux, lumen, illuminatio. Տարր հրեղէն եւ պայծառ՝ երեւեցուցիչ ամենայն զգալեաց անկելոց ընդ ակամբ. որպէս լոյս արեգական, ճրագ, բոցհրոյ. նշոյլք. պայծառութիւն, փարատիչ խաւարի. լուս. .... երր. օր (գրեալ աւր ). *Ասաց աստուած, եղիցի լոյս. եւ եղեւ լոյս: Եւ ետես աստուած, զի բարի է. եւ մեկնեաց ատուած ʼի մէջ լուսոյն եւ ʼի մէջ խաւարին, եւ կոչեաց աստուած զլոյսն տիւ, եւզխաւարն, եւ կոչեաց գիշեր: Ետ զարեգակն ʼի լոյս տուրընջեան. զլուսին եւ զաստեղս ʼի լոյս գիշերոյ: Եղիցի լոյսն լուսնի իբրեւ զլոյս արեգական: Աշտարակ լուսոյ: Իւղ լուսոյ: Ձէթ ʼի լոյս: Նստէր առ լոյսն (հրոյ): Ջեռնոյր առ լուսովն. եւայլն: *Զգալի լոյս առ աչս հասանել եւ յըմբռնել մարմնոց տուեալէ. Փիլ. բագն.: *Լոյսն ցանկալի է յաչս մեր. Ագաթ.: *Լոյս լուծիչ խաւարի. Մխ. առակ.: *Առ մեզ լոյս՝ օ՛ր կոչի. Բրս. թղթ.: ԼՈՅՍ. իմանալի օրինակաւ, եւ խորհրդաբար. *Լուսով երեսաց քոց տեսանեմք զլոյս: Լոյս տո՛ւր տէր աչաց (մտաց) իմոց, զի մի՛ երբէք ննջեցից ʼի մահ: Դուք էք լոյս աշխարհի: Աստուած լոյս է. եւայլն: Կամ *Սիրեցէք զլոյս իմաստութեան: Անկեղծ օրինացն լոյս. եւայլն: *Լոյս արարիչ լուսոյ՝ առաճին լոյս, բնակեալդ ʼի լոյս անմատոյց: Լոյս ʼի լուսոյ: Լոյս երրեակ եկ մի: Երրեակ լուսոյն. Ժմ.: Շար.: *Երկուք լոյսք այսք ըստ մտածութեան երեւին. Կիւրղ. գանձ.: *Աւազանին լուսով վերստին ծնածէին: Մոլորեալʼի ճշմարիտ լուսոյն (հաւատոյ): Զգեստ լուսոյ՝ որով քրիստոսիւ զգեստաւորեցաք: Անճառելի լուսովն պսակեցաւ. Յհ. կթ.: *Զհրեշտակական դասակարգութիւնսն, որք երկրորդ լոյսք յարարչականդ լուսոյ գոյացան. Խոսր.: *Լոյսք եղանք յանեղական լուսոյ լուսաւորեալք. Շ. հրեշտ.: ԼՈՅՍ. նմանութեամբ, Աչք, եւ Սիրելին որպէս զլոյս կամ զբիբ աչաց. *Ճրագ մարմնոյ ակն է. Եթէ լոյսդ՝ որ ʼի քեզ է, խաւար է, եւայլն. Մտթ. ՟Զ 22: *Որպէ՞ս կոչեցայցտեսանողական, մթացուցեալ զլոյսս՝ որ յիս: Զլիճ լուսոյս արտասուօք լցեալ. Նար. ՟Ի՟Բ. ՟Լ՟Բ: *Ընդէ՞ր բնաւ թողի զքեզ լո՛յս աչաց իմոց. Տոբ. ՟Ժ. 5: *Զքաղցրիկ որդեակդ իմ զլոյս աչաց իմոց. Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: *Լոյսդ իմ անձկութեան. Նար. ՟Ժ՟Ը: Ի ԼՈՅՍ ԱԾԵԼ, ՀԱՆԵԼ, ԳԱԼ. որպէս Ի հայտ ածել, եւայլն. *Ի լոյս ածել զծածուկն, կամ զտնօրինականսն քրիստոսի. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 13: Ածաբ. խչ.: *Եհան ʼի լոյս զըստուերս մահու. Յոբ. ՟Ժ՟Բ. 22: *Աղօթեալ առ աստուած լռութեամբ, միայն զայս հանեալ ʼի լոյս, թէ եղիցի քաղաքս խոպան. Մամիկ.: *Եկեսցէ ʼի լոյս: Ի լոյս եկեալ. Նար. ՟Գ: Լմբ. ատ.: ԱՌ ԼՈՅՍ ԱԾԵԼ. Ծնանել. *Զհայր կամ զմայր, որ առ լոյսն զնորա բնութիւնն են ածեալ. Պղատ. օրին. ՟Թ: Ի ԼՈՅՍ. իբր Յայտնապէս. հրապարակաւ. *Տացէ զիրաւունս իմ ʼի լոյս: Զոր ասեմ ձեզ ʼի խաւարի, ասացէ՛ք ʼի լոյս: Լսելի լիցի ʼի լոյս. Սոփոն. ՟Գ. 5: Մտթ. ՟Ժ. 27: Ղկ. ՟Ժ՟Բ. 3: ԼՈՅՍ ԱՌՆՈՒԼ. Լուսաւորիլ. *Մատինք առ տէ՛ր, եւ առէ՛ք զլոյս. եւայլն: *Լո՛յս առ երուսաղէմ, զի հասեալ է լոյս քո. Կոչ. ՟Ժ՟Զ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.