- ԽԱՒԱՐ
- (ի) NBH 1-0933 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c, 11c, 12c, 13c ա.գ. σκότος, σκοτεία tenebrae, obscuritas եւ ζόφος caligo. Պակասութիւն լուսոյ. մթութիւն. մութն. աղջամուղջ. նսեմութիւն. ստուեր. շուք. մութ. ... *Խաւար ʼի վերայ ադնդոց: Մեկնեաց աստուած ʼի մէջ լուսոյն եւ ʼի մէջ խաւարին, եւ կոչեաց աստուած զլոյսն տիւ, եւ զխաւարն կոչեաց գիշեր: Եղիցի խաւար ʼի վերայ երկրիդ եգիպտացւոց, խաւար շօշափել: Լոյս մերժեալյերերաց խաւարի: Լոյսն քո քեզ խաւար դիպեցաւ: Աստուած իմ լոյս արա ինձ ʼի խաւարի: Լոյսն ʼի խաւարի անդ լուսաւորէ, եւ խաւար նմա ոչեղեւ հասու: Եթէ լոյսդ որ ʼի քեզ է, խաւար է, եւայլն: *Խաւարն ոչ այլ ինչ է, քան եթէ օդ անլոյս, եւ ստուեր տեղեաց ինչ. Վրդն. ծն.: ԽԱՒԱՐ. նմանութեամբ՝ Անմխիթար վիճակ դժոխոց, եւ կուրութիւն մտաց. մոլորութիւն. թաքնութիւն իրաց. սատանայ, եւայլն. *Ելցեն, կամ հանե՛ք ʼի խաւարն արտաքին: Մշտնջենաւոր կապանօք պահեաց ʼի խաւարի: Որ անմիտն է, ընդ խաւար գնայ: Ինքն յայտնէ զխորս եւ զգաղտնիս խաւարի: Գիտէ որ կայ ʼի խաւարի: Ամենայն որ հաւատայ յիս ʼի խաւարի մի՛ մնասցէ: Որ ատեայ զեղբայր իւր, ʼի խաւարի է, եւ ընդ խաւար շրջի: Խաւարն կուրացոյց զաչս նորա: Ի բաց արասցուք զգործսն խաւարի: Մի կցորդ լինիք անպտղութեան գործոցն խաւարի: Փրկեաց զմեզ յիշխանութենէ խաւարի. եւայլն: *Նետիւք գաղտնեաց մի՛ խոցեսցուք՝ ʼի խաւարէն, որ ʼի ծածուկ: Խաւարկռապաշտութեանն, կամ անգիտութեան, կամ մեղաց. Շար.: *Խաւար սրտմտութեան, կամ բարկութեան, կամ խաբէութեան. Նար.: *Եւտիքէս զխաւար խաւարաւ բժշկել վարդապետէր. Լմբ. ատ.: *Մեղքն ինքնին գլխովին խաւար է. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 4: ԽԱՒԱՐ. Որ եւ է վիշտ անմխիթար. տխրութիւն. անզգայութիւն չար. *Աւուրք նորա խաւար եւ սուգ. Ժղ. ՟Ե. 16: *Սպան զհայրն քո խոսրով, եւ արար խաւար աշխարհիս հայոց. Ագաթ.: *Խաւար վշտաց. Նար. ՟Թ: *Գործել տամ զչարիս, եւ խաւարաւ եւ մթով լնում զկեանս նոցա. Վրք. հց. ՟Ժ՟Թ: ԽԱՒԱՐ. Զգածեալն խաւարաւ իւիք. *Միտք (արտաքնոց) առ սնապարծ դատարկաբանս սուր են, եւ առ վարդապետութիւն ճշմարիտ լուսոյն խաւար են. Վեցօր. ՟Ը: *Ո՛վ խաւարդ ʼի լուսազարմից: Մեղաւ ծագմանդ ճառագայթից խաւարս մեղայ: Դու լոյս ես եւ յոյս, եւ ես խաւար եւ յիմար. Նար. ՟Ը. ՟Ի՟Է. ՟Ձ՟Գ: Ի ԽԱՒԱՐ ԴԱՌՆԱԼ. որպէս Խաւարիլ. *Արեգակն դարձցի ʼի խաւար. Յովէլ. ՟բ. 31: *Արեգակն ընդ ժամանակս ժամանակս ʼի խաւար դառնայ. Եզնիկ.: ա. ԽԱՒԱՐ. ա. որպէս Խաւարային. խաւարին. մու՛թ, պղտոր. *Սպառէր եւ մաշէր զխաւար խորհուրդս նոցա. Եղիշ. ՟Բ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.