ԽԱՂ

I. (ու, ուց, կամ ոյ, ով, կամ ի, ից.) NBH 1-0913 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. (յորմէ յն. խալքինտա, խալքիսմոս, ազգ ինչ խաղու.) παιδιά . (որպէս թէ մանկութիւն). παίγνιον ludus, lusus ἁθύρματα crepundia եւն. Զբօսանք տղայոց եւ երիտասարդաց՝ ճարտար ձգմամբ իրաց, կամ ընթացիւք յասպարիզի, կամ ոստմամբք, կամ ծաղրաշարժ հնարիւք, եւ այլն. ... որ եւ ԽԱՂԱԼԻԿՔ. *Խաղ համարեցան զկենդանութիւն մեր. Իմ. ՟Ժ՟Ե. 12: *տեսանէին զխաղն սամփսոնի. Դտ. ՟Ժ՟Զ. 27: *Ընդ խաղս տղայութեանզբ)սեալ կան. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 1: *Մանր մնկթտւոյ խաղ: Իբրեւ զմանկտւոյ խաղ համարին: Մանկտւոյ իմն խաղ եւ խնճոյ: Չեն ինչ խաղոյ. մանականդ թէ սա խաղոյ իցէ, եւ հանդերձեալքն ո՝չ խաղոյ. Ոսկ. մտթ. եւ այլն: *Մարտիկք ոք՝որ ʼի խաղ մտանէ, ոչ մարթ է պսակ գտանել, եթէ ոչ ըստ օրինաց խաղուն մարտիցէ. Եփր. ՟բ. տիմ.: *Զդիւականսն քակտեալ խաղս. Պրպմ. ՟Լ՟Է: *Յորում փառս ոլոմպիայ խաղուն (կամ ոլոմպիախաղուն) հանդիսի ըմբշամարտացն երեւի. Խոր. ՟Գ. 48: *Մի՜ թողուցուս խաղալ նովին, որպէս մանկանց գընդակ խաղին: Դստերըք քո պաճուճալի՝ յերգ եւ քընար միշտ ʼի խաղի. Յիսուս որդի.: Շ. եդես.: *Նա անկեալ դնի, եւ դու որպէս ʼի խաղու կաս. Ոսկ. համբեր.: Նմանութեամբ ասի. *Խաղովք սաստիցն ոչ խրատեցան (եգիպտացիք). Իմ. ՟Ժ՟Բ. 26: *Բռնաւորք խաղալիք նորագ եւ ստեղծեր զիս յանդիմանել զխաղ նորա. Ամբ. ՟Ա. 12: ԽԱՂ ասի եւ Տեսարանն կամ տաղաւարն խաղացողաց σκηνή scena (լծ. հյ. շէնք.) *Փոքր մի եւս ինչ՝ ժամանակն (յն. աշխարհ) անցանէ, եւ խաղն լուծանի. Առ որս. ՟Ժ՟Ա: ԽԱՂ. ἑμπαιγμός, παίζων եւն. illusio, ludificatio. Ծաղր. կատակ. այպն. ծիծաղ. ... պ. խա, խանտիլ. *Մեք ընդ խաղ արարաք. Առակ. ՟Ի՟Զ. 19: *Իբրեւ անխօսուն մանկանց դատաստան ընդ խաղ արձակեցեր. Իմ. ՟Ժ՟Բ. 25: *Թո՜յլ տուր անդր զխաղդ. Վրք. հց. ՟Ի՟Զ: *Զխաղու եւ զծաղու բանս բարբառէ. Ճ. ՟Ա.: *Զբանս խաղոյ մի՜ խ)սեսցի. Մծբ. ՟Զ: *Կատակեցաւ ... ընդ խաղ երկրպագութեամբն. Խոսր. պտրգ.: *Ի խաղս այպանման ծաղու ըմպահկեն. Նար. մծբ.: *Թողու զնա ʼի խաղ եւ ծաղր տեսողաց. Սարգ. ՟ա. պետր. ՟Ժ՟Բ: *Մկրտեցին ընդ խաղս զպորփիւրոս. Հ=Յ. նոյ. ՟Ե.: ԽԱՂ ԱՌՆԵԼ. ἑμπαίζω illudo. ԸՆԴ ԽԱՂ՝ կամ ԽԱՂ ԱՐԿԱՆԵԼ. որ եւ ԽԱՂԱԼ. իբր ծաղր առնել. այպն առնել. ծաղրել. կատակել. ... *Ած մեզ ծառայ եբրայեցի, խաղ առնել զմեզ, կամ խաղ առնել զիս: Խաղ արարեր զիս: Խաղ առնէին զմարգարէսն. Ծն. ՟Լ՟Թ. 14. 17: Թմուոց. ՟Ի՟Բ. 19: ՟Բ. Մնաց. ՟Լ՟Զ. 16: *Երկնաւոր թագաւորիդ ʼի ծունր իջեալ խաղ առնէին. Շար.: *Խաղ առնէին զնա, եւ լինէր խաղ տէրն երկնի. Կոչ. ՟Ժ՟Գ: *Պարտ էր նմա խաղ լինել. Ճ. ՟Գ. (յորմէ ռմկ. խաղք, խախք ըլլալ ): *Ընդ խաղ արկեալ՝ ասէին, եթէ քաղցուալից իցեն. Գծ. ՟Բ. 13: *Եւ ոչ ընդ խաղ արկանելն երեսս փոխեցեր. Նար. ՟Հ՟Ե: *Մի՜ ընդ խաղ արկցի առ նոսա հոգւոյն աստուծոյ ազդումն. Լմբ. ատ.: ՈՐՄԶԴԱՊԷՍ ԽԱՂ. (2-0533) Խաղ որպէս ի պատիւ արամազդայ. *Զինուք որմզդապէս խաղս հանդերձ արեամբ. Սարկ. պատկ.: II. ԽԱՂ 2 (ի, ից.) NBH 1-0913 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 10c գ. ἔλος palus (paludis) ὅχθη ripa. Խաղաղ եւ ծանծաղ ջուր. իրարբի տեղի. ճահիճք. աղտիւր. եղտիւր. խորշ մի գետոյ կամ ծովու առ ափամբ, ուր խաղայ ջուր խաղաղ. *Ի գետոյ անտի ելանէին եօթն երինջք, եւ արածէին ʼի խաղի անդ: Ընկէց զայն ʼի մի առ ափն գետոյ: Ի վերայ ջրադարձից եւ խաղից: Անդ մարգագետինք եւ խաղք: Եդից զգետս ʼի կղզիս , եւ զխաղս ցամաքեցուցից. Ծն. ՟Խ՟Ա. 2. 18: Ել. ՟Բ. 3. 5: ՟Ե. 19: ՟Ը. 5: Ես. ՟Լ՟Ե. 7: ՟Խ՟Բ. 15: *Իջեալ առ հեզասահ վտակաւ խաղիցն. Պիտ.: *Կամ ջուր ʼի զովացումն, կամ խաղ երիվարաց. Յհ. կթ.: *Ոչ եթէ ʼի կղզեաց ʼի կղզիս դիմեմք երթալ, ո՜չ ʼի խաղս, եւ ոչ ʼի նաւահանգիստս. Ոսկ. ես. ուր յն. նաւակայանք ἑπίνοιον navalia, statio navium. :