- ԾԱՂՐ
- (ղու, կամ ղեր, եւս եւղրու.) NBH 1-1003 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. γέλως risus γελοιασμός , κατάγελως irrisio, derisio. Արմատ բառիս Ծիծաղ. եւ Ծաղիկ. (լծ. ընդ ձաղ. խաղ.) Ուախ ժպտումն. զուարթութիւն յայտնեալ ʼի դէմս դրիւք շրթանց, հանդերձ ձայնիւ ցնծութեան. եւ Կատակ. եւ Ծանակ. Ծիծաղ, խնտալը. ... (եբր. սեխօք, ուստի սախաք, իսահակ, ծաղր եւ խնդութիւն.) *Ծաղր արար զիս աստուած (իսահակաւ), զի եւ որ լսիցէ՝ ուրախ լինիցի ընդ իս. Ծն. ՟Ի՟Ա. 6: *Ծաղր ձեր ʼի սուգ դարձցի. Ծաղր անմտաց: Եղէ նոցա ծաղր: Բերանք ճշմարտից լցցին ծաղու: Ծաղուն (կամ զծաղրն) ասացի զբօսանս: Ի ծաղր ինչ էր քեզ իսրայէլ: Եղիցես ʼի ծաղր եւ ʼի կատականս: Ես եղէ ծաղր նախատանաց. եւայլն: *(Սառայ) զամօթի հարեալ, յուրաստ լինէր զծաղրնʼʼ. այս ինքն զծիծաղն իւր. Փիլ. իմաստն.: *Ծաղր՝ անբան շնչոյն ընդարձակութիւն է ʼի մեջ, ջղօք եւ մկամբք կատարեալ. Պիտառ.: *Դէմս լցեալս ծաղու: Ի խաղս այպանման ծաղու. Նար.: *Որ յոյժ ծաղու է արժանի. Խոսր.: *Եղաք ʼի նախատինս ծաղու ազգեաց. Յհ. կթ.: *Ծիծաղեցին, մինչդեռ զծաղուէն խօսիցիմք: Հանապազ ʼի ծաղր հատանիցեմք. Ոսկ. եբր. ՟Ժ՟Ե: *(Փոխանակեա՛) կատականաց եւ ծաղեր զարտասուս. Յճխ. ՟Ի՟Գ: *Այդ հպարտութեան եւ ամբարտաւանութեան իրք են, եւ ծաղեր. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 36: *Հրաման տուր ծաղերն, թէ ե՛րթ, եւ երթայ. Կլիմաք.: *Ծաղրու արժանի վարկանել. Դամասկ.: ԾԱՂՐ. իբր Ծաղրական ինչ. ծիծաղելի. մասխարալըգ. *Ուրեմն ծաղր են իրքս. Շ. մտթ.: *Տեսէք զծաղրդ: Չէ՛ ծաղր՝ փառս խնդրել ʼի նոցանէ: Առ մեծամեծդ՝ ծաղր է բնաւ այսպիսի պատճառանացդ՝ ծա՛ղր է բնաւ այսպիսի պատճառանացդ պատասխանի առնել. Ոսկ. յհ.: *անկեալ կայ ծաղր եւ երեւոյթ ձեւով. Պիտ.: ԾԱՂՐ ԱՌՆԵԼ. γελάομαι, γελοιάζω, ἑκγελάω, καταγελάομαι derideo, erideo, irrideo ἑμπαίζω ludo, iludo χλευάζω subsanno. Ծաղրել. ծիծաղիլ. այպն առնել. խաղ առնել. կատակել. ուրիշի վերայ խնտալ .... հյց. խնդ. տե՛ս Յոբ. ՟Լ՟Թ. 7: ՟Խ՟Ա. 20: Յուդթ. ՟Ժ՟Բ. 1: ՟Ա. Եզր. ՟Ա. 51: Նեեմ. ՟Ա. 19: ՟Դ. 1: ՟Բ. Մակ. ՟Ե. 27: Իմ. ՟Ե. 5: ՟Ժ՟Ա. 15: Մտթ. ՟Բ. 24. 6: Եւ պարառ. խնդ. *Ծաղր առնէ զերիվարաւ եւ հեծեծալով նորա. Յոբ. ՟Լ՟Թ. 18: Իսկ Ծն. ՟Ժ՟Թ. 14. *Թուէր ծաղր առնել յաչս փեսայից իւրոցʼʼ. Իմա՛, կատակ առնել. ԾԱՂՐ ԴՆԵԼ, ՀԵՂՈՒԼ. Նոյն ընդ վ. *Ծաղր եդեալ զցինկ՝ ասէին, նա ծիւրեալ (է) դեղնութեամբ. Մխ. առակ.: *Բազում ծաղր եհեղ ʼի վերայ նորայցն. Նոննոս.: ԾԱՂՐ ԼԻՆԵԼ. ԿԱԼ, ՄՆԱԼ. Ծաղրելի լինել. այպանիլ. ծանակիլ. խայտառակիլ. յամօթ լինել. խաղը ըլլալ. ... (լծ. լտ. ռի՛սուս, տէռի՛սիօ. ծաղր.) *Արդարք ծաղր լինին: Ահա ծաղր լինիմ նախատանօք. Յոբ. ՟Թ. 23: ՟Ժ՟Թ. 7: *Ծաղր (յ) երաստս յոքնազան հաւուցն եղանիւր. Պիտ.: *հեշտացեայ ʼի գովեստ մարդկան, զի ծաղր եղէց յատենին քրիստոսի. Նար. ՟Հ՟Բ: *Զի մի՛ ծաղր կացցուք: Ծաղր կայցեն իղձքն. Ծն. ՟Լ՟Ը. 23: Միք. ՟Գ. 7: *Այնպէս ծաղր կացին յիւրեանց ճարտարութեան անդ: Ծաղր կացին քան զմանկունս եւ զաղայս. Ոսկ. յհ.: *Մնացին ծաղր՝ յանդիմանեալք յաստուծոյ: Եւ ինքեանք ծաղր մնան. Լմբ. իմ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.