ԽՕՍԻՄ

(եցայ, եա՛ց կամ եա՛.) NBH 1-0997 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 12c հ. λαλέω, φθέγγομαι loquor διαλέγομαι dissero προσλαλέω alloquor եւն. Խօսս առնել առ լսօղս. խօսել առ ոք կամ ընդ միմեանս. բարբառել. ասել. զրուցել. խօրաթել. ... *Խօսեացայց զբանս իմ. եւ ասեն, խօսեա՛ց: Խօսեցար բերանով քով, եւ ձեռօք քո լցեր այսօր: Խօսեցարուք ականջս ամենայն արանց: Բացի զբերան իմ, եւ խօսեցաւ լեզու իմ: Խօսէին ազովտացի, եւ ոչ գիտէին խօսել հրեէրէն. եւայլն: կր. Կամ կր. *որ ʼի ձեռն հրեշտակաց խօսեցաւ բանն, հաստատուն եղեւ: Զի՞նչ է բանն խօսեցեալ ընդ քեզ: Թէ թաքուսցես յինէն բան մի յամենայն բանից խօսեցելոց յականջս քո. եւայլն: ԽՕՍԵԼ. որպէս Ճառել. պատմել (բանի կամ գրով). քարոզել. պատգամ կամ հրաման տալ, եւայլն. ... *Զօրէնս քո խոսեցայ: Խօսեցան ձեզ զբանն աստուծոյ: Խօսեցան ընդ նմա զամենայն ինչ՝ զոր ասաց յովսէփ: Ամենայն մարդարէք որ ʼի սամուէլէ եւ այսր խօսեցան: Խօսեցաւ տէր ընդ մովսեսի: Խօսեցաւ զփայտից: Խօսեցաւ զանասնոց եւ զթռչնոց եւ զձկանց. եւայլն: ԽՕՍԵԼ Ի ԼԵԶՈՒՍ կամ ԼԵԶՈՒՍ. Յայլ եւ այլ լեզուս բարբառել: Գծ. ՟բ. 6: Կոչ.: Լմբ. ստիպ. Շ. ՟ա. յհ. ՟իա: ԽՕՍԵԼ Ի ՍՐՏԻ. Խորհել. զմտաւ ածել. Ծն. ՟ժէ. 17: ՟ա. թգ. ՟ա. 13: Սղ. խ. 7: ՟հզ. 7: Ժղ. ՟ա. 13: ՟բ. 15: ԽՕՍԵԼ Ի ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՆ, կամ Ի ՀԱՇՏՈՒԹԻՒՆ ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՆ. Դաշնաւորիլ եւ հաշտիլ. խաղաղութիւն առնել. ... ՟Ա. Մակ. 10: ՟զ. 49. 60: *Եկեալք ʼի միաբանութիւն՝ խօսեսցին ʼի խաղաղութիւն ընդ թագաւորին յունաց. Փարպ.: ԽՕՍԵԼ ՀԱՒՈՒ. φωνέω vocem edo vel emitto, canto. Ձայն արձակել աքաղաղի ʼի սահմանեալ ժամու. Խօրօզին կանչելը. ... Մտթ. ՟իզ. 34. 74. 75: *Զոր օրինակ հաւ խօսի ʼի լռութեան գիշերի. Շ. մտթ.: ԽՕՍԵԼ. μνηστεύω despondeo, desponso, nuptias concilio. Հարսնախօսութիւն առնել. նշանել, իլ. պսակիլ. հարսն առնել, եւ լինել. ... *Աղջիկ կոյս՝ խօսեցեալ առն: Աղջիկն խօսեալ առն: Այր ոք՝ որոյ խօսեալ իցէ կին: Շինէին զշինուածս, եւ խօսէին կանայս: Խօսեցայց զքեզ ինձ յաւիտեան: Խօսեցայցզձեզ առն միում՝ իբրեւ զկոյս մի սուրբ յանդիման կացուցանել քրիստոսի: Խօսեալ զմայր նորա մարիամ յովսեփու, մինչչեւ եկեալ առ միմեանս՝ գտաւ յղացեալ ʼի հոգւոյն սրբոյ. եւայլն: *Որոյ զկին խօսեալ իցէ, եւ կամիցի առնուլ. Մծբ. ՟Է: *Յորժամ խօսեալ իլնի կին առն, հեռի է ʼի նմանէ տեսութեամբ. Լմբ. պտրգ.: *զի գթասցի փեսայդ ʼի հարսնս՝ որ խօսեցաւ ʼի քէն. Տաղ.: *Խօսեցաւ նմա ʼի հարսնութիւն դուստր մեծի իշխանին. Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: *Ո՛վ ըուսանք, որք խօսեցայք զանձինս ձեր քրիստոսի. Մծբ. ՟Է: *Կին աստ զխօսեալն ասէ. որպէս եւ փեսայս յառաջ քան զամուսնութիւնն սովոր են կոչել գիրք զընկալուչս. Ոսկ. մ. ՟Ա. 4: ԽՕՍԵԼ ասի նմանութեամբ եւ քերթողաբար՝ զանբարբառ իրաց. զոր օրինակ *Արիւնն քրիստոսի, որ առաւել խօսի (այսինքն բողոքէ) քան զաբէլին. Եբր. ՟Ժ՟Բ. 24: *Զինչ արդեօք ասիցէ ծով. աստ զդէմսն ստեղծանեմք խօսել. քանզի ծով ոչ բնաւորեցաւ խօսել. Պիտ. եւայլն: