ՊԱՇՏՕՆԵԱՅ — (նէի, ից.) NBH 2 0599 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 13c գ.ա. Պաշտօղ. պաշտօնատար. սպասահարկու, սպասաւոր. յորում կարգի են եւ հրեշտակք Աստուծոյ. եւ ծառայ. եւ սարկաւագ, եւ այլն. ... եւն. որպէս յն. λειτουργός, γῶν… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱԶԱՏ — (ի, աց կամ ից.) NBH 1 0004 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 12c ա. ἑλεύθερος , liber, εὑγενής , nobilis, generosus. Նոյն եւ պրսկ. տճկ. ազատ, էզատ, ազատէ Անկախ զայլմէ, որպէս որ չէ ընդ այլով իբրեւ ծառայ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԾԱՌԱՅ — (ի, ից.) NBH 1 0166 Chronological Sequence: 5c, 8c ա. ἁδούλωτος non servus, liber Որ չէ՛ ծառայ այլոց, այլ՝ ազատ. ... *Ըստ բնութեամբ անծառայ գոլոյ հոգւոյն, եւ անըմբռնելի: Անծառայ իմն, եւ յամենայն նուաստութենէ ազատ. Դիոն. երկն.: Կամ ոյր չիք ոք… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱԶՄԱՀԱՐՈՒԱԾ — ( ) NBH 1 409 Chronological Sequence: Early classical, 13c ա. μαστιγίας mastigia, flagria Բազում հարուածոց գանից արժանի. ծեծի փետի արժանի. ... *Ծառայ փախստական, ծառայ բազմահարուած, որ ապստամբեաց ʼի բարի տեառնէ. Ածազգ. ՟Ժ՟Գ: *Բարերարեա՛ առ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԱՆՁԱԳԻՆ — ( ) NBH 1 0529 Chronological Sequence: Unknown date, 11c ԳԱՆՁԱԳԻՆ ԱՌՆԵԼ. Գանձիւ կամ ընչիւք գնել, մանաւանդ ʼի յիշատակ եկեղեցւոյ. *Սա գանձագին արար զգաւառն արշարունեաց յազգէն կամսարականաց. Ասող. ՟Բ. 2: *Զծովակն՝ որ էր իմ հայրենիք, գանձագին արարի:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԸՆԴՈԾԻՆ — (ծնի, նաց.) NBH 1 0772 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 8c, 13c ա.գ. ԸՆԴՈԾԻՆ կամ ԸՆՏՈԾԻՆ. ὀ, ἠ οἱκογενής domi natus, ta. vernaculus Ի տան ուրուք ծնեալ. ընտանի ծառայ կամ աղախին. եւ Զաւակ ստրկի տան. որդեգիր տանուտեառն եւ տանտիկնոջ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԻԶԱԽԵՄ — (եցի.) NBH 1 0943 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 10c, 12c, 14c չ. θαρρέω audeo, praesumo, aggredior γαυροῦμαι exsulto. Վստահիլ. համարձակիլ. իշխել. քաջալերիլ. յանդգնիլ. ձեռներեց լինել. ... *Մի՛ օքանչանայք ընդ այսքան … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԾԱՌԱՅՈՐԵԱՐ — (երոյ.) NBH 1 1011 Chronological Sequence: 5c ԾԱՌԱՅՈՐԵԱՐ կամ ԾԱՌԱՅ ՈՐԵԱՐ. Հակադրեալն Ազատօրերոյ. ծառայ անձինք. ստրուկք. հպատակք. *Ի մէնջ որպէս ʼի ծառայորերոյ գործ խնդրեցէք եւ հպարտկութիւն. Փարպ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱԿԱԴԱՐՁ — (ի, ից.) NBH 2 0005 Chronological Sequence: 6c ա. ἁντίστροφος reciprocus. Որ փոխադարձ. անդրադաձ. շրջուն. ... *Ամենայն առինչքն առ հակադարձսն ասին. հիկէն, ծառայ՝ տեառն ասի ծառայ, եւ տէր՝ ծառայի ասի տէր. Արիստ. առինչ.: *Իսկ ենթակրութիւնք ʼի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄՇԱԿ — (ի, աց.) NBH 2 0287 Chronological Sequence: Unknown date գ. γεωργός, γεώργιος (որ է գէորգ). agricola, vinitor. Երկրագործ, հողագործ. գործաւոր կամ վարձկան յանդի. այգեգործ. արդիւնաւոր. աշխատաւոր. ... (իսկ պրս. միւշագ ՝ է սպասաւոր, ծառայ. որպէս թ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
