- ԿՈՂ
- (ի կամ ոյ, ից, կամ աց եւ կողունք ղամբք.) NBH 1-1111 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. (յորմէ կողմն) πλευρά, πλευρόν costa (լծ. կուշտ), latus Կողմանք լանջաց կամ միջաց կենդանւոյ. ոսկերք աղխաղխեալք վանդակակերպ ըստ թիկնամէջս եւ ընդ կուրծս. կող, կողեր, քովեր, կուշտ. ... *Մի ʼի կողից նորա: *Զկողն՝ զոր առ յադամայ: Նետք ʼի կողս ձեր: Սուր ʼի կողս ընկերի իւրոյ: Անցցէ սուր զօրաց իմոց ընդ կողս քո: Առնուցուն զանկողինս քո՝ որ ըստ կողիւք քովք կայցեն: Տիգաւ խոցեաց զկողս նորա: Մխեա՛ ʼի կողս իմ: Ճշմարտութեամբ պատեալ զկողս իւր: Խթեաց զկողսն պետրոսի. եւայլն: *Թարտ եկ պատշաճ էր կողն ընդ կողոյն: Եբաց գեղարդեամբ զկող մի ʼի կողիցն. Զքր. կթ.: *Ի կողէ անտի ադամայ մահ, եւ ʼի կողէ անտի տեառն մերոյ կեանք. Եփր. համաբ.: *Կենարար կողիդ: Տէգ զինու մխելոյն ʼի կող ստեղծչին ադամայ. Նար.: *Կողք երեք ʼի բերան նորա ʼի մէջ ժանեաց նորա. Դան. ՟Է. 5: *կողամբք (կամ կողամբք) եւ ուսովք ձերովքգըրթցէիք. Եզեկ. ՟Լ՟Դ. 21: *Զօրէն պաղմինիդեան շան, որ ʼի կամուրջն ելեալ, եւ կոչ ʼի բերանն իւր կալեալ. Մագ. ՟Ժ՟Բ: ԿՈՂ. որպէս Կողմն տեղեաց եւ իրաց. կողմ, քովը. քովերը. ... *Երթայր ընդ կողաց լերին. ՟Բ. Թագ. ՟Ժ՟Զ. 13: *Եդ զկոզիւք վանդակին. ՟Ա. Մակ. ՟Ժ՟Գ. 29: *անդէն ʼի կողի սպանանէին զնաʼʼ. որ եւ կոչի անդ, ունջ բերդին. Բուզ. ՟Դ. 18: *Ի տիկսն փչեալ ուռուցեալ հեռաւորէ զկողունսն. Զքր. կթ. աւագ ՟Բ՟Զ. (գրածն, զկողունձն): ԿՈՂ. որպէս Կողմն անկիւնաւոր ձեւոց ըստ երկրաչափից. *Եւ որ զերիսն ունին կոյս. է՛ ʼի նոցանէ՝ որ երեք կողքն հաւասար են ... Եւ ʼի մոյն ձեւս՝ որ երիս ունին կողս, կայ երեք անկիւն. եւայլն. Եւկղիդ.: ԿՈՂ. որպէս Կողակից, լծակից, ամուսին. կին. մանաւանդ Եւայ՝ որ ʼի կողէն ադամայ. *Կողիւն վիրաւորեալ նախահայրն: Կողին պատրանօք. Շար.: *Զկողին պարտակից. Նար. խչ.: *Պարտաւորեցաւ ʼի ձեռն կողին. Սարգ. ՟բ. պ. ՟Բ: *Բարեպարիշտ կողն իւր խոսրովանոյշ. Վրդն. պտմ.: *Ի ձեռն զածած կողին (այսինքն տկար կնոջ) սատակեաց աստուած զսիսարա. Եփր. դտ.: ԱՌ Ի ԿՈՂ. Տ. ԶԱՌ Ի ԿՈՂ. եւ (առ ʼի) ԿՈՂԵԱԼ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.