- ՀԱՄԱՐ
- (ոյ, ոց, կամ ու, ուց կամ ի.) NBH 2-0022 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. ռմկ. համրանք. ἁριθμός numerus. Թիւ. գումար թուոյ. հաշիւ. ... *Որոյ ոչ գոյ համար: Որոց ոչ գոյր թիւ, եւ ոչ համար: Զթիւ եւ զհամար ոչ է մարթ ունել: Թիւ համարոյ: Եւ այս է թիւ համարուցն (կամ րոցն): Եւ յովաբ զհամար հանդիսի ժողովրդեանն: Բազում նուագս ոսկիս կորուսեալ ʼի միջոյ համարուեն (այսինքն համարոյն): Հայեցաք մեք ʼի խուռն մեծաթիւ համարոյ բանիցդ: Ըստ համարոյն կամ ըստ համարս իւրեանց, եւ ըստ թուոյ անձանցն. եւ այլն: ՀԱՄԱՐ. καταρίθμησις dnumeratio καταλογισμός recensio ψήφισμα, ψῆφος calculus. Թուարկութիւն. հաշուելն. հաշիւ ժամանակաց եւ թուոց. *Զարգասիսն ʼի համար ոդ բերէին. ՟Գ. Մակ. ՟Գ. 4: *Զծովացեալ մեղսն ʼի համար արկեալ. Ագաթ.: *Զծառայիցն ʼի համար բերել զնախատինս. Սարգ. յկ. ՟Դ: *Նոյնպէս եւ զայլ առաքինիս, զորս ոչ բաւեմք ընդ համար անցուցանել. Վրթ. քերթ.: *Ե՛կ դու, համա՛ր կալ, ո՛րչափ են ազգք հոռոմոց: Զհամար կա՛լ դւ՝ որ յադամայ մինչեւ ցայսօր. Կոչ. ՟Ժ՟Ե: *Համարիմք, եւ քակեմք զհամարն նովին ձեռամբ. Սեբեր. ՟Է: *Հասանել համարոյ ժամանակաց: Այսպիսի ինչ է ժամանակացն համար: Ըստ առաքելոյ համարոյն: Չէ յայսմ համարի՝ ոչ մովսէսի ժամանակն, եւ ո՛չ յեսովայ. Եւս. քր.: *Համարովք թուոց, եւ ուսմամբ հռետորութեան կատարեալ էր. Եւս. պտմ. ՟Է. 30: *Չափեալ կարգի ընդ համարով (ժամանակ կենացս): Զառանց համարոյ գործոցս իմ չարիս. Նար.: ՀԱՄԱՐ. λόγος ratio. Քննութիւն. վճիռ. հանդէս. իրաւունք. փորձ. պատասխանի. բան. ճիշդ հաշիւ. ռմկ. եւս համար. *Առաքեցաւ համար առնել գանձուն: Առնէ համարս ʼի մէջ նոցա: Ռոճիկ համարոյ օրըստօրէ: Յարքունի համարուէ: Ի պատճառս վարձանաց համարի: Ոչ առնէին համար արանցն՝ յորոց ձեռս տային զարծաթն: Տո՛ւր զհամար տնտեսութեան քո: Ընդ անձին համարս տացէ աստուծոյ: Որպէս թէ համարս տալոց իցեն ընդ ձեր. եւ այլն: *Համար դնեն ընդ աստուծոյ, որ պարտաւորքն են մեղաց. Եփր. աւետար.: *Եւ ոչ զգիրս քսակաց համարով խնդրէր. ՃՃ.: *Ճշդիւ եւ համարք, եւ անհնարին տանջանք. Մանդ. ՟Գ: *Մանկունք ընդունին տունս ուսման: եւ զնոյն համարս տան վարդապետացն իւրեանց. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 24: *Տղայ մանկունքն փոքրահոգի ʼի համարս ուսմանցն. Մաշկ.: ՀԱՄԱՐ. λογισμός reputatio. Համարումն. վարկ. սակ. կարգ. շարք. դաս. համեմատութիւն. սեպ, սեպուիլը, համարմունք, բաղդատութիւն. ... *Իշխէր ʼի համար ածել զինքն անհամեմատին. Սեբեր. ՟Է: *Երկոքեան սոքա ընդ մի համար են: Սղ. ՟Բ. վերնագր: *Զի եւ բերովթ որդւոցն բենիամենի ʼի համարի էր: Եւ ոչ եղեւ ʼի համարի բան իմ: Գիտեմք, եթէ ʼի քում համարի եմք. ՟Բ. Թագ. ՟Դ. 2: ՟Ժ՟Թ. 43: Իմ. ՟Ժ՟Ե. 2: *Այր՝ որ հայի յայլոց սեղան, չեն կեանք նորա ʼի համար կենաց. Սիր. ՟Ե. 30: *Արհամարհեալ եւ քամահեալ, եւ չէ ինչ ʼի համարիʼʼ. յն. եւ ոչ իմիք արժանի. Ոսկ. եբր.: *Աղեքսանդրացւոց քաղաքակից արժանիս առնել ʼի համարիʼʼ. յն. արժանիս առնել, եւ հաղորդս քրմաց եւ այլն. ՟Գ. Մակ. ՟Գ. 14: *Ի գնդի համարուն ընդ ձեզ անցանեմ. ՃՃ.: *Ի մեռելոյ է համարի (մեղաւորն). Անյաղթ բարձր.: յորմէ եւ Խոսր.: Սարգ.: Սկեւռ. աղ.: *Եթէ առանց խորհելոյ խօսի եւ կամ գործէ, այնպիսին ո՛չ ʼի բանի եւ կամ ʼի գործոյ է ʼի համարի. Սկեւռ. ես.: *Կալան աւելի ինչ լաւութիւն յառաքինութեան համարի (յն. բանի). Ոսկ. մ. ՟Ա. 4: *Զմեծամեծս եւ զփոքունս (ʼի տրոց) ընդ մի համար առնիցէ. Ոսկ. եբր.: *Չէ՛ ընդ մի համար՝ զհայր մոռանալ, եւ զաստուած. Ոսկ. ես.: *Որ յորովայնի մեռանի, ընդ այն համար է, թէ զամբեւտն ոք սպանանիցէ. Կիւրղ. օրին.: նխ. Ի ՀԱՄԱՐ. նխ. որպէս ռմկ. համար. այսինքն Ի պէտս, ʼի սակս. պատճառաւ. վասն. ... *(Զանդրանիկն) պահէ առ իւր ʼի համար թագաւորութեան: Շինեալ եւ տուն ʼի համար քեր իւրոյ խոսրովիդխտոյ. Խոր. ՟Բ. 7. 87: *Հաց դերմակ առ ʼի ճաշոյ իւրոյ համար. Վրք. հց. ձ: *Վայելչութեան եւ գեղոյ համար. Վրդն. սղ.: Ի ՀԱՄԱՐ ԱՐԿԱՆԵԼ, ԲԵՐԵԼ, ԱԾԵԼ. Տ. ՀԱՄԱՐ. Ի ՀԱՄԱՐԻ կամ Ի ՀԱՄԱՐ. Տ. ՀԱՄԱՐ: ՀԱՄԱՐ ԱՌՆԵԼ, ԱՌՆՈՒԼ, ՊԱՀԱՆՋԵԼ, ՈՒՆԵԼ. Տ. ՀԱՄԱՐ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.