- ՀԵՐՁՈՒԱԾ
- (ոյ, ոց.) NBH 2-0094 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 11c, 12c, 14c գ. σχίσμα schisma, scissura, fissio, dissidium, discordia, ruptio unionis. Հերձումն. պատառումն. եւ առաւել նմանութեամբ՝ Բաժանումն մտաց եւ անձանց. որպէս երկպառակութիւն. անմիաբանութիւն. տարաձայնութիւն .... եւ սեպհական առմամբ, Բաժանումն ʼի միութենէ մարմնոյն քրիստոսի, այսինքն յեկեղեցւոյ, կամ ʼի գլխոյ նորա, կամ յանդամոց նորա. (ըստ յն. սխի՛սմա. որ է նոյն ընդ հյ. ձայնիս խզումն). *Եղեւ հերձուած ʼի ժողովրդեանն վասն նորա: Եւ էին հերձուածք ʼի մէջ նոցա: Դարձեալ հերձուած լինէր ʼի մէջ հրէիցն վասն բանիցս այսոցիկ: Մի՛ իցեն ʼի ձեզ հերձուածք: Եղեն հերձուածք ʼի բազմութեան քաղաքին, կամ փարիսեցւոցն եւ սադուկեցւոցն. եւ այլն: *Որպէս հերձուածն քակողական է, այսպէս համաձայնութիւնն շաղկապական. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 36: *Մի՛ հերձուած բանից ʼի մէջ բերեր. Ճ. ՟Գ.: ՀԵՐՁՈՒԱԾ. որպէս նոյն ընդ յն. ձայնիս է՛րէսիս. αἴρεσις haeresis. այն է Հերեսիովտութիւն, հերետիկոսութիւն. այսինքն յամառ յարումն ʼի մոլար կարծիս. աղանդ. մոլորութիւն ʼի վարդապետութեան. ինքնակամ կրօնք. *Մուծանեն հերձուածս կորստեան: Հակառակութիւնք, երկպառակութիւնք, հերձուածք: Ըստ ճանապարհին՝ զոր ասեն հերձուած: Ոմանք ʼի հերձուածոյն փարիսեցւոց. եւ այլն: Իսկ ՟Ա. Կոր. ՟Ժ՟Ա. 19. *Լսեմ, եթէ հերձուածխ գոն ʼի ձեզʼʼ. իմա՛, երկպառակութիւն: *Աղանդ հերձուածոյ: Բազումք ʼի հերձուածոց (այսինքն յաղանդոյ) անտի. Եւս. պտմ. ՟Զ. 17. 18: *Յայլազգեաց կամ ʼի հերձուածոց (այսինքն ʼի հերետիկոսաց). Խոսր.: *Հանդերձ հերձուածովն եւ այլ իմն վարս անառակութեան ունէին. Սարգ. ՟բ. պետ. ՟Գ: *Յորժամ խօսիցի հայհոյութեամբ հերձուած յաստուած. Երզն. մտթ.: *Արիոս հերձեալ՝ հերձուած խօսեցեալ. Գանձ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.