- ԱՅՆ
- (այնր, այնմ, յայնմ, այնու, այնք, այնց. կամ այնորիկ, այնմիկ, յայնմանէ, այնուիկ, այնոքիկ, այնոցիկ, յայնցանէ, այնոքիւք.) NBH 1-0091 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c դեր. ցուց. ա. Որ ինչ հեռագոյն է քան զայս եւ զայդ. ἑκεῖνος, -νη, -νο ille, illa illud ան, անի, է՛ն. ... պարս. ան. *Մարդն այն. արքն այնոքիկ. արքն այն: Յաւուր յայնմիկ. յաւուրսն յայնոսիկ: Ընդ այն ճանապարհ: Ընդ ամենայն երկիրն ընդ այն: Յայնմ օրէ կամ յօրէ յայնմանէ եւ առ յապա: Այնր ժամու: Ծառային այնորիկ: Մշակացն այնոցիկ: Յայնց ժամանակաց: Այն՝ որ ինչ վասն նիկանովրայ իրացն խօսք են, այսչափ: Այս ա՛յն այր է: Ո՞չ այս ա՛յն մեծ Բաբիլոն է. եւ այլն: *Զայս ջուրս իբրեւ զայն ջուրսն արար: Համբարձեալ ʼի կողմանցն յայնցանէ. Ագաթ.: *Առ սէր այն յուսոյ: Զայն տեղեօքն փարէր. Մամբր.: *Ինչքն այն. Շ. ընդհ.: *Զայն եւս ամրոց. Յհ. կթ.: *Եթէ այնք ոչ էին լեալ յաջողուածք: Չէր ինչ յայնցանէ մնացեալ բարեաց. Պիտ.: *Ի հրեշտակէն եւ այնոքիկ են ազդմունք. Շ. հրեշտ.: *Յայնմ մարզէ: Զայնմ ամենայնէ: Զայնմ բնութենէ. Յհ. կթ.: Եղիշ.: Շ. թղթ.: Դուն ուրեք խնդրով՝ ըստ օրինակի մասնական անուանց. *Գովութեան արժանի այնք ʼի թագաւորաց իցեն. Խոր. ՟Ա. 2: *Զի ընդ այնոսիկ քրիստոնէից փոխանակեսցէ. Յհ. կթ.: *Չիք այն մարդ ʼի մարդկանէ: Այն ոք ոչ էր ʼի մարդկանէ. Ոսկ. յհ.: Հոլովք ինչ ոչ այնչափ յաճախեալք, եւ զգուշալիք. *Յաւուրսն յայնս. Խոր.: *Զկիրճս մտից տեղւոյն այնմ: Յարմէնէն յայնմիկ կոչեցելոյ. Յհ. կթ.: *Ոչ հաւասարէ այնր. Նար.: *Զրկեալ յայնոցիկ եղեն: Այնիւ. այնով. զայնով. յայնցանեաց: Խնդրուածովք այնոքիմբք. Խոսր.: ՃՃ.: Եփր. ՟բ. կոր.: *Նովիմբք այնուք մակուկօք. Պտմ. աղեքս.: *Արհամարհեա՛ զայնիւք՝ որ առ ʼի ստանալ ընչիցն փութան. Ոսկիփոր.: *Վասն այնու խորհրդոց. Վրք. հց.: *Վասն այնու. Լմբ.: *Զայնսն զամենեսեան. Ոսկ. մտթ.: ԱՅՆ. Պէսպէս ոճով վարեալ վայելչապէս. իբր այնպիսի, նա, նոյն, այն որ, եւ այլն. *Բազմահանդէսն այն եւ յաջողակն: Վաւաշն այն եւ տռփոտ. Յհ. կթ.: *Հերքեաց զարեւմտայինն զայն՝ արեւելայինն. Նար. խչ.: *Իբրեւ զԱրիոսն զայն: Որպէս եւ մեծատունն այն: Զի՞նչ ոք եւ յաղագս մեծին այնմ ասիցէ. Շ. թղթ. եւ այլն: *Յերիտասարդաց մինչեւ յայն՝ որ բնաւ զաջ եւ զձախ ոչ գիտէր: Հրեշտակքն այն են՝ որ սպասաւորքն են նորա մեծութեանն. Ագաթ.: *Սա այն է՝ որում զխաչն մեքենայեցեր. Լմբ. համբ.: *Եւ այնք բազումք էին՝ որ առ ահին յիմարութեան ընդ իւրեանց զէնս ելանէին: Շատք եւս այն են, որ եւ ննջեցեալք իսկ իցեն. ՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Բ. 22: ՟Ա. Կոր. ՟Ժ՟Ա. 30: *Է ուրեք՝ զի ... եւ բազում այն է, որ յաղթող գտեալ եմք, եւ ոչ յաղթեալք. Եղիշ. ՟Ե: *Ցօղն՝ որ ʼի քէն ցօղէ՝ այն բժշկութիւն է նոցա. Ագաթ.: *Չէ՛ ինչ կարի չար, եթէ մահն՝ որում պարտապան եմք, այն մեզ վրիժաբար հասանիցէ. Յհ. կթ.: *Մարտիկ արքն՝ որ մնացին, այն զհետ փախստականին չոքան. Լաստ. ԻԱ: *Ամենազօր բնութիւնն, այն՝ որ արար: Տացուք ʼի ձեռս հեզ եւ խոնարհ Քրիստոսին, այնմ՝ որ տառապի առ դուրս. Շ. թղթ.: *Լուայք ձայնի Տեառն Աստուծոյ ձերոյ, այնմ՝ որ ժողովեաց զձեզ. Լմբ. ատ.: *Էմմանուէլին, այն՝ որ արար խաղաղութիւն: ԶԱրարչէն ամենայնի, այն՝ որոյ բանիւ երկինք հաստատեցան: Դատաստանացն Աստուծոյ, այն՝ որ չափով եւ կշռով բաժանէ: ԶԱրիոսին կրեն հերձուած, այն՝ որ չարչարելի ասաց զԱստուածութիւն Բանին: Զսատանայական յանցանս, այն՝ որ հակառակ եկաց Աստուծոյ. Շ. թղթ.: *Ճառել, եւ այն չափաւորապէս: Սակաւք եղիցին, եւ այն հանդարտութեամբ: Փոխել, եւ այն՝ ճշմարիտ վկայիւք. Շ. թղթ.: *Եղբայր ընդ եղբօր դատի, եւ զայն (յն. եւ այս)՛ի մէջ անհաւատից. ՟Ա. Կոր.: ՟Զ. 6: *Ոչ միայն զբազումս, այլ զմին, եւ զայն՛ի փոքուն. Շ. հրեշտ.: ԱՅՆ. իբր հանդերձեալ. միւս. մէկալ. ... *Որ արժանի լինիցին այնմ աշխարհի հասանել: Մտանել յայն հանգիստ: Զոր հատուսցէ ինձ յաւուրն յայնմիկ. եւ այլն: *Եւ յայսմ աշխարհի, եւ յայնմ. Ոսկ. յհ.: *Եւ այս սակաւ ժամանակօք, եւ այն յաւէտ անթիւ ամօք. Շ. այբուբ.: Իբր առաջիկայ գործ կամ իրք ինչ. *Մինչ դեռ նոքա յայնմ էին. Խոր. ՟Գ. 45: *Հրամայեաց՝ գանձ բազում արկանել ցրիւ, զի զայնու (կամ զայնով) անկցին. ՃՃ.: Իբր պատճառ կամ բան, եւ պէտք. դէպք. ո՛ վէճհ *Եւ յայնմանէ Պիղատոս խնդէր արձակել զնա. Յհ. ԺԹ. 12: *Ասացին ոչ ունել (աղաւնոյ) զլեղի, եւ յայնմանէ ապա օտար գտանին ʼի դառնութենէ. Պիտ.: *Եթէ ասիցէ, չեմ ʼի մարմնոյ անտի, ոչ այնու չիցէ ʼի մարմնոյ անտի. ՟Ա. Կոր. ՟Ժ՟Բ. 15: *Եթէ այլք ոչ ունին սովորութիւն, մի՛ ոք այնու զմերս ստգտանիցէ. Շ. թղթ.: *Ձրի անարգեցայ, եւ այնու ծիծաղիմ. Վրք. հց. ՟Ը: *Ասաց եւ առակ մի նոցա՝ առ այն, թէ պարտ է յամենայն ժամ կալ նոցա յաղօթս, եւ մի՛ ձանձրանալ. Ղկ. ԺԸ. 1: *Զայս ասէր ծերն առ այն, զի եւ այլն. Վրք. հց. ՟Ե: *Ընդէ՞ր եկաք. յա՞յն ինչ, զի ... թէ յա՛յն ինչ, զի եւ այլն. անդ. ՟Բ: ՅԱՅՆՄՀԵՏԷ. Տե՛ս ʼի տառն Յ: ՑԱՅՆԺԱՄ. ՑԱՅՆ ՎԱՅՐ. եւ այլն. Տե՛ս ʼի տառն Ց: ԱՅՆ ԶԻ. ԱՅՆ Է. ԱՅՆՈՒ ԶԻ. եւ այլն. Տե՛ս զկնի ʼի կարգին: մ. ԸՆԴ ԱՅՍ ԸՆԴ ԱՅՆ. մ. Յայսկոյս յայնկոյս. *Փախեան ընդ այս ընդ այն գնացին. Բուզ. ՟Դ. 58: դեր. եւ շ. ԱՅՆ՝ ԶԻ. Որպէս երկու բառ. դեր. եւ շ. Այն՝ թէ. այն՝ որ. ան որ. ... պրս. ան քի *Այն՝ զի հնչեաց երկիր, զձայն հնազանդութեան ծառայութեան (իւրոյ առ տէր) բարբառեցաւ. Ագաթ.: *Իսկ այն՝ զի զցուցակն ասեն ոչ ընդունելի. սուտ են: Եւ այն՝ զի ոչ կարացեր առանց Աստուծոյ տալ զշահն մեզ, վկայի ʼի ձայնէն: Ի բանից իմաստնոյն ուսանիմք, այն՝ զի ասէ (այս ինքն ʼի բանից անտի՝ զի ասէ). Շ. թղթ.: *Այն՝ զի (այս ինքն առ այն՝ կամ այնու զի) Աստուած եմ, եւ Որդի Աստուծոյ, ոչինչ վկայութիւն ինձ պիտոյ է յումեքէ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 7: շ. ԱՅՆ ԶԻ. ԵՒ ԱՅՆ ԶԻ. Որպէս մի բառ. շ. *Վասն զի. քանզի. այնու զի. եւ թո՛ղ զի. մանաւանդ զի. ... *Նաեւ ո՛չ ծնգովքն վարեցաւ, այն զի անյարիր էր: Այն՝ զի ծով է ինձ ծփանաց՝ կենցաղոյս բերմունք. Նար. ԺԴ. ԿԵ: *Յանցանք՝ որում չիք ներումն թողութեան, այն զի անզեղջ է ʼի չարիսն: Չի՛ք այլ խիստ եւ նուրբ ճանապարհ քան զլեզուին պահպանութիւնն, այն զի դիւրաշարժ է ... Է՞ր վասն գնէ զնոսա հզօրս, այն զի նոքա անմարմինք են, եւ մեք մարմնաւորք: Այն զի վերջացաք ʼի սահեցմանէ իրաց կենցաղոյս նայել ʼի սքանչելի փառս այսր աւուր. Լմբ. ատ. եւ Լմբ. սղ. եւ Լմբ. համբ.: *Զմաքուր կուսութեանն պահեաց աւանդութիւնս. եւ այն զի կեցեալ ʼի տան թագաւորին հանդերձ փափկութեամբ. Պիտ.: *Յօժարութեամբ զթագն ընկալաւ. եւ այն զի ʼի փշոց. Մագ. ՟Ա: *Եւ այն զի ո՛չ թէ ա՛յլ բնութիւն է նոցա, եւ ա՛յլ ձեր, այլ՝ ʼի միոյ կաւոյ. Շ. ընդհ.: *Եւ այն զի հրաման ընկալաք՝ ոչ քրիստոնէից եղբարց, այլ եւ հեթանոսաց ցուցանել զայս. Լմբ. ատ.: շ. ԱՅՆ Է, կամ ԱՅՆ ԻՆՔՆ Է. ԱՅՆ ԻՍԿ Է. Իբր շ. Այսինքն. իմա՛. որ է. եա՛նի. յն. որ եւ, այս է, այսինքն է եւ այլն. *Որդի Մասեկայ ընդոծնի իմոյ, այն է Եղիազար Դամասկացի: Ի ճանապարհին Եփրաթայ, այն իսկ է Բեթղահէմ: Ետուն պատերազմ ընդ թագաւորին Բաղակայ, այսինքն է Սեգովր. եւ այլն: ա. եւ գ. ԱՅՆ ԻՆՉ. ա. եւ գ. Այն. իրն այն. *Զայն ինչ ձէթ: Զայն ինչ բանս. Շ. թղթ.: *Զայն ինչ ʼի վեր ոչ հանէր. Ագաթ.: *Հաստատեալ յայն ինչ՝ զոր դու իսկ վկայեցեր. Նար. ՀԹ: *Թէ պարսաւէ ոք եւ դատի յայն ինչ, որ ʼի մտացս խղճէ ոչ դատիմ, ո՛չ փոյթ ինչ առնեմ. Շ. թղթ.: մ. ԱՅՆ ԻՆՉ. մ. Դեռ նորոգ. προσφάτως recenter, nuper նո՛ր նոր. ... *Այն ինչ եկեալ յԻտալիայ. Գծ. ԺԸ. 2: *Այն ինչ Կորիւն առիւծու մատաղ յաւուրց. Եղիշ. դտ.: *Այն ինչ զարթուցեալ. Նար. ՂԲ: *Դեռ եւս զայն ինչ վախճանեցելոյ վիհ. Պիտ.: *Ասէր առ այն ինչ ծնեալ մանուկն. Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Ա: Կամ իսկ եւ իսկ. անդէն եւ անդ. շուտ մը, իսկոյն, մէկէնիմէկ. ... *Ո՛չ է յամենեւիմբ աննիւթականսն մատչել. Սահմ. ԺԶ: *Որք յաղջամղջին տեղւոջ ելով՝ այն ինչ յարեգակն հայել ձեռնարկեն. Մագ. ԾԷ: Կամ արդէն. արդ եւս. ἥδη jam *Տեսին, զի այն ինչ մեռեալ էր. Յհ. ԺԹ. 33: Կամ մինչդեռ. ʼի լինել անդ իրացս. զոյգ ընդ. երբոր դեռ. ... յն. եւ լտ. պէսպէս. *Եւ իբրեւ այն ինչ մերձ եղեւ: Այն ինչ լինէր նոցա հասանել: Այն ինչ նորա բանքն ʼի բերան էին: Այն ինչ դեռ թուղթքն ʼի ձեռին էին. եւ այլն: *Այն ինչ գիշերոյն ժամս ունելով սակաւս. Խոր. ՟Ա. 25: *Այն ինչ լինէր նոցա ʼի պաշտամանէն հանգչել. Եղիշ. ՟Ը: *Այն ինչ դեռ տէգ մուրուացն բուսանէր. Փարպ.: ԱՅՆ ՈՐ. Իբր յարաբերական որ՝ յամենայն հոլովս. *Մինչեւ ցԱբրահամ, այն որ պարծին նովաւ եբրայեցիք: Էր ընդ Պօղոսի Արիստարքոս, այն՝ որ վասն այսորիկ կոչէ զնա գերեկից իւր: Դիոնեսիոսն այն որ ասէ վասն նորա ʼի գործս առաքելոցն. Եւս. պտմ. ստէպ: *Խորհուրդքն Փենեհեզի, այն՝ որ զայս գիւտս նախանձու հնարեաց գտանել. Եփր. թուոց.: Տե՛ս եւ ԱՅՆ ըստ բ. նշ: շ. ԱՅՆՈՒ ԶԻ. իբր շ. Վասն այնորիկ՝ զի. այնուիկ՝ իբր զի. որովհետեւ. ... *Ինքն է պատճառ չարեացն՝ այնու զի ոչ եղծ զչարն: Այնու՝ զի ընդ չարեաց գործոցն վրէժս պահանջէ, յայտ է՝ եթէ ոչ ախորժէ զչարիսն. Եզնիկ.: *Անպիտանք գտանին՝ այնու զի ո՛չ ʼի մեծ ատենիցն վարին հանդէս, եւ ոչ յայլ ինչ: Իմաստնագոյն ցուցան քան զամենեսեան, այնու՝ զի զամենեցունցն կարացին ծածկել գիտութիւն. Պիտ.: *Ո՛չ այնու՝ զի ասեն գիրք անուանս անդամոց եւ զգայարանաց նմա, ըստ մարդոյս ձեւոյ եւ նմանութեան պարտ է իմանալ զնա. Շ. թղթ.: ԱՅՆ ՕՐ, այսինքն զայն օր, կամ յայնմ աւուր. Տ. ՕՐ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.