- ՅԱՐ
- (-) NBH 2-0339 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c, 11c, 12c, 13c ա.նխ.մ. παρά, παρ’, ἑπί, ἑφ’, συν, πρός penes, juxta, junctim, cum, ad եւն. Առընթեր. կից. առ. կցորդ. յարեալ. յարմարեալ. դիպող. համաձայն. յանկաւոր. զոյգ. հետ զհետէ շարունակեալ. կցած, հետը, քովը, յարմար. ... *Յարանուն է, որ յա՛ր յանուն ինչ քերթոցեալ է. Թր. քեր.: *Յար առ բարին: Յար ʼի նա. Դիոն. ածայ.: *Միանգամայն յար ʼի ժամանակն թուիցեմք զազատութեանն խառն ընդ ծառայութեան: Յար առ նոսա. Եւս. քր. ՟Ա: Եւս. պտմ. ՟Դ. 7: *Յար ինչ իցէ ʼի պատուիրանս Տեառն: Յար ʼի միմեանս են ձեռք. Բրս. հց.: Վեցօր. ՟Դ: *Զձեռսն ʼի միմեանս յար դնելով. Մաշտ.: *Ընդ ամենեսին յա՛ր է. Փիլ. սամփս.: *Ոչ էին յար բանքն Փիլիպպոսի՝ պատգամաց մարգարէիցն. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 19: *Արդար էր, զի ոչ եղեւ յար ʼի խորհուրդս եւ ʼի գործս նոցա ընդ չարախօսսն. Եփր. աւետար.: *Շուայտութիւն է եւ արբշռութիւն. եւ յար յայս անուանս է արբեցութիւնն. Իգն.: *Յար եւ ʼի նոյն (այսինքն ընդ նմին). Մագ. ՟Ծ՟Թ: *Զգայուն, եւ յար են բանականաց. Վրդն. ծն.: *Եդ Ադամ անուանս յար ըստ բնութեան ամենայն կենդանեաց. Կանոն.: *Նաեւ այլ միւս եւս իմն միւսոյն յար ասեն. (յն. առ այսոքիւք. Ոսկ. մ. ՟Բ. 11: *Ոչ յանկարծակի մտանէ, եւ ոչ յար միանգամայն (այսինքն անդէն առ նմին), այլ նախ բազում ընդունելութիւն գործէ. անդ. ՟Գ. 28: *Յար եւ մերձաւոր վկայեն գրոց բնաւորական բնութիւնք մարդկան. Լմբ. ովս.: մ. ՅԱՐ. մ. Միշտ. հանապազ. անդադար. անընդհատ. ստէպ. իբր՝ յար ʼի միմեանս եւ շարունակեալ. *Որ ինքն յար ʼի փոփոխման կայ, ոչ կարէ հաստատուն կեանս ումեք շնորհել. Եղիշ. ՟Ը: *Յար աճեցեալ յօրանան. Պիտ.: Իսկ Խոր. ՟Գ. 49. *Ստացաւ աշակերտս, որ յար ընդ նմա շրջէինʼʼ. ըստ յն. ոճոյ իմա՛ նաեւ, զոյգ ընդ նմա: *Անկեալ դնի խնամաբար յար ʼի չարիս ʼի մանկութենէ: Յար հատուցանիցեմք: Ոչ ʼի միում ժամանակի միայն, այլ յար հանապազորդաւ վարեցեալ քաջաբերութեամբ: Յար պահել: Զկերպարան զամենայնի ունել յինքեան երեւեցուցանիցէ յարն տեսլենէ. Փիլ.: *Յար ծառայ ասասցի: Յար մին եղիցի ճշմարիտ, եւ մինն սուտ. Արիստ. ստորոգ.: *Որ եւ յարն աղաղակէր. Սկեւռ. ի լմբ.: *Ոչ էին յար կալոց ընդ նմա. Իգն.: *Անշիջանելի բոցոյն, եւ յար արթուն որդանցն լիցուք ճարակ առանց սպառելոյ եւ մահու. Սարկ. քհ.: *Ոչինչ է անպիտանագոյն, եթէ մարդ յա՛ր հանգստեամբ եւ խրախութեամբ փափկացեալ. Ոսկ. գծ.: մ. ՅԱՐ ԵՒԵԹ. մ. ՅԱՐ ԵՒ ՀԱՆԱՊԱԶ. Ստէպ ստէպ. անընդհատ. միշտ եւ հանապազ. *Չոգան ʼի Կափառանում, ուր յար եւեթ լինէին: Առ ʼի յըմբերանել զհրէայսն, որք յար եւեթ զայն պատճառէին, եթէ հակառակ կամացն Աստուծոյ է. Նանայ.: *Յար եւ հանապազ լայր եւ ողբայր ընդդէմ Աստուծոյ. Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: *Տէրունեան մարմնոյ եւ արեանն յար եւ հանապազ պատարագել (իլ). Շ. բարձր.: ա.մ. ՅԱՐ. որ եւ ՅԱՐ ԵՒ ՅԱՐՄԱՐ ՅԱՐ ԵՒ ՆՄԱՆ. ա.մ. Ամենայնիւ յարմար. հանգոյն ամենեւին նման կամ ʼի դէպ. ... *Յա՛ր անկար անբանից եւ անմտից, եւ նմանեցար նոցին. Բրս. արբեց.: *Դուստր Սաղիմայ յար եւ յարմար. Տաղ.: *Ջանան եւ հնարին յար ինչ եւ նման ասել (զԱստուծոյ). Սարգ. յկ. ՟Ը: ՅԱՐԱԳՈՄ կամ ՅԱՐ ԳՈՄ, ՅԱՐ ԵՄ. 2-0340 Առընթեր եւ անբաժան գտանիլ. առաջիկայ՝ ներկայ լինել. *Միշտն յարագոլ ընդունողացն. Պորփ.: *Վասն յար գոլոյն ողջախոհացուցիչն բանի: Հանապազորդ ամենայն ուրեք յա՛ր էր (Սառա ընդ Աբրահամու): Յա՛ր ելում ժամանակիս (այսինքն ʼի ներկայիս). Փիլ. իմաստն. եւ Փիլ. ՟ժ. բան.: ն. ՅԱՐ ԱՐԿԱՆԵԼ. 2-0344 ն. παρατίθημι appono, comparo, confero. Առընթեր դնել, համեմատել. բաղդատել. *Զբարի ընդ բարիս յարարկանելով: Պա՛րտ է զԴիմոսթենի զազգն ասել, եւ ապա յարարկանել զեսքենի զազն. Պիտ.: ՅԱՐ 2-0347 ՅԱՐ ԵՒ ՅԱՐՄԱՐ. Տ. ՅԱՐ: ՅԱՐ ԵՒ ՆՄԱՆ. Տ. ՅԱՐ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.