ՈՒՆԻՄ

ՈՒՆԻՄ
(նէի, կալայ, լայց, կա՛լ, կա՛, ունիցիմ, կալեալ, ունել.) NBH 2-0550 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c հ. ἕχω habeo. (Արմատն է Ոյն. լծ. ընդ ոյժ. եւ Կալ. լծ ընդ գոլ.) Կայ իմ, կամ յիս, գոյ մեր. են իմ սեպհական այս իչն իրք. եւ Ստանալ. ժառանգել. եւ Կրել՝ տանել յինքեան. ունենալ, կա՛յ. ... *Վաճառեաց զամենայն՝ զոր ինչ ունէր: Իբրեւ ոչինչ ունիցիմք, եւ զամենայն ինչ ունիմք: Ունիմք մեք հայր զաբրահամ: Ես կերակուր ունիմ ուտել: Որ ունիցի ականջս լսելոյ՝ լուիցէ: Թողուցուք՝ եթէ ունիցիք ինչ (ի սրտի) զումեքէ: Զսէրն աստուծոյ ոչ ունիք: Որ ունի հարսն, նա է փեսայ: Ոչ է արժան ունել քեզ զկին եղբօր քոյ: Ընդ իս խաղաղութիւն ունիցիք. յաշխարհի աստ նեղութիւն ունիցիք. եւ այլն: *Յաղագս ունելոյ: Ունելդ ըստ յոլով եղանակս ասի. կա՛մ իբրեւ ունակութիւն եւ տրամադրութիւն, կամ ըստ այլոյ իմն որակութեան, կամ որպէս քանակ, եւ այլն. Արիստ. ստորոգ.: ՈՒՆԻՄ. κατέχω detineo, obtineo. Առնուլ. տիրել. առնել, տէր ըլլալ. ... *Եկա՛յք սպանցուք զսա, եւ կալցուք զժառանգութիւն սորա: Ամօթով զյետին տեղին ունել: Մինչ ի միջոյ բարձցի՝ որ այժմդ ունի: Հաստատո՛ւն ունիցիմք: Պի՛նդ կալցուք: Զառաջս ունել: Կա՛ զգիր քո: Ելէ՛ք կալէ՛ք զանցս լեռնային կողմանն. եւ այլն: ՈՒՆԻՄ. συνέχω contineo, comprehendo ἑπέχω inhibeo, cohibeo κρατέω, ἑγκρατέω teneo եւն. Ըմբռնել. բուռն հարկանել. պինդ ունել. պահել. արգելուլ. կալուլ. բռնել. ... *Խնդրէին զնա ունել: Հրաման ետ սաւուղ ունել զդաւիթ եւ զարս նորա: Միթէ ո՞չ ունիցի (զանկեալն), եւ յարուցանիցէ զնա: Կալաւ զձեռանէ նորա: Խնդրէին զնա ունել: Զի նենգութեամբ կալցին զյիսուս: Եւ նոցա աչք կալեալ էին (բռնուած էին) առ ի չճանաչելոյ զնա. եւ այլն: Կամ δράσσομαι, πιάζω manu vel pugno capio, prehendo ἑπιλαμβάνω apprehendo συλλαμβάνω comprehendo. *Կալաւ զհերաց նորա: Բերէ՛ք ի ձկանց այտի՝ զոր դուքդ կալարուք այժմիկ: Ձեռն նորա ունէր զգարշապարէն եսաւայ: Կալան զանցս յորդանանու, կամ ջրոցն. եւ այլն: *Համարեցաւ զնա, եթէ գինի կալաւ զխելս նորա. Եփր. թագ.: *Հրամայեցին նմա ունել զգլուխ բազմականին». այսինքն նստիլ ի վեր. Եղիշ. ՟Ը: *Ուսցուք ի վայր ունել զբարկութիւն». այսինքն նուաճել. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 2: *Դիպօղ պատասխանեօք ունի զբերանս նոցա». այսինքն ըմբերանէ. Իգն.: *Ի բան մի՛ ունիք». այսինքն մի՛ ծանր թուեսցի. բանի տեղ մի՛ դնէք. Կիւրիոն առ աբր.: ՈՒՆԻՄ. φορέω, αἵρω, βαστάζω fero, tollo, porto. Կրել կամ տանել. ի վեր ունել. բարձեա ունել. *Ունէր պսակ ի փշոց: Որ ունիցի զհանդերձսն պայծառս: Երիս խանս նաշհոյ ունէի ի գլուխ իմ: Կալաւ զվարսից գլխոյ նորա. եւ այլն: Սոցին հանգոյն եւ յայլ գիրս: ՈՒՆԻՄ. Կարել. մարթել. ի դէպ է. եւ Հանդերձեալ է, առաջի՛ կայ. *Նաեւ ոչ շնչական ունիմ անուանիլ: Ոչ ունիս չարանալ իսկութեամբ բարիդ. Նար. ՟Ի՟Ա. ՟Լ՟Գ: *Ասել ոչ ունիմ: Խօսել ոչ ունիմ. Վրք. հց. եւ այլն. *Զինչ ունիք առ այս՝ զրպարտութիւն բաջաղել. Լմբ. համբ.: *Մկրտութիւն մի ունիմ մկրտել. Ղկ. ՟Ժ՟Բ. 50: *Ընդ մօտոյ ունիմք տեսանել զճշմարիտ վկայսն քրիստոսի. Եղիշ. ՟Ը. *Երթալ ունիս, մինչեւ ուրանօր արժանն ցէ երթալ. Յհ. իմ. երեւ.: ՈՒՆԵԼ ԱՌ կամ ԻԲՐԵՒ, եւ այլն. ἕχω habeo եւն. Համարել. առդնել. սեպել. ... *Մի՛ առ արդարս ունիր զանձն քո առաջի տեառն». յն. մի՛ արդարացուցանէր. Սիր. ՟Ե. 5: *Զանձինս առ իմաստունս, կամ առ արդարս ունէին: Զայնպիսիսն առ պատուականս ուիջիք: Իբրեւ զմարգարէ ունէին զնա, եւ այլն: *Զծերս ի նոցանէ առ հարս ունէր. Եղիշ. ՟Ը: *Ոչ առ սուտս ունիմ զձեզ. Խոր. ՟Գ. 63: *Զիս ունին՝ առ որ չեմ (այսինքն բարի համացին, որպիսի չեմ): Եթէ ոք ունիցի զինքն վատթար քան զընկերն, ոչ սրամտեսցի այնպիսին. Նար. ՟Ի՟Է: Վրք. հց. ՟Բ: ՈՒՆԵԼ ԱՌ ԻՐԵԱՐՍ. σχέσις relatio. Յարաբերիլ. առնչութիւն. հայեցուած ծագման՝ ծննդեամբ կամ բղխմամբ. *Միածին՝ այնպէս ունի առ հայր, որպէս առ միտս բան: Երեւմանն՝ զի այսպէս ասացից (այսինքն ծագման որդւոյ եւ հոգւոյն սրբոյ), եւ կամ առ իրեարս ունելոյն զանազանութիւնն՝ զանազան նոցա եւ զկոչմունսն արար. Առ որս. ՟Ե. եւ ՟Զ: *Զայսպիսի կարգ եւ զբնութիւն ունելով հոգւոյն առ որդին, որպէս ունի որդի առ հայր. Աթ. ի հոգին սուրբ.: *Կամ ըստ կարգի իրացն, եւ կամ ըստ այլազգ ունելոյ հոգին առ որդի. Սարգ. ՟ա. պ. ՟Բ. (որ է խորին տեսութիւն բղխման հոգւոյն սրբոյ:) *Ոչ ինչ ունի առ յոբ (բանս՝) որ ի կարգիս կայ. Վանակ. յոբ.: ՈՒՆԵԼ ՈՒՆԻ. այսինքն թէպէտեւ ունի. *Ունել ունէր պարծանս, այլ ոչ առ աստուած. Եբր. ՟Թ. 1: *Ունել ունէին իւղ, այլ ոչ բաւական. Ոսկ. մտթ.: ԶԴԷՄ ՈՒՆԵԼ, ՇՆՈՐՀ ՈՒՆԵԼ, եւ այլն. Տե՛ս ԴԷՄ, ՇՆՈՐՀ. եւ այլն:

հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Полезное


Смотреть что такое "ՈՒՆԻՄ" в других словарях:

  • ԱԿՆՈՒՆԻՄ — (ակնկալայ.) NBH 1 0027 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 11c, 12c հ. προσδέχομαι, προσδοκάω, ἑνδέχομαι , ἁναμένω, προσμένω expecto, exspecto Ուղղել զաչս յուսով ակնկալութեան եւ ընդունելութեան բարւոյ. սպասեալ մնալ՝ բարւոյ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՆԲԱՌՆԱԼԻ — ( ) NBH 1 0120 Chronological Sequence: 10c, 12c, 14c ա.մ. Որ ոչն բառնի. զոր չէ մարթ ʼի բաց առնուլ. անկողոպտելի. *Ընտրեա՛ զբարիոք բաժինն զանբառնալին. Խոսր. պտրգ.: *Զզօրութիւնն Աստուծոյ՝ որ միացաւ ʼի սմա, նշանակէ անբառնալի գոլ. Շ. բարձր.: *Զոր… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՆՁՆ — (ձին, ձինք, ձանց.) NBH 1 0192 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. (լծ. հյ. ինձ, ինձէն, ինքն. եւ ար. ինս, ինսան.) Ինքնութիւն իմացական եւ բանաւոր էակի՝ դիմաւ որոշելոյ. անհատն բնութենակից …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱԿՆ — I. (ական, ակամբ. դուն ուրեք եւ՝ ակին, ակունք.) NBH 1 0023 0024 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c ԱԿՆ. եզականն բառիս ԱՉՔ. Գործարան տեսութեան. տեսանելիք. աչք. ... ὁφθαλμός oculus *Ակն …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱԿՆԿԱԼԵՄ — (եցի.) NBH 1 0026 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 8c, 10c, 12c չ. ԱԿՆԿԱԼԵՄ ԱԿՆԿԱԼԻՄ կամ ԱԿՆ ԿԱԼՈՒՄ. Նոյն ընդ ԱԿՆ ՈՒՆԻՄ, ակն կալայ. ուստի ԱԿՆԿԱԼԵՍՑԻ, այս ինքն ակնկալեալ լիցի. προσδοκάομαι expector ԱԿՆԿԱԼԼԻ, կամ ԱԿՆԿԱԼԻ,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՂ — (ի, իւ.) NBH 1 0031 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c, 11c, 12c գ. ἅλας, ἄλς sal Նիւթ սպիտակ՝ ծովային եւ ցամաքային՝ դառնահամ, եւ համեմիչ, եւ պահպանիչ ʼի նեխութենէ. ... *Ամենայն պատարագ զոհից ձերոց աղիւ տեառն յաղեսցի:… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՅԼ — I. (ոյ, ում, յայլմէ, լով, լոց, լովք.) NBH 1 0082 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 15c ա. Նոյն ձայն է եւ յն. լտ. տճկ. ա՛լլոս, ա՛լիուս, իլ, էլ. ἅλλος, λη, λο alius, ia, iud, λοιπός, ἑπίλοιπος… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՅԼԱԶԳԻ — (գւոյ, գեաց.) NBH 1 0085 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 12c, 14c ա.գ. Երբեմն՝ որ էր յայլմէ ազգէ եւ ʼի կրօնից արտաքոյ եբրայեցւոց. եւ այժմ՝ որ չիցէ քրիստոնեայ. օտարազգի. օտարոտի. այլասեռ. բարբարոս. հեթանոս. դրսի ազգէ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՅՍՔԱՆԻ — (նւոյ կամ նոյ, նիք, նեաց) NBH 1 0096 Chronological Sequence: Unknown date ա. Տ. ԱՅՍՔԱՆ ԱՅՍՔԱՆԻ (2 1042) *Այսքանի ամք է (կամ են), զի եմ աստ, եւ բնաւ ոչ ելի ես ʼի գիւղն. Վրք. հց. ՟Ժ՟Զ: *Ես ահա այսքանի ժամանակք ունիմ ʼի ճգնութիւնս. անդ. ՟Ժ՟Թ. (տպ.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՆԱՇԽԱՏԵԼԻ — (լւոյ.) NBH 1 0108 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 10c, 12c ա. ἁπονώτερος (որ է անաշխատագոյն.) Տե՛ս ԱՆԱՇԽԱՏ ըստ կրկին առման ʼի հյ. եւ յն. *Ոչինչ էր բարձրագոյն քան զմեզ, եւ ոչ՝ անաշխատելի, եթէ ասելն՝ գործոյ կատարումն լինէր: Դժնդա՛կ է… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»