ՊԻՏՈՅ

(-) NBH 2-0651 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 11c, 13c ա. (ʼի սեռական է բառիս Պէտ). δέον, χρήσιμος, ἑπίκαιρος , ἑπιβάλλω necessarius, utilis, opportunus, debitus, -a, -um. կամ բայիւ χρῄζω, χράομαι, χρείαν ἕχω opus habeo, opus est. Ի պետս վարելի. պիտանի. կարեւոր. հարկաւոր. ... *Երկու ինչք պիտոյ են ինձ: Ոչինչ պիտոյ է իմաստութիւն պակասամտի: Տայցեն ինձ զհաց իմ եւ զջուր, եւ զամենայն ինչ որ պիտոյ է ինձ: Պիտոյ է ձեզ այդ ամենայն: Ոչ պիտոյ է բժիշկ կարողաց: Թէպէտ եւ ոչ պիտոյ իցեն ձեզ թուղթք ընցայութեան: Խօսին՝ որ որ ինչ որ է պիտոյ. եւ այլն: *Զկարգս մտից պիտոյ պատարագաց յարքունուստ լնուլ. ՟Բ. Մակ. ՟Թ. 16: *Սէր՝ խնդիր բարեաց. ինչ մի՝ որ ամենեցուն պիտոյ է, եւ ոչ է ʼի միջի. Պիտառ.: *ʼի վտանգի պատերազմաց հարկ է առնուլ զանօթս՝ որ չիցեն ինչ պիտոյ ʼի խաղաղութեան. Սեբեր. ՟Բ: *Զկէսն հատանել ընենուլ իբրեւ զպիտոյս. Եզնիկ.: *Որում հանդերձ պիտոյ էր՝ հանդերձ զգեցուցանէր. Եղիշ. ՟Է: *Որ ինչ պիտոյն մերոյ հաւաքմանս է՝ շարադրեսցուք. Խոր. ՟Ա. 11: *Նախ եւ առաջին կարեւոր եւ պիտոյ խնդիր այդ է: Զպիտոյսն եւ զառաւել օգտակարսն մոռացաք հարցանել, թէ ու՞ր երթաս. Փարպ.: *Դուք առաջնորդ ինձ ոչ պիտոյ էք. Վրք. հց. ՟Է: *Այն որ վասն նորա ասացեալ էր՝ բազում խնամակալութեամբ առ ʼի քննել պիտոյ էր. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 40: *Պիտոյք (են) բնակութեան տաճարին՝ պահք սրբութեան. Մծբ. ՟Ա: ՊԻՏՈՅ. որպէս դիպան. դէպ. պատշաճ. *Զզէնս սպանելոցն քաղէին, ʼի պիտոյս տեղիս թողուին. ՟Բ. Մակ. ՟Ը. 31: *Զգութս ձեր ինձ փոխ տուք, զի եւ դուք անդրէն դաջիք ʼի պիտոյ ժամանակի. իսիւք. եւ Վանակ. յոբ.: դիմազ. ՊԻՏՈՅ Է. դիմազ. χρή, δεῖ, καθήκει oportet, convenit. Պիտի. պարտ է, արժան է. պետք է. ... *Ոչ ինչ է պիտոյ վասն բանիդ այդորիկ տալ քեզ պատասխանի: Ինձ պիտոյ է ʼի քէն մկրտիլ: *Ոչ ինչ պիտոյ է դոցա երթալ եւ այլն: *Յորժամ միայն համաձակել պիտոյ էր, պատասխանատրեն. Ոսկ. գծ.: *Զի՞ պիտոյ իցէ ասել. Ոսկ. ես.: գ. ՊԻՏՈՅՔ պիտոյից, իւք. գ. Ուղղականն է առաւել ռամկական. որ ըստ գրոց ասի Պէտք. զոր տեսցես՝ իբր անհոլով. զի եւ այն կարոտի հոլովականի սորա. χρεία necessitas, indigentia, necessaria. Պիտոյ իրք. պէտք. կարիք. կարօտութիւն. իրք կարեւորք. հարկաւորութիւն. պիտանաւորութիւն, պէտք եղած բաները. ... *Եւ մեք հատանեմք փայտ ʼի լիբանանէ ըստ ամենայն պիտոյից քոց: Ընտրեցէք արս եօթն, զորս կացուսացուք ʼի վերայ պիտոյիցս այսոցիկ: Զեպափրոդիտոս՝ զձեր առաքեալ, եւ զպաշտոնեայ իմոյ պիտոյից. ՟Բ. Մնաց. ՟Բ. 16: Գծ. ՟Ղ. 3: Փիլիպ. ՟Բ. 25: *լնու զպէտս պիտոյից ամենայն արարածոց. Յճխ. ՟Դ: *Չեմուտ ՟Ը մարմնաւոր պիտոյիւք՝ ամենայն ապականացու իրաց աշխարհիս. Եղիշ. ՟Ը: *Փոյթ զանյպիսեացն առնել պիտոյից. Խոր. ՟Գ. 52: *Ամենայն պիտոյիւք այցելու եղեւ վասն հօտիցն իւրոց. Եփր. համաբ.: *Զէն անվթարելի զերկոսին զսոսա ընդ ինքեանս բարձեալ բերէին ըստ պիտոյիցն իրականութեան. Յհ. իմ. երեւ.: Կամ որպէս Պէտք ճարտասանական. χρεία *Յաղագս պիտոյից: Պիտոյիցս ոմանք են բանական եւ ոմանք գործականք. եւ այլն. Պիտ.: