ՊԷՏՔ

((պիտոյից), զպէտս, պիտօք.) NBH 2-0647 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. χρεία, χρῆμα, χρῆσις , ἁσχολία necessitas, indigentia, negotium, sus, vacatio τὸ χρείσιμον, δέοντα utile, debita, necessaria. Որ ինչ պիտի կամ պիտոյ լինի, պիտանի գտանի իրք կարեւորք կենաց. եւ ʼի կիր արկանելիք կարիք. տես եւ ՊԻՏՈՅՔ. Պիտանաւորութիւն, պետք եղած բանը, պիտոյքը. ... *Յաւուրն վերերորդի ժողովեցին զպէտսն կրկին: Զպետսն իմ եւ որոց ընդ իսն էին՝ պաշտեցին ձեռքս այս: Զպէտս իմ ետուք բերել. Ել. ՟Ծ՟Զ. 22: Գործ. ՟Ի. 34: Փիլիպ. ՟Դ. 16: *Տայցէք ոչ նոցա զպէտս մարմնոյ. Յկ. ՟Բ. 16: *Որ ինչ մի անգամ պէտք էին իւրեանց հաստատութեան: Զամբոխն ժողավեալ յիւրաքանչիւր պէտս հրաման տուեալ ցրուէին. ՟Ա. Մակ. ՟Ծ՟Դ. 34: ՟Գ. Մակ. ՟Է. 19: *Ի պէտս սրբոց հաղորդեցուք. Հռ. ՟Ծ՟Բ. 13: *Որոց պէտք էին բժշկութեան, բժշկէրʼʼ . յն. զունողսն զպէտս. Ղկ. ՟Թ. 11: *Մի բանակռիւ լինել յոչինչ պէտս ʼի կործանումն լսողաց. ՟Բ. Տիմ. ՟Բ. 14: *Յի՞իչ պէտս մեր եւ զկարիս. Ժմ.: Եւ ʼի նոցանէ ըստ իւրաքանչիւր ումեք են պէտքն Իմ. ՟Ծ՟Է. 7: *Փոխանակեցին զպէտս բնականս ʼի պետս անբնականս. Հռ. ՟Ա. 26: *Իրքն՝ չարք յայնժամ լինին, յորժամ պէտքն օրինօք ոչ վճարեսցին. Եզնիկ.: *Ծննդեան եւ մահու յաստուծոյ պէտս ընկալեալ. Փիլ. բագն.: *Գործ աստուծոյ ոչ միայն յիւրմէ զպարգեւս շնորհէ, այլ զմեր չարութիւնն ʼի բարւոք պէտս դարձուցանէ. Սեբեր. ՟Ը: *Լնու զպէտս պիտոյից ամենայն արարածոց. Յճխ. ՟Դ: ՊԷՏՔ. ἁποχώρησις secessus. Կարիք մարմնոյ, թափումն աւելորդաց. հարկաւորութիւն. ... *Գուցէ յաթոռն նստիցի ʼի պէտս ʼի սենեկին. Դատ. ՟Գ. 24: *Եհաս նմա պետք մարմնոյն արտաքին: Եմուտ ʼի վճարել զպէտս մարմնոյն. Ոսկիփոր.: Եւ մերթ՝ Արտաքնոց. *Եկն եւ ասէ ցծերն. յելս պիտոյիցն է. Վրք. հց. ձ. ՊԵՏՔ ՅԱՆՁԻՆ ՈՒՆԵԼ. Պէտ առնել. հոգալ. *Զորոց եւ ոչ մի ոք ʼի նոցանէ պետք յանձին կալաւ մատենադրել. Խոր. ՟Ա. 2: ՊԷՏՍ ՈՒՆԵԼ (զիմեքէ) Պահանջել. խնդրել. էտեւէ ըլլալ. *Եթէ զինէն ունիք պէտս, ահա ես ինձէն մատնիմ. թոյլ տուք գոցա երթալ. Բրսղ. մրկ.: ՊԷՏՍ ՈՒՆԻԼ. ըստ յն. ոճոյ. որ ʼի մեզ ասի, Ինձ պիտոյ է. Ես պէտս ունիմ ʼի քէն մկրտիլ, եւ դու առ իս գաս. Ժմ. յն.: ԶՊԷՏՍ ՀՈԳՒՈՅՆ ՀԱՏՈՒՑԱՆԵԼ, կամ ՎՃԱՐԵԼ ՏԵԱՌՆ. որպէս Աւանդել զոգին: Վրք. հց. ՟Իղ: ՊԷՏՍ ԱՌՆԵԼ. ՊԻՏՕՔ ՎԱՐԻԼ. χρείομαι utor, usurpo. Ի կիր արկանել. վարել որպէս պիտանի. Պէտս հաստատուն եւ զգոյշ զտաճարն արարեալ, զասացեալ քաղաքս (ապաստանի) արձան արար տաճար երկրորդ. Փիլ. քհ. ՟Ծ՟Բ: *Մի եղելոյ հինգերորդ բաղկացութեանն՝ առ ամենայն. (աշխարհ՝) աստուած սորա պիտօքն վարիւրʼʼ . այսինքն զաս ʼի պէտս վարէր, ʼի կիր արկանէր. Պղատ. տիմ.: ՊԷՏՔ ԵՆ. ՉԵՆ ՊԵՏՔ. χρή, δεῖ opus est, necesse est. Գոյ կամ չիք պիտանաւորութիւն, հարկ. պիտոյ է, պիտի. չէ պիտոյ. պետք է. ... *Ո՞ր պետք էին պահելոյ մարմնաւորապէս՝ որք բանիւք էին սրբեալ. Առ որս. ՟Է: *Հաւատոց պէտք են: Բազում զգուշութեան պէտք են. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 26: եւ Ոսկ. մտթ.: *Երկուց պէտք են աստծոյ շնորհին, եւ մեր յոժարութեան. Մխ. Էրէմ: Չեն ինչ պէտք բազում բանից. Եւս. քր. ՟Ա: ՊԷՏՔ է, Ի ՊԷՏՔ Է, Ի ՊԵՏՍ Է. Նոյն ըստ վ.: *Յառաքինութեան ընդունելութիւն եւ ʼի վար պիտոյից՝ միոյ է պէտք, խորհրդոյ. Փիլ. այլաբ.: *Անցաւոր կենացս ʼի պետք է գործակալութեան. Վրդն. ղեւտ.: *Ասի, որպէս լուլայ ʼի հակառակաց անտի, եթէ չէ ինչ ʼի պէտս. Շ. թղթ.: ՊԷՏՍ. որպէս Պէտք. պիտանաւորութիւն. *ի սոցանէ որչափ պէտսն է. Պղատ. օրին. ՟Է: *Իբրեւ ետես դեւն զմանուկն, ասէ եթէ դու աստ գոլով, իմ պէտս ոչ գոյ. Վրք. հց. ՟Ղ: Ի ՊԷՏՍ. եւ ԱՌ Ի ՊԷՏՍ. Վասն պիտոյից. ըստ պատշաճի եւ ըստ պահանջելոյ իրաց. յաղագս. ʼի սակս. *Նա անուանեցաւ առ ʼի պէտս ժամանակին. եւ դուք ճշմարիտ ծնունդք սուրբ հոգւոյն. Եղիշ. ՟Է: ՊԷՏՔ. (ʼի հոլովականն՝ Պիտոյից). յն. խռի՛ա. χρεία . ըստ ճարտասանից է Վճռական առած պիտանի, կամ ործն հետեւելի. զորմէ ճառէ բովանդակ մատեանն մովսեսի քերթողի՝ անուանեալ Պիտոյից, սկիզբն առնելով այսպէս. *Պետք են բացայիշատակք համառօտ քաջադիպութեամբ ʼի դէմս ինչ վերաբերեալ. եւ ասացեալ է այսպէս, յորոց եկաց կենցաղոյս օգտակարագոյնն ... Պիտոյիցս ոմանք են բանականք, եւ ոմանք գործականք ... Արդ զանազանութիւն այս է պիտոյից. եւ այլն: