ԱՍԵՄ

(ասացի, ասա՛.) NBH 1-0313 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c ն. φάσκω, φημί, ἕπω, λέγω , ῤέω, ἑρέω dico, aio եւ այլն. (արմատն է հյ. ասք. լծ. եւ յն. ա՛սմա, երգ. ֆա՛սգօ, ասեմ). Ոգել. բարբառել. խօսել. յայտնել բանիւ զմիտս. ըսել. ... *Ասաց աստուած, եղիցի լոյս: Ասէ տէր աստուած ցօձն. եւ ցկինն ասէ. եւ ցադամ ասէ: Զոր ձեզդ ասեմ, ամենեցուն ասեմ: Ասէին զմանէ, կամ վասն նորա. եւ այլն: *Ասել ասացի յառաջագոյն, ոչինչ յայտ արարին արդեամբք. Ոսկ. ես.: ԱՍԵԼ. Լայնաբար վարի յամենայն գիրս՝ որպէս Նշանակել, Հաստատել, ստորասել. Հարցանել. Պատասխանել. Պատուիրել. Վարդապետել. Արտաբերել. Երգել. Խոստանալ. Պատմել, ճառել. եւ այլն: Իսկ Մեկն. ղեւտ. *Պիտոյ է, որպէս ես ասեմ, ըստ նաւորդացն ճարտարութեան միշտ բարւոք գնալ. իմա՛, որպէս ինձ թուի: ԱՍԵԼ. իբր Անուանել. կոչել. եւ Համարիլ. ընծայել. *Թագաւոր զոմն ասեն զՅիսուս. Գծ. ՟Ժ՟Է 7: *Սա զո՞ ասիցէ զայս. Սարգ. ՟ա. յհ. ՟Դ: *Վասն ասելոյն մեր զնա թագաւոր յունաց. Խոր. ՟Ա 1: *Ասացեր զմեզ անմիտս. Փարպ.: *Զերբեմն կարմիրն ասացեալ ծով. Պիտ.: *Բարի ասացայ. Նար. ՟Հ՟Բ: *Ոչ ասեն նահապետաց ազգին մուրացան տէր. Խոր. ՟Բ 7: *Նմա եւ բարի իսկ ոչ մարթի ասել. Եղիշ. ՟Բ: *Որում խոսրովակերտն ասեն. Փարպ.: *Զիա՞րդ ասացից անձին իմում մարդ. Նար. ՟Ի՟Ա: *Մերումս մաբմնոյ յիրաւի ասի ապականացու. Շ. թղթ.: *Ածութեան ասել մահ՝ ամբարշտութիւն է: Այս կիրք ոչ հօր ասի, այլ այնմ յաւէտ ասի՝ որ մարմնացաւն. Շ. թղթ.: Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Ա: *Տեառն սիրեցեալ եղբացդ՝ ʼի տէր ողջոյն ասեմք. Զենոբ.: *Զնոյն ինքն զաստուած ասի բարձրացուցանել. այս ինքն համարեալ լինի. Անյաղթ բարձր.: *Ի ձեռն որոյ եւ զայսորիկ սկզբնատիպն ասիս ուրախացուցանել. Խոր. առ արծր.: *Առանց որոյ ո՛չ անուն եւ ո՛չ փառք առ սա ասասցին. Յհ. իմ. ատ.: ԱՍԵԼ. Խօսել հաւու. *Ի ժամ հաւուն ասելոյ՝ հրաման տային զպաշտօն ժամում կատարել. Փարպ.: ԱՍԷ. ընդ մէջ անկանի բանին՝ ոճով. *Պարտ այնպէս էր՝ ասէ, ընդ բռամբ արքայի ʼի սպաս զոհիցն պաշտել զայն: Ո՛չ արժան՝ ո՛չ պատշաճ, ասէ, մերոյ չափոյ հասակի. եւ այլն: Սոյնպէս իմա՛ եւ զայն. *Յայնժամ, ասէ ցնոսա, յարիցէ ազգ յազգի վերայ. Ղկ. ՟Ի՟Ա 10: Ա՛յլ ոճ. *Ճանճք գարշեցուցանեն զիւղ, ասէ՝ որ ասացն. Առ որս. ՟Ժ՟Գ: այն է բան ժողովի ի սուրբ գիրս: Տե՛ս եւ ԱՍԱՑԵԱԼՔՆ: Ա՛յլ ոճ. *Զոր ասէն, ա՛յս է: Եւ զոր ասէն՝ այսպիսի է, կամ այսպիսի ինչ է. Ոսկ. յհ. ՟Ա 23. 26: եւ Սարգ. ստէպ: ԱՍԵՄ. ընդ մէջ անկեալ բանի, նշանակէ, Այսինքն է, կամ իմա՛. *Յերկուս բաժանի իմաստասիրութիւն, ʼի տեսականն՝ ասեմ, եւ ʼի գործականն. Սահմ. ՟Ժ՟Ե: *Անարատ Քրիստոսի հարսինն, Հռիփսիմեայ ասեմ. Խոր. հռիփս. *Ի հակառակսն Մովսէսի, զկորխայ ասեմ եւ զաբիրոնէ: Աղէ հայեցարո՛ւք, ո՛չ զգալի ասեմ երեսօք, այլ խոհականապէս. Պիտ.: ԱՍԻՑԵՍ, ԱՍԻՅԷ. իբր Առարկել. դիմախօսել. *Իսկ արդ՝ ասիցես, ոստքն փշրեցան, զի ես պատուաստեցայց: Այլ ասիցէ ոք, զիարդ յառնեն մեռեալք. եւ այլն: ՉԱՍԵՄ, ԶԻ ՄԻ՛ ԱՍԻՑԵՄ, ԶԻ ՄԻ՛ ԱՍԱՍՑՈՒՔ, եւ այլն. իբր Կարէի ասել, բայց չասեմ. կամ մի՛ ստիպեր զիս ասել. *Եւ ոչ այնպէս մեծն մովսէս, չասեմք թէ առաւելօքն պակասագոյն. Կորիւն. *Եւ հատուցից, զի մի ասիցեմ քեզ, թէ եւ դու զանձն քո ինձ պարտիս: Եւ ամաչեսցուք մեք, զի մի՛ ասացից՝ թէ դուք. եւ այլն: ԱՍԻՑԷՐ յն. ոճով. իբր Կարէր կամ ունէր ասել. *Ո՛վ իմաստունդ ստորոգիչ, ասիցէր արդեօք բնութիւն ցքեզ. Նիւս. բն. ՟Բ: ա. գ. ԱՍԱՑԵԱԼ, ցելոյ, ոց. ա. գ. իբր Բանն ասացեալ. գտանի եւ Ասիցեալ, ասիցելոց, կամ ասելոց. *Ոչ գիտէին զասացեալսն. Ղկ. ՟Ժ՟Ը 34: *Վկայեաց տեառն ասացելոյն. Ագաթ.: *Ըստ ասացելոյ իմաստնոյուրումն. Պիտ.: *Եւ որ զկնի բերին, կամ զհետ գան ասացեալքն. Նար. ՟Ժ՟Ա.: Նար. կ.: *Ճշմարիտն գոլ ասիցեալն (եւրիպիդեայ): Սորա յառաջագոյն ասիցելոյ՝ եւ զայն ասելի է: Ոչ յասիցելոցն առաւել՝ քան ʼի մտացն գիտացեալք: Յումեքէ ասիցելոցն յաղթահարեալ: Վերջանան ʼի հասմանէ ըմբըռնման ասիցելոցն. Փիլ.: *Կատարեալ զայս ամենայն գործս ըստ ասելոցս կարդաւ. Փարպ.: գ. ԱՍԱՑԵԱԼՔՆ, ցելոցն. գ. τὰ λόγια oracula, scriptura sacra Պատգամք Ատուածոյ ասացեալք ʼի Սուրբ Գիրք. աստուածեղէն տառք. *Երկուց լուսաւոացն, զոր ասացեալքն մեծամեծ կոչեն: Որպէս ասացեալքն ասեն: Զոր եւ ասացելոցն բանից ճշմարտութիւն ասէ, թէ ամենայն ինչ բարի է յոյժ. Դինոն. ստէպ: ԱՍԱՑԵԼՈՅՐ. ասինքն Ասացելոյ՝ յն. ոճով. Տե՛ս ʼի տառն Ր Ընդունելութիւնն ներկայ՝ լինի ԱՍՈՂ, ի աց. եւս եւ ԱՍԱՑՈՂ. *Բանն ʼի բերան ասողին: մեկնութեանց. Ագաթ.: Սարգ. յկ. ՟Դ: Փարպ.: *Տեսաք զասացողն, եթէ եւ այլն. ՃՃ.: