- ԱՏԵԱՆ
- (ատենի, ից.) NBH 1-0334 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 10c գ. Տեղի կամ ժողովարան դատաստանի. բեմ. հրապարակ. դատաստան. եւ Նոյն ինքն ժողովն դատողաց. բազմութիւն ժողովելոց. ... Որպէս յն. κριτήριον tribunal եւ judicium *Ատեան նստաւ եւ դպրութիւնք բացան: Ատեան նստցի: Դարձա՛յք անդրէն յատեան: Զկամար աթոռոցն ուր դատէր ʼի կամարի ատենին: Ոչ էք արժանի անարգ ատենից. եւ այլն: Որպէս συνέδριον concessio, consitium *Հան զժանտն յատենէ, եւ ելցէ ընդ նմա եւ հակառակութիւն. զի յորժամ նստիցի յատենի, զամենեսեան անարգէ: Եթէ հարկանես զանզգամ ʼի մէջ ատենի: Այր երկխօս յայտնէ զխորհուրդս յատենի: Ոչ նստայց յատենի այպանողաց: Պարտաւոր լիցի յատենի: Մատնեսցեն զձեզ յատեան: Քահանայապետքն եւ ամենայն ատեանն: Ժողովեցին քահանայապետքն եւ փարիսեցիքն ատեան: Հրամայեցին նոցա արտաքս քան զատեանն ելանել: Կոչեցին միաբան զատեանն: Ածեալ զնոսա կացուցին յատեանն: Գնացին խնդալով յերեսաց ատենին: Զգացուցէ՛ք հազարապետին հանդերձ ատենիւ, եւ այլն: Որպէս βῆμα tribunal, suggestus *Մինչ նստէր յատենին (պիղատոս): Նստէր յատենի (հերովդէս): Ածէին զնա յատեանս: Մերժեաց զնոսա յատենէ անտի: Հարկանէին առաջի ատենին: Յատենի կայսր հասեալ կամ: Ամենեքին կալոց եմք առաջի ատենին Քրիստոսի. եւ այլն: Սոցին հանգոյն եւ յայլ գիրս պէսպէս առմամբ. *Լցեալ էր ամենայն ատեանն արամբք. Փարպ. *Գայ դատաւորն առ ատեանն. Նար. էլ՟Ը: *Առանցլ հարց եւ փորձ ատենի կոտորել զսուրբ արսն. Յհ. կթ.: *Յատենից ʼի բանտից եւ յամենայն տառապանաց զանձն ազատիցէ: Ոսկ. մ. ՟Ա 16: *Ժողովուրդ (այսինքն ժողովարան) աստ զերբրայեցւոց ատեանն կոչէ. անդ: *Հրամայեաց ʼի վաղիւն ատեան մեծ լինել: Արձակեցին զատեանն. Փարպ.: *Ատեան կազմել: Ատեան գործեալ հրապարակակոյտ ամբոխիւ. Յհ. կթ.: ՟Ա. Ճ: Իսկ *Յառաջնում ատենին ոչ ոք ինձ ʼի թիկունս եկաց. ՟Բ. Տիմ. ՟Դ 16. ն. պատասխանատուութիւն. Անսովոր է հոլովդ՝ ատեանաւ. իբր ատենիւ. *Եղեւ հարցումդ այդ ատենաւ ʼի դրանն առաջի հազարապետին արեաց. Փարպ.: ԱՏԵԱՆ. Մէջ տաճարի, առաջի բեմին. կամ Վերնայարկ եկեղեցւոյն. *Միաբան յատեանն ելանեն խաչիւ եւ աւետարանաւ, խնկօք եւ մոմեղինօք: Յատեան ելանեն խաչիւ եւ աւետարանաւ եւ մոմեղինօք եւ ամենայն զարդուք մինչեւ ասի հայր գթածն. եւ ելանեն նոյն զգեստիւն ʼի դուրս, եւ այլն. Տօնաց. ստէպ: *Բան ինձ շնորհեա՛ ʼի յատենի բազմութեան. Նար. ՟Ձ՟Ե: *Յամենայն ատեանս յիշեցին զանուանս նոցա. Եղիշ. ՟Ը: ԱՏԵԱՆ ՀՈՂՄՈՑ. կա՛մ է Դէպ ժամանակ, որպէս ռմկ. ատեն. (յորմէ Ատենահաս). կամ Գումարումն, սաստկութիւն, յաջողութիւն. *Մտին երկոքեան ʼի նաւն, եւ եղեւ ատեան հողմոյ. եւ վաղվաղակի եհասն նաւն յեզրն ծովուն. ՃՃ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.