ԲԱՐԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 441 Chronological Sequence: Unknown date, 6c գ. ἧθος, ἑθισμός mos, morum proprietas, institutum Բարք. բոյս բարուց. բնաւորութիւն. սովորութիւն. *Զբարաւորութիւն եւ զկամս նոցա. Փիլ. քհ. ՟Թ: *Զհաւուցն զբնութիւնն եւ զբարաւորութիւնն:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՐՔ — (րուց, րուք.) NBH 1 469 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c գ. որ եւ ԲԱՐՈՅՔ. (լծ. վարք. եւ բերումն. եւ բար, այսինքն պէս.) Բնաւորութիւն. բնութիւն. կամ խառնուած եւ յատկութիւն բնութեան. որ եւ ասի Բոյս բարուց.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲՆՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 499 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 15c գ. φύσις (լծ. հյ. բոյս). natura (իբրու ծնունդ). Նախկին բունն եւ արմատն էակի, կամ բուն իսկն էակի. էութիւն. գոյացութիւն. իսկութիւն. զինչ էն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲՈՅՆ — (բունոյ, ʼի բունոյ, ոց. ʼի բունէ, ʼի բունի.) NBH 1 505 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 12c, 17c գ. νοσσιά, νεοττία nidus եւս եւ οἱκία, καλιά, σκήνωσις եւն. Բնակարան կամ դադարք թռչնոց. բուն. ... *Բոյն արագլի՝ ապաւէն է նոցա: Անդ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0521 Chronological Sequence: Early classical, 8c, 12c գ. θηριότης feritas, ὡμότης crudelitas, θυμός furor Բնութիւն կամ բնաւորութիւն գազանի. եւ Գազանաբարոյութիւն. անգթութիւն. կատաղութիւն. սրտմտութիւն. հայվանլըգ, վահշէթ, եավուզլուգ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄԱՐԴԿՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0223 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c գ. ἁνθρωπότης humanitas. Մարդկային բնութիւն, եւ բնաւորութիւն, տկարութիւն, եւ այլն. ... *Ըստ մարդկութեան ասեմʼʼ. յն. ըստ մարդոյ. ՟Ա. Կոր. ՟Բ. 8: Գաղ. ՟Գ. 15: *Որքան ինչ ասէ գիր, թէ ա՛ռ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՅԵՂԱՆԱԿ — (ի, աց.) NBH 2 0353 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c ա. ՅԵՂԱՆԱԿ τρόπος modus. որ եւ ԵՂԱՆԱԿ. (արմատն ոչ այնչափ է Եղանիլ, որչափ Յեղումն, ʼի ձայնէս Այլ. թ. է՛լ. յն. լտ. ա՛լլօս, ա՛լիուս ). Կերպ. տարազ փոփոխութեան … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍՈՎՈՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0730 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 8c գ. ἕθος, ἑθισμός, συνήθεια consuetudo, mos եւն. Սովորոյթ. սովորիլն, եւ սովորեալ իրն. բնաւորութիւն. կարգ. օրէն անդիր. աւանդութիւն. քաղաքաւարութիւն. ընթացք հանապազորդեան, տարազ եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՓՈԽԱԲՈՒՍԱՆԻՄ — (սայ, սեալ.) NBH 2 0946 Chronological Sequence: 8c ձ. μεταφύομαι naturam muto, transformor. Փոխիլ յայլ բոյս բարուց եւ ʼի բնաւորութիւն օտար. *Ոչ ʼի մարմնոյ բնութիւն փոխաբուսեալ բանին. Յհ. իմ. երեւ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՔԱՋԱԲՈՒՍՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0982 Chronological Sequence: 6c գ. εὑφυΐα bona indoles, naturalis dexteritas. Բարի բնաւորութիւն. գեղեցիկ բոյս բարուց. պիթիմը՝ ասլը աղէկ ըլլալը. *Իսկ մտաց ընդհանուր զի՞նչ այլ, զոր ոչ Աստուած յառաջագոյն գործեաց՝ մտօք սերմանեալ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)