- ԳՈՒԹ
- (գթոյ, ոց.) NBH 1-0578 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 10c, 12c, 13c գ. οἱκτιρμός, οἷκτον miseratio մանաւանդ՝ σπλάγχνα viscera (որ են աղիք. իսկ ըստ հյ. որպէս թէ խութ կամ խթումն եւ գալարումն աղեաց). Գորով. գթութիւն. ողորմութիւն. կարեկցութիւն. աղիք. սիրտ. անձուկ. սէր. ... *Զգութ, զողորմութիւն, զքաղցրութիւն: Անձկացեալ եմ առ ձեզ ամենեսին գթովքն քրիստոսի յիսուսի: Փակիցէ զգութս իւր առ ʼի նմանէ: Գութք սրբոց քեւ հանգուցեալ են ե՛ղբայր (իբր աղիք կամ սիրտ): Ողորմութեամբ եւ գթովք տնանկաց: Արարէք դուք զգութն զայն ʼի վերյա տեառն ձերոյ. եւ այլն: *Գութ խանդաղատանաց. Փիլ.: *Գութ մարդասիրութեան, կամ խնամոց. Ագաթ.: *Տնտեսն (վանաց) որպէս մայրենի գթովք առ ամենեսեան լինիցի. Յճխ. ՟Ի՟Գ: *Գորովելից գութ արարչին. Փարպ.: *Գութ առ աստուած եւ երկիւղ ունել, եւ ʼի գթութիւն զնա յուսով ձգել. Խոսր. պտրգ.: *Զի այնու առաւել զնա ʼի գութ ածիցեմք. Խոսր. ժմ.: *Հայրենի, կամ մայրենի, կամ ծնողական գութք. Արշ.: Սկեւռ.: Մաշկ.: *Բնութեան գթովն կոտորէին: Զբնութեան զգութն սուր յաղիսն ընդունէին. Մաշկ.: *Արդիէոս, զոր մակեդոնացիք՝ առ գութ փիղիպեան ազգին փիղիպոս անուանեցին. Եւս. քր. ՟Ա: *Յիմարեցաւ հողոփեռնէս ʼի գութ երեսաց նորա. Յուդթ. ՟Ժ՟Բ. 16: *Գութ անկցի (սիրոյ), եւ զաւակ խառնեսցի. ՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Դ. 25: *Զախտ նախանձուն թաքուցեալ, եւ արտաքին դիմօք գութ արկեալʼʼ. այսինքն սէր ցուցեալ. Շ. ՟ա. յհ. ՟Ծ՟Ա: *Գութ առնէք տակաւին ազգակցացն. Բրս. ողորմ.: ԳՈՒԹ. ἕλεος Ողորմ, իբր ողորմագին սրտի առաջարկութիւն. աղերսաղեաց. ողոք. պաղատանք. ... *Արկանեմք զգութս առաջի տեառն աստուծոյ իմոյ վասն լերինն սրբոյ. Դան. ՟Թ. 18. 20: *Արկի գութս առաջի արքայի: Անկցի գութ մեր առաջի երեսաց քոց. Երեմ. ՟Լ՟Ը. 26: ՟Խ՟Բ. 2: *Արկանէր գութ առաջի ուրացեալն վասակայ: Գութս ողոքանաց արկանէին առաջի բարերարին. Եղիշ. ՟Է. ՟Ը: ԳՈՒԹՔ, գթաց. Ազգ գոթացւոց. տե՛ս ʼի բռ. յտկ. ան:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.