ԲՌՆԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 516 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 7c, 10c գ. ἁντιλαβή apprehensio Բուռն հարումն. ըմբռնումն. *Զերծեալք ʼի բռնահարութենէ որսողին. Խոսր.: *Անմեղանչելիք մնան ʼի բռնահարութեան մերկ ձեռին՝ որպէս զգաւազանդ. Արշ.: Եւ λαβή եղի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՄԱՑՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0851 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. νόησις, διανόημα intellectus, intellectio, cogitatio. իմացումն. իմացողութիւն. ըմբռնումն, եւ խոկումն. *Սիրտ հաստատեալ յիմացողութիւն խորհրդոյն. Սիր.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՄԱՑՈՒՄՆ — (ցման, անց.) NBH 1 0852 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. νόημα, νόησις intellectio, intelligentia, cogitatio, sensus եւն. իմանալն եւ իմանիլն. իմացութիւն. ըմբռնումն՝ մտօք. գուշակութիւն մտաց. հասկըցողութիւն, հասկընալը … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՒ — ( ) NBH 1 476 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical գ. πέρας finis, terminus, τελευτή, ἑξεύσεσις inventio, perventus , ἁριθμός numerus Հասումն, ըմբռնումն. գիւտ. (զի որպէս Հաւ է սկիզբն կամ ծագ սկզբնաւորութեան, նոյնպէս եւ Բաւ է ծայր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԶԳԱՅՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0725 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. (իբր վերացեալ) αἵσθησις, αἵσθημα sensio, sensus, cognitio, intelligentia. Զգացումն, ըմբռնումն, ճանաչումն, տեղեկութիւն. *Տեսութիւնն միայն ունի զերկիւղն, այլ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՄԱՍՏ — (ի, ից.) NBH 1 0846 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 12c գ. իմացուած բանի. միտք եւ դիտաւորութիւն ասացելոցն. իբր sensus, mens. բանին միտքը. ... *Զսաղմոսս ունի զիմաստ բանքս. Խոսր.: *Ոչ որքան է զօրութիւն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՄԱՑՈՂՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0851 Chronological Sequence: Early classical, 12c գ. Իմացումն. իմանալն. հասողութիւն. եւ Ըմբռնումն, կամ ըմբռնողութիւն. իմացական կարողութիւն. Վերածելն զմիտս ամենեցուն առ իմացողութիւն լուսոյն: տեսին զաստուած դասք քահանայիցս իմանալի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՄԱՑՈՒԱԾ — (ոյ. ոց. եւ ի, իւ.) NBH 1 0851 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 12c գ. νόημα, ἕννοια intellectio, cogitatio Իմացումն. իմանալն. իմացողութիւն. ծնունդ մտաց. խորհուրդ. ուշ. *Ոչ դանդաղեալ մտօք խօսիցիմք, այլ իմացածով… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱԼԱՆՔ — (նաց.) NBH 1 1033 Chronological Sequence: Early classical, 10c գ. σύλλιψις captio եւ φυλακή custodia. Կալումն. ըմբռնումն. կապումն. եւ Կապանք, արգելաքն կալանաւորաց. բանտարկութիւն. դութմասը, հապս էթմէսի, զընտան. *Տոռունք նորա, եւ կալանք նորա. Յոբ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱԼՈՒԱԾ — (ոյ կամ ի, ոց.) NBH 1 1033 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c գ. κατάσχεσις possessio. Կալեալ տեղի բնակութեան եւ հասից. ստացուած տանց եւ անդոց. վիճակ ժառանգութեան. բնիկ տէրութիւնն, եւ երկիր ստացեալ. սահման սեպհական. ունեցած… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
