ԻՄԱՍՏՈՒՆ

(տնոյ, տնոց.) NBH 1-0850 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 10c, 11c, 12c ա. σοφός sapiens. ունօղ իմաստութեան. մտաւոր. գիտուն. խելացի. ... որպիսի լինի միայն իմացական եւ բանական արարած, յետ աստուծոյ աղբերն իմաստութեան. *Մի իբրեւ անիմաստք, այլ իբրեւ իմաստունք: Իմաստնոց եւ անմտից պարտապան եմ: Ծածկեցեր զայս յիմաստնոց եւ ʼի գիտնոց, եւյայտնեցար տղայոց: Ոչ գոյ ոք իմաստուն ʼի ձեզ եւայլն: *Միայնոյ իմաստնոյն աստուծոյ. Հռ. ՟Ժ՟Զ. 27: *Առնել զբանաւոր զիմաստուն եւ զխօսուն արարածն ʼի մէջ անբան անխօս անիմաստ արարածն. Ագաթ.: *Այս օձիցն եւ կարճացն է բարք. եւ արդ մի՛ նմանիր նոցա դու, որ բանաւոր ես եւ իմաստուն: Ո՛չ իբրեւ զանասունս ստեղծ զմեզ աստուած, այլ հոգեւորս եւ իմաստունս. Սարգ. յկ. ՟Դ: Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Ժ: ԻՄԱՍՏՈՒՆ. σοφός sapiens երեւելի իմաստութեամբ եւ հանճարով յոր եւ է կարգի. *Առաքեաց կոչեաց զամենայն իմաստունս եգիպտոսի: Եւ դու խօսեսցիս ընդ ամենայն իմաստունս մտօք: Կանայք իմաստունք իշխանաց նորա: Եւ տէր իմ իմաստուն է ըստ իմաստութեան հիշատակի աստուծոյ: Որ հասանէ իմաստունք: Այր իմաստուն՝ որ գիտիցէ քանդակալ զքանդակս ընդ իմաստունս իմ: Ու՞ր իմաստուն, ու՞ր դպիր. եւայլն: ԻՄԱՍՏՈՒՆ. որպէս իմաստասէր. փիլիսոփոս. եւ Իմաստակ. սոփեստէս. *Ոչ երկինք շրջին, զորմէ ասեն արտաքին իմաստունքն՝ թէ մերթ ʼի ծածկեն զլուսաւորսն, եւ մերթ յայտնեն. Եզնիկ.: *Յիմաստնոց եպիկուրոս եւ մալիտինոս. Մագ. ՟Ժ՟Գ: *Քան զիմաստունսն եւ քան զբանիբունսն զօրագոյն. Ոսկ. մ. ՟Բ. 27: ԻՄԱՍՏՈՒՆ. νοήμων intelligens. Խելամուտ. խորհրդական. հանճարեղ. ուշիմ. խելացի, բան հասկըցօղ, խելք բանեցընօղ. ... *Որդի խրատեալ իմաստուն իլցի. ապրեցաւ ʼի խորշակէ որդի իմաստուն: Ծառայ իմաստուն տիրեսցէ տերանց անմտանց. եւայլն: Կամ συνετός, συνίων. *Ի սիրտ ամենայն իմաստիոց ետու զիմաստութիւն, եւ արասցեն զխորանն, եւայլն: Կին իմաստուն եւ բարեպաշտօն օրհնեսցի: Իշխանք տայանու իմաստունք խորհրդականք թագաւորի: Ո՞վ է այր իմաստուն՝ եւ ʼի միտ առցէ զայս: Սերգեայ պօղոսի առն իմաստնոյ: Կորուսից զիմաստութիւն իմստնոց: Յաւուրս զաքարիայ իմաստնոյ: Ամենայն ղեւտացի՝ որ ոք էր իմաստուն նուագարանօք երդոցն: Որ իմաստունն է՝ ʼի ժամանակին յայնմիկ լռեսցէ: ամենայն ինչ ուղիղ է իմաստնոց. եւայլն: ԻՄԱՍՏՈՒՆ. φρόνιμος prudens. *Խնդրեա՛ այր մի իմաստուն եւ խորհրդական: Ետու քեզ սիրտ իմաստուն եւ հանճարեղ քան զամենայն իմաստնոց եգիպտոսի: Որ ետ որդի իմաստուն դաւթի: Դարձուցանէ զիմաստունս յետս: Մի՛ լինիր իմաստուն յաչս անձին քո: Այր իմաստուն զլռութիւն սիրէ: ծԾառայեսցէ անմիտն իմաստնոյն: Խնդրեսցեն զհանճար առ յիմաստնոց դիւրաւ. եւայլն: ԻՄԱՍՏՈՒՆ. τεχνίτης artifex. Ճարտար. արուեստագէտ. վարպետ. ուստա. *Կապուտակ եւ ծիրանի հանդերձ նոցա՝ գործ իմաստնոյ ամենայն. Երեմ. ՟Ժ. 9: ԻՄԱՍՏՈՒՆ. σοφός, συνίων եւն. Ըստ աստուծոյ եւ ճշմարիտ իմաստուն կոչի եւ է արդարն, առաքինին, աստուածապաշտն. վասն որոյ *Կեանք իմաստնոցʼʼ մակագրի գիրք Փիլոնի վասն նահապետաց սրբոց: *Իմաստունք ծագեսցեն իբրեւ զլուսաւորութիւն ʼի հաստատութեան: Անօրինեսցին անօրէնք, եւ ոչ առնուցուն ʼի միտ ամպարիշտք. եւ իմաստունք իմասցին. Դան. ՟Ժ՟Բ. 3. 10: *Յայլ աշխարհ գնան, ուր անդ զանազանի պատիւ իմաստնոյն յանզգամին պատուհասէն. Լմբ. ժղ.: ԻՄԱՍՏՈՒՆՆ. սապհականեալ անուն Սողոմոնի. որպէս եւ գիրք իմաստութեան նորա համարեալ, եւ է ʼի բերանոյ նորա. *Խրատ տայ իմաստունն, մի՛ օր ʼի յօր առներ դառնալ առ տէր. Խոսր.: ԻՄԱՍՏՈՒՆ. որպէս Իմաստնական, խոհական, իմաստաւոր. *Երեսք առն հանճարեղի իմաստունք: Ոսկի խնձոր ընդ սարդիոն յեռեալ, որպէս է խօսել զբանս իմաստունս. Առակ. ՟Ժ՟Է. 24: ՟Ի՟Ե. 11: *Իմաստուն տենչումն, կամ աջողութիւն, խորհուրդ, կորովութիւն, հարցուած. Սահմ.: Փարպ.: Պիտ.: Յհ. կթ. Սարգ.: մ. ԻՄԱՍՏՈՒՆ. մ. σοφῶς sapienter. Իմաստնապէս. իմաստութեամբ. *Զայս գործ ոչ իմաստուն գործեցեր. Եղիշ. ՟Գ: Իսկ Ես. ՟Լ՟Բ. 8: *Ուղիղք իմաստունս խորհեցանʼʼ. իմա, իմաստուն բանս կամ իրս. ԻՄԱՍՏՈՒՆ ԱՌՆԵԼ. Տ. ԻՄԱՍՏՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ. σοφίζω, συνετίζω. *Իմաստուն առնէ զտղայս: Զծերս նոցա իմաստուն արասցէ: Որք կարօղ են իմաստուն առնել զքեզ: Իմաստուն արարից զքեզ, եւ խելամուտ ʼի ճանապարհ յոր եւ գնասցես: Ի ճանապարհս արդարութեանց քոց իմաստուն արա զիս. եւայլն: որպէս եւ կր. Իմաստուն լինել՝ նոյն ընդ Իմաստնանալ: