ԻՆՔՆ

(ինքեան կամ ընքեան.) NBH 1-0855 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 12c, 13c, 14c գ. Տե՛ս. եւ ԻՒՐ, իւրեան. αὑτός, -ή, -ό ipse, -a, -um Էական դերանուն առաւել յերրորդ դէմս, որպէս նա ինքն, նոյն ինքն, անձն իւր. ... *Ինքն գիտէր զինչ առնելոց էր: Ինքն գիտէր զինչ առնելոց էր: Ինքն իսկ խոսեսցի վասն իւր: Առնու ընդ իւր եօթն այլ այսս արագոյն քան զինքն: ինքեանք սոքա ասասցեն: Ինքեանք ընտրեցին զճանապարհս իւրեանց. եւայլն: *Զինքեանն սպանանէ փեսայ. Խոր. ՟Բ. 81: *Կարաց գերազանցել զամնեքումբք ծայրացուցանելով զինքեան հմտութիւն. Պիտ.: *Ինքեամբ կերակրեսցէ մեզ. Արշ.: *Նոյն ընքեան իսկ նման: Սոքաընքեաց զներհակն ասեն. Պղատ. եւթիփռոն.: *Ինքեան իշխանութեամբ զամենեսեան ապրեցոյց. Շար.: ԱՍԻ եւ զանանձն իրեաց. *ինքն հեղու, եւ տիկքն կորչին. Ղկ. ՟Ե. 37: *Յեզր ծովակի միոյ, որոյ աղի են ջուրքն՝ մանունս ունելով ձկունս յինքեան. Խոր. ՟Ա. 10: *Աղբերք մշտաբուղխ՝ ինքեանք ʼի նմին յորդութեան կան. Եզնիկ.: *Ստիպին պնդենինքեանք զինքեանս (ջուրքն) ելանել զեղուլ ընդ երկիր ծաւալել. Վեցօր.: ԻՆՔՆ. յամենայն դէմս, որպէս Ես ինքն, դու իմքն, եւայլն. Տե՛ս եւ ԱՆՁՆ իմ, քո, նորա: *ԻՆքեանք ʼի նմին կաւոյ եմք. Յոբ. ՟Դ. 19: *Մի, աղաչեմք, մի՛ այսպէս չարաչար յաղագս ինքեանց խորհեսցուք, եւ մի՛ ʼի մեզ ինքեանս մխեսցուք սուր. Դիոն.: *Յիս ինքն զորացաւ. Նար. եւայլն: *Զքեզ ինքն նախ քան զվտանդն բժշկեա՛: Քեզ ինքեան աստուած զպարգեւզփրկական դեղն. Ածաբ.: *նոյն ինքն զդժոխս աւերեցեր. Շար.: *Զքեզ ինքդասէ արարի դատաւոր կամաց քոց. Խոսր.: *Զաստուծոյ մարդասիրութիւնն ʼի մէնջ յինքեանց ʼի բաց փակեցաք. Առ որս. ՟Ե: գ. ԻՆՔՆ. իբր Ինքեանք. գ. *Յինքն արկանէին զազգատոհմսն. ՟Բ. Մակ. ՟Ը. 1: *Զիա՞րդ ինքն ոչ յինքանց ակն ածեն. Վեցօր.: ա. ԻՆՔՆ. ա. որպէս Նոյն. բուն, հելլենաբանութեամբ. ասըլ. *Տեղին ինքն ժառանգեաց զազգին խոտորութիւն. ՟Բ. Մակ. ՟Ե. 20: *Ի նմին ինքն ʼի պետրոսէ. Սարգ. եւայլն: Տե՛ս ՆՈՅՆ ԻՆՔՆ: Իսկ յասելն. *Ինքն տէրն մեր. ինքն քրիստոսʼʼ. ոչ է ʼի մեզ ածական, այլ գոյական՝ որ ունի զբացայայտիչ, իբրու Նա ինքն: ԻՆՔՆ ԱՌ ԻՆՔՆ. ԻՆՔՆ ՅԻՆՔՆ. որպէս Անձամբ ցանձն. առանձինն. ինքնին. ինքնիրեն, ինքիրմէն. ... *Եկեալ ինքն առ ինքն՝ ասէ: Ասէր ինքն առ ինքն. Վրք. հց. ձ: *ինքն յինքն խորհուրդ ինչ կալաւ. Կիւրղ. ծն.: ՅԻՆՔՆ ԳԱԼ. Զգաստանալ. խելաբերիլ. սթափիլ. ʼի միտս լինել. *Առնն միտք յինքն եկին. ՟Գ. Մակ. ՟Բ. 12: *Ի մէջ գիշերին յինքն եկեալ անտովն, եւ զարթուցեալ որպէս ʼի քնոյ. Աթ. անտ.: ԳՆԱԼ ՅԻՆՔԵԱՆ կամ ՅԻՆՔԵԱՆՍ. Երթալ առ իւրսն. գնալ ʼի տեղի իւր. *Դաւիթ գնայ յինքեան. Նախ. ՟ա. թագ.: *Էառ դաւիթ զգեղարդն եւ զկուժ ջրոյն ʼի սնարից նորա, եւ գնացին յինքեանս. ՟Ա. Թագ. ՟Ի՟Զ. 12: մ. ԻՆՔԵԱՄԲ. որ եւ ԻՆՔԵԱՄԲ ԻՆՔԵԱՆ. ԻՆՔԵԱՆՔ ԻՆՔԵԱՄԲՔ. որպէս մ. Ինքնին. անձամբ անձին. ... *Ինքեամբ բարձեալ ունէր զխաչափայտն. Զքր. կթ.: *Եթէ դսրովեսցի սաստկապէս, ինքեամբ ինքեան վկայէ. Նար. լ: *Երթալ հասանեն ինքեան վկայէ. Նար. լ: *Երթեալ հասանեն ինքեանք ինքեամբք ʼի հարթ եւ ʼի միատարր տեղի. Վեցօր.: մ. ԻՆՔՆ ԸՍՏ ԻՆՔԵԱՆ. իբր մ. իւրով նութեամբ. ըստ բնութեան իւրում. յէուէ իւրմէ. էապէս. տիրապէս. իւրեւ. ինքնին. *որչափ ինչ ժամանակս ինքն ըստ ինքեան մնայ. Անյաղթ պորփ.: *Եւ ո՛չ մի բնութիւն ինքն ըստ ինքեան բաւեալ լինի՝ անապատ լեալ յառ ʼի նմանէ փրկութենէն. Արիստ. աշխ. *Ինքն ըստ ինքեան փանաքի եւ տկար է զօրութեամբ (մարդս): զմիաւորեալն ինքն ըստ ինքեան բաժանէր ջուր. Պիտ.: *նախանձն ինքն ըստ ինքեան չար է. Սարգ. ՟ա. պ. ՟Ե: ԸՍՏ ԻՆՔԵԱՆ. ʼի փիլիսոփայական բանս նշանակ է բնութեան, գոյացութեան. որում հակակայի Ըստ պատահմանն. *Անանջատականացն են որ ըստ ինքեանց են եւեն որ ըստ պատահմանց. զանանջատականն աստուստ բաժանէ ʼի գոյացութիւն եւ ʼի պնտահումն. քանզի ըստ ինքեան ասելով՝ զգոյացութիւն նշանակեաց. քանզի սովորութիւն է արիստոտելի զբնութիւն ըստ ինքեան անուանել, որպէս ինքնագոյ. իսկ ըստ պատահմունքն ոչ առեալ լինինʼի գոյացումն բանի. Անյաղթ պորփ.: մ. ԸՍՏ ԻՆՔԵԱՆ. իբր մ. Ինքնին. առանձինն. ... *Զատեցաւ յայլոցն, եւ ներողութիւն եղեւ նմա՝ ըստ ինքեան ագանել. Ոսկ. գծ.: *Զոր ինչ ըստ ինքեան ոչ կարէ վճարել ոք, ʼի ձեռն այլոց վճարէ. Բրսղ. մրկ.: